Өмнөд Судан
From Wikipedia, the free encyclopedia
Өмнөд Судан Улс (Англи: South Sudan, албан ёсоор Англи: Republic of South Sudan (RoSS);[17] Монгол: 'Бүгд Найрамдах Өмнөд Судан Улс') нь Африк тивд орших улс юм. Tус улс нь 2010 оны долоодугаар сарын 9-нд Суданаас[18] тусгаар тогтносон юм. Үүний өмнө Өмнөд Судан Улс нь 1972 оноос 1983 он хүртэл мөн 2005 оноос 2011 оныг хүртэл Судан улсын өөртөө засах муж байлаа. Өмнөд Судан Улс нь умард талаараа Судантай, зүүн талаараа Этиоптой, зүүн өмнөд талаараа Кенитэй, өмнө талаараа Угандатай, баруун урд талаараа Ардчилсан Конго Улстай, баруун талаараа Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улстай хиллэдэг. 2013 оноос 2018 оныг хүртэлх иргэний дайнаас шалтгаалан тус улсыг дампуурсан улс[19] хэмээн үздэг. Нэг хүнд ногдох нэрлэсэн дотоодын нийт бүтээгдэхүүний нийлбэр нь 2017 онд 228 Америк доллар байсан ба үүгээрээ дэлхийн улсуудын хамгийн сүүлд жагсдаг.
Бүгд Найрамдах Өмнөд Судан Улс | |
---|---|
Уриа: "Justice, Liberty, Prosperity" "Шударга ёс, Эрх чөлөө, Чинээлэг амьдрал" | |
Төрийн дуулал: "South Sudan Oyee!" "Өмнөд Судан уухай!" | |
Нийслэл ба томоохон хот | Жуба 04°51′N 31°36′E |
Албан ёсны хэл | Англи хэл[1] |
Хүлээн зөвшөөрөгдсөн үндэсний хэл |
|
Ярианы хэл[3] | |
Шашин (2023)[8] | |
Ард түмний нэршил | Өмнөд Суданчууд |
Төр засаг | Холбооны шилжилтийн ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс[9] |
• Ерөнхийлөгч | Сальва Кийр Маярдит |
• 1-р дэд ерөнхийлөгч | Риек Мачар |
• Парламентын дарга | Жемма Нуну Кумба |
• Ерөнхий шүүгч | Чан Рик Мадут |
Хууль тогтоох байгууллага | Үндэсний Шилжилтийн Хууль Тогтоох Байгууллага |
• Дээд танхим | Мужийн Зөвлөл |
• Доод танхим | Үндэсний Шилжилтийн Хууль Тогтоох Ассамблей |
Тусгаар тогтнол (Суданаас) | |
• Автономи | 7 сарын 9, 2005 |
• Тунхаглаж, хүлээн зөвшөөрөгдсөн | 7 сарын 9, 2011 |
Газар нутаг | |
• Нийт | 644329 км2 (41) |
Хүн ам | |
• 2023 тооцоо | 12,118,379[10] (80) |
• Нягтаршил | 13.33/км2 (214) |
ДНБ (ХАЧТ) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▼$13.6 тэрбум [11] (157) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▼$934[11] (191) |
ДНБ (нэрлэсэн) | 2022 тооцоо |
• Нийт | ▼$4.7 тэрбум [11] (164) |
• Нэг хүнд ноогдох | ▼ $326[11] (194) |
ОТББИ (2016) | ▼ 44.1[12] дундаж |
ХХИ (2023) | ▼ 0.379[13] бага · 191 |
Мөнгөний нэгж | Өмнөд Суданы фунт (SSP) |
Цагийн бүс | UTC+2 (Төв Африкийн Цаг) |
Огнооны формат | өө/сс/жжжж |
Жолооны тал | баруун[14] |
Утасны томьёо | +211[15] |
ISO 3166 код | SS |
Домэйн нэр | .ss[16]a |
|