Temp medieval tempriv
From Wikipedia, the free encyclopedia
Temp medieval tempriv furma la denominaziun moderna per l’emprima da las trais grondas periodas dal temp medieval, la quala dura da ca. 500 fin 1050. Sco il temp medieval insumma sa referescha er quest term betg a l’istorgia en general, mabain sa restrenscha a l’Europa e la regiun da la Mar Mediterrana. Al temp medieval tempriv preceda l’antica tardiva (ca. 300 fin 600); quella represchenta gia in temp da transfurmaziun e sa cuvra per part cun il cumenzament dal temp medieval tempriv. Las duas periodas che suondan il temp medieval tempriv èn il temp autmedieval ed il temp medieval tardiv.
Il temp medieval tempriv è da muntada sco fasa da transiziun da l’antica al temp medieval, ma tuttavia er sco epoca per sai. Il cumenzament e la fin da quel datescha la scienza a moda differenta, uschia ch’i vegnan tratgs en consideraziun temps da transfurmaziun vaira curts u er fitg lungs. Pli baud valeva il temp medieval tempriv sco epoca ‹stgira› e ‹pauc sviluppada›. La perscrutaziun moderna al considerescha percunter a moda bundant pli differenziada: Il temp è segnà tant da cuntinuitads sco er da midadas sin ils champs da la politica, cultura e societad, per part cun consequenzas fin en il temp modern. Uschia ha per exempel cumenzà la spartiziun da l’Europa e da la regiun da la Mar Mediterrana en ina part cristiana ed ina part islamica sco er da la part cristiana en l’Occident latin e l’Orient ortodox che cumpigliava l’intschess cultural da Bizanz. Plirs reginavels ch’èn sa sviluppads en il decurs dal temp medieval tempriv duevan plinavant furmar la basa per stadis ch’existan anc oz.