Operacja Sonnenblume
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Operacja Sonnenblume (niem. Słonecznik) – operacja wojskowa przeprowadzona przez wojska niemieckie po przybyciu do Afryki Północnej w lutym 1941 r. podczas II wojny światowej. Po tym, jak włoska 10 Armia została zniszczona przez ataki sił brytyjskich i sojuszniczych podczas operacji Compass (9 grudnia 1940 – 9 lutego 1941), pierwsze jednostki nowo utworzonego Deutsches Afrikakorps pod dowództwem gen. Erwina Rommla wypłynęły z Neapolu i przybyły na kontynent afrykański 11 lutego 1941 r. 14 lutego czołowe jednostki 5 Dywizji Piechoty Lekkiej Afrika (później przemianowanej na 21 Dywizję Pancerną), 3. batalionu zwiadowczego i 39. batalionu niszczycieli czołgów przybyły do Trypolisu w Libii i zostały natychmiast wysłane na linię frontu w Syrcie.
II wojna światowa, kampania afrykańska | |||
Niemieckie czołgi Panzer III mijają Arco dei Fileni w libijskim mieście Ras al-Unuf, 21 marca 1941 | |||
Czas |
6 lutego – 25 maja 1941 | ||
---|---|---|---|
Miejsce | |||
Terytorium | |||
Przyczyna |
pomoc niemieckich sojuszników dla zagrożonych zniszczeniem wojsk włoskich w Afryce Północnej | ||
Wynik |
zwycięstwo sił Osi | ||
Strony konfliktu | |||
| |||
Dowódcy | |||
| |||
Siły | |||
| |||
Straty | |||
| |||
27°N 17°E | |||
|
Rommel przybył do Libii 12 lutego z rozkazem obrony Trypolisu i Trypolitanii, zachodniej prowincji Libii, aczkolwiek stosując agresywną taktykę. Gen. Italo Gariboldi zastąpił marsz. Rodolfo Grazianiego jako gubernatora generalnego Libii 25 marca, a gen. Mario Roatta, naczelny dowódca włoskiej Armii Królewskiej, nakazał Grazianiemu przekazać wszystkie włoskie jednostki zmotoryzowane w Libii pod dowództwo niemieckie. Pierwsi żołnierze Afrika Korps dotarli do Syrty 15 lutego i do Nofilii trzy dni później. 24 lutego niemiecka grupa rajdowa zaatakowała brytyjski patrol pod El Agheilą. Dokładnie miesiąc później siły Osi zajęły El Agheilę, a 31 marca zaatakowały pod Mersa Brega. Osłabiona brytyjska 3 Brygada Pancerna nie wykonała kontrataku i następnego dnia zaczęła wycofywać się w kierunku Bengazi.
Po odwrocie 3 Brygady Pancernej jej zużyte czołgi przestały nadawać się do walki, jak przewidywano, a brygada nie zdołała zapobiec manewrom flankującym sił Osi na pustyni, na południe od Wyżyny Cyrenajskiej. Pozostawiło to australijskiej piechocie w Bengazi tylko jedną drogę odwrotu na wschód, nadmorską drogą Via Balbia. Rommel podzielił swoje siły na małe kolumny, aby nękać wycofujących się aliantów, o ile pozwalało na to zaopatrzenie jego własnych sił w wodę i paliwo. Znaczne siły brytyjskie zostały schwytane w Mechili, co zmusiło Brytyjczyków do wycofania się do Tobruku, a następnie na granicę libijsko-egipską. Siły Osi nie zdołały jednak zdobyć Tobruku, zanim obrońcy zdążyli przygotować się do obrony, a następnie Rommel musiał podzielić swoje siły pomiędzy Tobrukiem, a granicą z Egiptem.
Operacja Sonnenblume odniosła sukces, ponieważ zdolność Niemców do przeprowadzenia ofensywy była niedoceniana przez gen. Archbalda Wavella, dowódcę sił alianckich na Bliskim Wschodzie, Ministerstwo Wojny i premiera Winstona Churchilla. Rommel odwrócił sytuację w Afryce dzięki swojej zuchwałości, co było nieoczekiwane, pomimo obfitych raportów wywiadowczych z systemu Ultra i MI 14. Wiele brytyjskich jednostek zostało przeniesionych do Grecji, gdzie trwała już niemiecka ofensywa, a inne do Egiptu w celu reorganizacji. Niektórzy dowódcy mianowani przez Wavella okazali się niekompetentni, a on sam polegał na mapach, które okazały się niedokładne, kiedy później przybył, by przekonać się o tym naocznie.