خشکهچین
From Wikipedia, the free encyclopedia
خشکهچین به روی هم یا کنارهم چیدن سنگها یا عناصر ساختمانی به شکل منظم و بدون استفاده از ملات گفته میشود. انواع خشکهچین عبارتند از:
- دیوارچینی
- قلوهکاری
- سنگ چسبانی با اتصالات خشک
- برای حصار کشیها بدون ملات
- عرض دیوار نباید کمتر از ۶۰ سانتیمتر باشد
- دیوارها کوتاه
- فقط تحمل وزن خود را دارد و نمیتوان بر این دیوارها نیرو وارد کرد
این مقاله نیازمند ویکیسازی است. لطفاً با توجه به راهنمای ویرایش و شیوهنامه، محتوای آن را بهبود بخشید. |
نوعی از این دیوار به نام دیوار دو پشته است و با قرار دادن دو ردیف سنگ در امتداد مرز دیواری ساخته میشود. سنگهای پی به وضع مطلوب در زمین نصب میگردند به نحوی که پایداری ایستش در خاک را دارا باشد. ردیفها از سنگهای بزرگ مسطح تشکیل شده است، هرچه دیوار بالا میرود سایز دیوار کاهش مییابد. سنگهای کوچکتر ممکن است به عنوان پرکُنَک یا گوه در محلهای سنگ کاری که در آن سنگ به شکل طبیعی گرد است، استفاده شود. این سنگ در ابعاد بزرگ برای ساخت بناهای سنگی روستایی استفاده میشود. کروی بودن آن باعث میشود که فاقد اتصالات خوب و درگیر با هم باشند. ضخامت دیوار ۵۰ س کمتر نباشد. غیر باربر بودن دیوار بند کشی در این دیوارها در سطحی وسیع است تا برجستگی سنگها کمتر مشخص شود.[1]
سنگها یا به وسیلهٔ ملاتهای مختلف به هم متصل میشوند، یا توسط بستهای فلزی یا با تراش خاصی که به سنگ میدهند در آنها حالت توخالی و توپری ایجاد کرده و آنها را کنار هم میچینند؛ مثلاً در بناهای تخت جمشیداز دو سنگی که قراربود درکنار هم قرارگیرند دو ذوزنقه بیرون میآوردند و در وسط قسمت خالی شده، بست فلزی کارگذاشته و اطرافش را سرب میریختند؛ که به این نوع بست دم چلچله ای میگفتند. در غرب به جفت کردن سنگها بدون ملات و با استفاده از بست در کنار یکدیگر، استروتومی میگویند. این شیوه در معابد یونانی اجرا شده است.[2]
سنگ خشک روش ساخت و سازی است که در آن سازهها از سنگهای بدون ملات و ساروج به هم پیوند خوردهاند. سازههای سنگ خشک به دلیل روش ساخت و ساز منحصر به فرد خود با مشخصهای از یک نمای تحمل بار از سنگهایی که با دقت انتخاب گردیدهاند، دارای استقامت میباشند. تکنولوژی سنگ خشک بهترین روش در زمینه ساخت و ساز دیوار شناخته شده است اما آثار هنری خشک سنگها در ساختمانها، پلها و سازههای دیگر نیز وجود دارد. دیوار سنگی خشک همچنین به عنوان یک دایک (سد)، چینه ی سنگی، پرچین سنگ خشک، حصار صخره ای یا حصار سنگی، یک دیوار ساخته شده از سنگ و بدون اینکه ملاتی آن هارا به هم پیوند داده باشد شناخته شده است. همانطور که در هر ساخت و ساز سنگ خشک، فراگشتی ساختاری از نیروهای همفشاری و هم چفتی از سنگ ناشی میشود. چنین دیوارهایی بهطور سنتی در ساخت و ساز ساختمان به عنوان مرزهای کشتزارها، دیوار باغ یا دیوار حیاط کلیسا و در دامنههای شیب دار در جهت دیوارهای حایل برای تراسبندی و کرتبندی مورد استفاده بوده است.[3]