نبرد استالینگراد
نبردی بزرگ در جبهه شرقی جنگ جهانی دوم / From Wikipedia, the free encyclopedia
نبرد استالینگراد (۱۲ سپتامبر ۱۹۴۲ – ۲ فوریه ۱۹۴۳) یکی از طولانیترین، مهلکترین و سرنوشت سازترین نبردهای جبهه شرقی جنگ جهانی دوم بود. در این نبرد نیروهای ورماخت و متحدانش که در جریان تهاجم آلمان به شوروی، به منظور سلطه بر شهر استالینگراد در کرانه رود ولگا، به آن یورش برده بودند، پس از چندین ماه درگیری خونین، با ضد حمله ارتش سرخ به محاصره درآمدند تا در نهایت روز ۳ فوریه سال ۱۹۴۳ میلادی شکست خورده و فیلدمارشال فریدریش پائولوس، فرمانده ارتش ششم ورماخت به همراه ۲۵۰۰ افسر عالیرتبه از جمله ۲۴ ژنرال و بیش از صد هزار نفر دیگر تسلیم ارتش سرخ شدند. از این نبرد به عنوان یکی از بزرگترین (۲٫۲ میلیون سرباز) و خونبارترین (۱٫۲ تا ۲ میلیون کشته و زخمی) درگیریهای نظامی تاریخ و نقطه بازگشت جبهه شرقی یاد میشود.
نبرد استالینگراد | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بخشی از جبهه شرقی جنگ جهانی دوم | |||||||
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
کرواسی | اتحاد جماهیر شوروی | ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
فریدریش پائولوس |
نیکولای ورونوف | ||||||
واحدهای درگیر | |||||||
| |||||||
قوا | |||||||
در ابتدا: ۲۷۰٬۰۰۰ نفر ۳۰۰۰ قبضه توپ ۵۰۰ دستگاه تانک ۶۰۰ هواگرد هنگام ضد حمله شوروی: ۱٬۰۴۰٬۰۰ نفر (شامل نیروهای سایر ملل محور) ۱۰۲۵۰ قبضه توپ ۵۰۰ دستگاه تانک (۱۴۰ تانک رومانیایی) ۷۰۰ فروند هواگرد |
در ابتدا: ۱۸۷٬۰۰۰ نفر ۲۲۰۰ قبضه توپ ۴۰۰ تانک ۳۰۰ هواگرد هنگام ضد حمله شوروی: ۱٬۱۴۳٬۰۰۰ نفر ۱۳ هزار قبضه توپ ۹۰۰ تانک ۱۱۱۵ هواگرد | ||||||
تلفات و خسارات | |||||||
۴۰۰٬۰۰۰ کشته، مجروح یا اسیر آلمانی، ۱۳۰٬۰۰۰ ایتالیایی، ۱۲۰٬۰۰۰ مجارستانی و ۲۰۰٬۰۰۰ رومانیایی[1] | ۱٬۱۲۹٬۶۱۹ نفر شامل ۴۷۸٬۷۴۱ کشته و ۶۵۰٬۷۸۷ زخمی و افزون بر آن ۴۰٬۰۰۰ نفر کشته از شهروندان عادی[2] |
استالینگراد در کرانه رود ولگا از منظر صنعتی و ارتباطی از اهمیت راهبردی ویژهای برخوردار بود. تهاجم آلمانیها برای سلطه بر این شهر از ماه اوت سال ۱۹۴۲ با استفاده از ارتش ششم و برخی یگانهای ارتش چهارم زرهی و پشتیبانی هوایی لوفتوافه آغاز شد. درگیریها درون شهر به مبارزه خانهبهخانه تبدیل شد که دو طرف را مجبور به اعزام نیروهای کمکی کرد. تا میانه ماه نوامبر آلمانیها به قیمتی گران، مدافعان را به نواری باریک در کرانه غربی رود ولگا عقب راندند و بر بیشتر قسمتهای شهر مسلط شدند. نوزدهم نوامبر ارتش سرخ عملیاتی موسوم به عملیات اورانوس را از دو طرف علیه جناحین ضعیفتر دشمن که توسط نیروهای رومانیاییها و مجارستانیها محافظت میشد، آغاز کرد. جناحین نیروهای آلمانی به سرعت در هم کوبیده شد تا ارتش ششم ورماخت بهطور کامل در ناحیه استالینگراد به محاصره دربیاید. آدولف هیتلر، پیشوای آلمان دستور به پایداری این نیروها در همان موضع و عدم هرگونه اقدام از طرف آن برای شکستن محاصره داد. در عوض مقرر شد به یگانهای تحت محاصره، از طریق هوایی تدارکات رسانده شود و از بیرون برای شکستن محاصره تلاش گردد. بدین ترتیب نبرد برای دو ماه دیگر ادامه یافت. پس از شکست تلاش ورماخت برای شکستن حلقه محاصره از بیرون، در نهایت ماه فوریه سال ۱۹۴۳ در حالی که آزوقه و مهمات محاصرهشدگان رو به پایان بود، تمامی نیروهای باقیمانده در پی وخامت اوضاع خود را تسلیم دشمن کردند.