شورش مشتزنها
(یا قیام بوکسورها) / From Wikipedia, the free encyclopedia
شورش مشتزنها که با نامهای قیام بوکسورها و جنبش ایهتوان نیز شناخته میشود، جنبشی میهنپرستانه و بیگانههراسانه بود که توسط انجمن «مشتهای هماهنگ پاک» در سالهای بین ۱۸۹۸ و ۱۹۰۱ در چین رخ داد. این جنبش ضد امپریالیسم خارجی و مسیحیت بود. این خیزش در جواب تأثیرگذاریهای بیگانگان در چین بود که ناراحتی معترضان دلایل گستردهای از تجار تریاک، تهاجم سیاسی و دخالتهای اقتصادی گرفته تا تبلیغات مبلغین مسیحیت را در برمیگرفت. در چین احساسات عمومی علیه بیگانگان با قراردادهای نابرابری که دولت ضعیف چینگ توان مقاومت در برابر آنها را نداشت بیشتر میشد. با بهرهبرداری مبلغین مسیحی از وضعیت دولت چین و غصب زمینها و داراییهای روستاییان برای کلیسای خود نارضایتی مردم بیشتر میشد. این احساسات عمومی سرانجام منجر به شورشی خشونتبار علیه بیگانگان شد.
شورش مشتزنها | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
سربازان انگلیسی و ژاپنی در حال نبرد با نیروهای چینی در نبرد تینتسین | |||||||
| |||||||
طرفهای درگیر | |||||||
هشت کشور متحد دودمان چینگ (تا ۱۹۰۰) |
انجمن مششتهای هماهنگ پاک دودمان چینگ (از ۱۹۰۰) | ||||||
فرماندهان و رهبران | |||||||
سر ادوارد سیمور یوآن شیکای |
امپراتور گوانگشو | ||||||
کائو فوتیان |
در ۱۹۰۰، جنگجویان مشتزن، خارجیهای شهر پکن را ترسانده و آنها را مجبور به پناه گرفتن در منطقه سفارتخانههای شهر پکن کردند. این اقدام باعث شد تا ملکه تزی شی که در ابتدا دودل بود، با اصرار محافظهکاران دربار امپراتوری علیه بیگانگان اعلام جنگ کند. دیپلماتها، مردمان غیرنظامی خارجی، سربازان و مسیحیان چینی در منطقه سفارتنشین پکن به محاصره نیروهای ارتش امپراتوری درآمدند که این محاصره ۵۵ روز طول کشید. مقامات دولت چین در برابر مسئله زنده نگهداشتن یا کشتن خارجیهای این منطقه با یکدیگر دچار اختلاف شدند که باعث درگیری بین این دو گروه شد. رهبری کسانی که درخواست توافق و زنده نگهداشتن آنان را داشتند با شاهزاده چینگ بود. فرمانده ارشد نیروهای چینی، رونگلو، سه سال پس از شورش ادعا کرد که برای محافظت از محاصرهشدگان تلاش کردهاست. محاصره هنگامی پایان یافت که اتحاد هشت ملت نزدیک به ۲۰٬۰۰۰ نیروی نظامی به چین فرستادند و پس از شکست دادن ارتش امپراتوری چین، پکن را گرفتند. پروتکل مشتزن در تاریخ ۷ سپتامبر ۱۹۰۱ به قیام خاتمه داد و در آن مجازاتهای سنگینی بر دولت چین بسته شد؛ از جمله ۶۷ میلیون پوند جریمه (معادل ۴۵۰ میلیون تایل نقره) که بیشتر از مالیات یکساله دولت چین بود. این جریمه میبایست در طول سی سال به هشت کشور شرکتکننده در نبرد پرداخت میشد.