Ջոն ֆոն Նոյման, անգլ.՝ John von Neumann, գերմ.՝ Johann von Neumann, ծնունդով՝ Յանոշ Լայոշ Նոյման (հունգ.՝ Neumann János Lajos, դեկտեմբերի 28, 1903(1903-12-28)[1][2][3][…], Բուդապեշտ, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրո-Հունգարիա[4] - փետրվարի 8, 1957(1957-02-08)[4][2][3][…], Ուոլթեր Ռիդի անվան ռազմական բժշկական կենտրոն, Վաշինգտոն, Կոլումբիայի շրջան, ԱՄՆ[5][6]), ծագումով հունգար ամերիկացի մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս։ ԱՄՆ-ի ազգային ԳԱ անդամ (1937)։ Առավել հայտնի է որպես համակարգիչների ժամանակակից ճարտարապետության նախահայր (այսպես կոչված ֆոն Նոյմանի ճարտարապետություն), քվանտային մեխանիկայում օպերատորների տեսության կիրառմամբ, ինչպես նաև որպես Մանհեթենի նախագծի մասնակից և խաղերի տեսության ու վանդակային ավտոմատների ստեղծող։
Արագ փաստեր Ջոն ֆոն ՆոյմանJohn von Neumann, Ծնվել է ...
Ջոն ֆոն Նոյման John von Neumann |
---|
|
Ծնվել է | դեկտեմբերի 28, 1903(1903-12-28)[1][2][3][…] Բուդապեշտ, Հունգարիայի թագավորություն, Ավստրո-Հունգարիա[4] |
---|
Մահացել է | փետրվարի 8, 1957(1957-02-08)[4][2][3][…] (53 տարեկան) Ուոլթեր Ռիդի անվան ռազմական բժշկական կենտրոն, Վաշինգտոն, Կոլումբիայի շրջան, ԱՄՆ[5][6] բնական մահով[2] |
---|
Գերեզման | Փրինսթոնի գերեզմանատուն[7] |
---|
Քաղաքացիություն | Հունգարիա և ԱՄՆ[8] |
---|
Դավանանք | հուդայականություն, քրիստոնեություն և կաթոլիկություն |
---|
Մասնագիտություն | մաթեմատիկոս, համակարգչային գիտնական, ֆիզիկոս, տնտեսագետ, համալսարանի դասախոս և գիտնական |
---|
Հաստատություն(ներ) | Փրինսթոնի համալսարան[2], Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան[2], United States Atomic Energy Commission?[8], Համբուրգի համալսարան[2], Ընդլայնված հետազոտությունների ինստիտուտ[2], Armed Forces Special Weapons Project?[2], Ballistic Research Laboratory?[2], Naval Ordnance Laboratory?[2] և Լոս Ալամոսի Ազգային Լաբորատորիա[2] |
---|
Գործունեության ոլորտ | ֆունկցիոնալ վերլուծություն[9], գործաղեկավարների տեսություն, մաթեմատիկա[9], ֆիզիկա[9], խաղերի տեսություն[9], cellular automaton?[9], բազմությունների տեսություն[9], քվանտային ֆիզիկա[9], ատոմային ռումբ[9] և ինֆորմատիկա[9] |
---|
Պաշտոն(ներ) | նախագահ |
---|
Անդամակցություն | ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[10], Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա[11], Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն[12], Նիդերլանդական արվեստների և գիտությունների թագավորական ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա[12], Լոնդոնի մաթեմատիկական ընկերություն[13], Մաթեմատիկական վիճակագրության ինստիտուտ[14], Տնտեսաչափական ընկերություն[15] և United States Atomic Energy Commission?[12] |
---|
Ալմա մատեր | Ֆաշորիի գիմնազիա (1921)[2], Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան (1923)[2], Ցյուրիխի տեխնիկական բարձրագույն դպրոց (1925), Բուդապեշտի համալսարան (1926)[2] և Գյոթինգենի համալսարան (1927)[2] |
---|
Տիրապետում է լեզուներին | հունգարերեն[16], ֆրանսերեն, գերմաներեն[16], լատիներեն, հին հունարեն և անգլերեն[17][9][16] |
---|
Գիտական ղեկավար | Լիպոտ Ֆեյեր |
---|
Եղել է գիտական ղեկավար | Donald B. Gillies?[18], Մորիս Փրայս[18], Israel Halperin?[18], Friederich Ignaz Mautner?[18] և John Patterson Mayberry?[18] |
---|
Պարգևներ | |
---|
Ամուսին(ներ) | Կլարա Դան ֆոն Նոյման[2] և Mariette Kövesi?[20] |
---|
Երեխա(ներ) | Մարինա Ուայթմեն |
---|
Հայր | Max von Neumann? |
---|
Մայր | Margaret Neumann? |
---|
John von Neumann Վիքիպահեստում |
Փակել