Дэн Сяопин
From Wikipedia, the free encyclopedia
Дэн Сяопин (ҡытайса 鄧小平|邓小平; Dèng Xiǎopíng, тыумыштан Дэн Сяньшэн (ҡытайса 鄧先聖|邓先圣;Dèng Xiānshèng); 22 август 1904 йыл, Сычуань провинцияһының Гуанъань өлкәһе Пайфан ауылы — 19 февраль 1997 йыл, Пекин) — Ҡытайҙың дәүләт, сәйәси һәм партия эшмәкәре. Илдең өлкән быуын сәйәсмәндәре вәкиле, Ҡытай революцияһының иң абруйлы ветерандары ингән «үлемһеҙ һигеҙ» төркөмө ағзаһы була. Бер ҡасан да ил етәксеһе вазифаһын биләмәй, әммә 1970-се йылдар аҙағынан 1990-сы йылдар башына тиклем Ҡытайҙың фактик етәксеһе була.
Дэн Сяопин | ||||
邓小平 | ||||
| ||||
---|---|---|---|---|
28 июнь 1981 йыл — 9 ноябрь 1989 йыл | ||||
Алдан килеүсе: | Хуа Гофэн | |||
Дауамсы: | Цзян Цзэминь | |||
| ||||
июнь 1983 йыл — апрель 1990 йыл | ||||
Дауамсы: | Цзян Цзэминь | |||
| ||||
20 март 1978 йыл — 27 июнь 1983 йыл | ||||
Алдан килеүсе: | Чжоу Эньлай | |||
Дауамсы: | Дэн Инчао | |||
| ||||
4 ғинуар 1975 йыл — 10 сентябрь 1980 йыл | ||||
Хөкүмәт башлығы: | Чжоу Эньлай, Хуа Гофэн, Чжао Цзыян | |||
Алдан килеүсе: | Линь Бяо | |||
Дауамсы: | Вань Ли | |||
| ||||
19 сентябрь 1953 йыл — 25 июнь 1954 йыл | ||||
Хөкүмәт башлығы: | Чжоу Эньлай | |||
Алдан килеүсе: | Жун Цзыхэ (вазифа башҡарыусы) | |||
Дауамсы: | Ли Сяньнянь | |||
Дине: | юҡ; (атеист) | |||
Тыуған: | 22 август 1904({{padleft:1904|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:22|2|0}})[1][2][3][…] Область Гуанъань[d] | |||
Үлгән: | 19 февраль 1997({{padleft:1997|4|0}}-{{padleft:2|2|0}}-{{padleft:19|2|0}})[4][5] (92 йәш) Пекин, Ҡытай | |||
Супруг: | Чжан Сиюань[d], Цзинь Вэйин[d] һәм Чжо Линь[d] | |||
Балалары: | Дэн Линь Дэн Пуфан | |||
Партия: | Ҡытай коммунистар партияһы[d] һәм Гоминьдан[d] | |||
Белеме: | Ҡытай хеҙмәтсәндәренең коммунистик университеты[d] Көнсығыш хеҙмәтсәндәренең И. В. Сталин исемендәге коммунистик университеты | |||
Автограф: | ||||
Мәҙәни революциянан һуң иғлан ителмәгән граждандар һуғышы хәлендә булған һәм өҙгөләнгән илде мираҫҡа алып, Дэн Ҡытайҙың икенсе быуын етәкселәренең ядроһына әүерелә. Ул яңыса фекерләү авторы була, «Ҡытай үҙенсәлеге менән социализм» принцибын эшләй, иҡтисади реформалар инициаторы була һәм илдең донъя баҙарының бер өлөшө булып китеүенә өлгәшә.