Κατάλογος πρωθυπουργών της Σρι Λάνκα
κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia / From Wikipedia, the free encyclopedia
Έχουν υπάρξει δεκαπέντε πρωθυπουργοί της Σρι Λάνκα από τη δημιουργία της θέσης το 1947, πριν από το σχηματισμό της Κεϋλάνης. Ο Πρωθυπουργός της Κεϋλάνης ήταν επικεφαλής της κυβέρνησης μέχρι το 1972. Το 1972 η χώρα ονομάστηκε "Ελεύθερη, Κυρίαρχη και Ανεξάρτητη Δημοκρατία της Σρι Λάνκα" και η θέση είναι γνωστή ως Πρωθυπουργός της Σρι Λάνκα έκτοτε. Ο Πρωθυπουργός διατήρησε επίσης το ενιαίο Υπουργείο Εξωτερικών και Άμυνας μέχρι το 1977, όταν ο Τζούνιους Ρ. Τζαγιεγουάρντενε προσάρμοσε δύο υπουργεία, σχηματίζοντας το Υπουργείο Άμυνας και το Υπουργείο Εξωτερικών.
Το 1978 όταν ο Τζαγιεγουάρντενε έγινε Πρόεδρος, εισήχθησαν νέες συνταγματικές αλλαγές. Εισήχθη η θέση του Εκτελεστικού Προέδρου, με αποτέλεσμα να μειωθούν οι εξουσίες του Πρωθυπουργού. Ο Πρόεδρος έγινε ο αρχηγός του κράτους και αρχηγός της κυβέρνησης, και η θέση του πρωθυπουργού έγινε εθιμοτυπική.[1]
Στις 28 Απριλίου 2015 το Κοινοβούλιο ενέκρινε τη Δέκατη ένατη Τροποποίηση του Συντάγματος της Σρι Λάνκα που δίνει την εξουσία της Κυβέρνησης στον Πρωθυπουργό, ενώ ο Πρόεδρος παραμένει ο αρχηγός του κράτους, επικεφαλής του υπουργικού συμβουλίου και Αρχηγός του Στρατού.[2]
Από τους 15 πρωθυπουργούς που κατείχαν το αξίωμα από την καθιέρωση της θέσης το 1947, ο ένας κατείχε το αξίωμα τέσσερις φορές, οι δύο ανέλαβαν τρεις φορές το αξίωμα και οι δύο ανέλαβαν δύο φορές. Έξι πρωθυπουργοί έφτασαν να γίνουν πρόεδροι της χώρας.[3]
Ο Ρανίλ Γουικρεμεσίνγκε ορκίστηκε πρωθυπουργός τις περισσότερες φορές στην ιστορία της χώρας, συνολικά 6 φορές (Μάιος 1993, Δεκέμβριος 2001, Ιανουάριος 2015, Αύγουστος 2015, Δεκέμβριος 2018 και Μάιος 2022),[4] ενώ ο Ντάντλεϊ Σέλτον Σεναναγιάκα και η Σιριμάβο Μπανταρανάικε διορίστηκαν 3 φορές. Ο Μαχίντα Ραγιαπάκσε είναι ο μόνος πρωθυπουργός που τέθηκε εκτός καθηκόντων από το Ανώτατο Δικαστήριο και έγινε ο πρώτος ντε φάκτο πρωθυπουργός της Σρι Λάνκα τον Νοέμβριο του 2018.[5][6][7]