ایران افشاری
شاهنشاهی ایرانی تبار / From Wikipedia, the free encyclopedia
ایران افشاری که به شاهنشاهی افشاری نیز مشهور است،[8] یک شاهنشاهی ایرانی[9] پایهگذاری شده توسط نادرشاه از ایل ترکتبار افشار[10][11] بود که در میانه سده هجدهم میلادی بین سالهای ۱۷۳۶ تا ۱۷۹۶ بر سرزمین ایران فرمانروایی کرد. این دودمان در سال ۱۷۳۶ م بهدست نادر و با کشتن دومین شاه هوتکی، اشرف افغان و سپس خلع شاه عباس سوم از سلطنت، بنیان نهاده شد.[12][13][14]
ایران افشاری | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۱۷۳۶–۱۷۹۶ | |||||||||||||||||||
نهایت گستره ایران افشاری در سال ۱۷۴۱ میلادی. ایالتهای خودمختار با سرخ کمرنگ، دولتهای خراجگزار با صورتی و سرزمینهای تحت اشغال نظامی و مورد ادعا نیز با هاشور مشخص شدهاند. | |||||||||||||||||||
پایتخت | مشهد | ||||||||||||||||||
زبان(های) رایج | • فارسی (زبان رسمی)[1][2] • ترکی آذربایجانی (زبان مادری شاهان سلسله، زبان درباری)[3][4] | ||||||||||||||||||
دین(ها) | |||||||||||||||||||
حکومت | پادشاهی مطلقه | ||||||||||||||||||
شاهان | |||||||||||||||||||
• ۱۷۳۶–۱۷۴۷ | نادرشاه | ||||||||||||||||||
• ۱۷۴۷–۱۷۴۸ | عادلشاه | ||||||||||||||||||
• ۱۷۴۸ | ابراهیمشاه | ||||||||||||||||||
• ۱۷۴۸–۱۷۹۶ | شاهرخشاه | ||||||||||||||||||
تاریخ | |||||||||||||||||||
• بنیانگذاری | ۱۷۳۶ | ||||||||||||||||||
• فروپاشی | ۱۷۹۶ | ||||||||||||||||||
جمعیت | |||||||||||||||||||
• برآورد | ۶٬۰۰۰٬۰۰۰[6] | ||||||||||||||||||
واحد پول | تومان[7] | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
امروز بخشی از | ایران ارمنستان جمهوری آذربایجان گرجستان روسیه افغانستان پاکستان ترکمنستان ازبکستان تاجیکستان قزاقستان هند قطر قرقیزستان بحرین امارات متحده عربی عمان ترکیه عراق |
در عهد پادشاهی نادرشاه، ایران به پهناورترین گسترهاش از زمان سرنگونی شاهنشاهی ساسانی رسید.[15] نادرشاه بر تمامی یا بخشهایی از کشورهای کنونی ایران، ارمنستان، گرجستان، جمهوری آذربایجان، افغانستان، تاجیکستان، بحرین، ترکمنستان، ازبکستان، پاکستان، عراق، کویت، ترکیه، امارات متحده عربی و عمان تسلط داشت. با مرگ او، شاهنشاهی وی بهسرعت از هم فروپاشید و سپس میان دودمان زند، درانیها، خانات قفقاز و خانات کلات تقسیم شد، هنگامی که تنها بخشهایی از خراسان تحت پادشاهی بازماندگان نادرشاه باقی ماند. در نهایت، در سال ۱۷۹۶ م. مصادف با سال ۱۱۷۴–۱۱۷۵ خ. آقامحمدخان قاجار با چیرگی بر خراسان و از بین بردن یکی از بازماندگان نادر، به نام شاهرخشاه، دوباره ایران را یکپارچه کرد و دودمان قاجار را بر ایران چیره ساخت.
نام سلسله افشار از نام ایل افشار،[16][17] یکی از قبایل ترکمان در شمال شرقی ایران، گرفته شدهاست.[18] ایل افشار اوایل سده هفدهم میلادی، توسط شاه عباس یکم صفوی و برای دفاع از مرزها در برابر ازبکها، از آذربایجان به مناطق شمال شرقی کوچانده شده بودند.[19][20][21][22][23]