Thành viên:Sinh tử hữu mệnh/Đại thoái thọt
From Wikipedia, the free encyclopedia
Đại nhảy vọt (Kế hoạch Năm năm lần thứ hai) của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (CHND Trung Hoa) là một chiến dịch kinh tế và xã hội do Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) lãnh đạo từ năm 1958 đến năm 1962. Chủ tịch Mao Trạch Đông phát động chiến dịch tái thiết đất nước từ một xã hội nông nghiệp thành một xã hội cộng sản thông qua việc hình thành các công xã nhân dân. Mao ra lệnh tăng cường nỗ lực nhân bội sản lượng ngũ cốc và đem công nghiệp về nông thôn. Quan chức địa phương lo sợ trước các Phong trào chống Hữu khuynh, ganh đua hoàn thành hoặc vượt các chỉ tiêu không tưởng mà Mao đề xuất, tích lũy thứ "thặng dư" trên thực tế không tồn tại và để nông dân chết đói. Quan chức cấp cao không dám báo cáo về thảm họa kinh tế mà các chính sách của Mao gây ra còn quan chức quốc gia thì đổ lỗi cho thời tiết xấu làm giảm sản lượng lương thực, hành động cứu vãn tình thế rất ít hoặc thậm chí không làm gì cả. Đại nhảy vọt đã cướp đi sinh mạng của ước tính từ 15 đến 55 triệu người, khiến Ba năm đói lớn trở thành nạn đói khủng khiếp nhất lịch sử loài người.
Sinh tử hữu mệnh/Đại thoái thọt | |||||||||||||||||||||||
"Đại nhảy vọt" viết bằng ký tự tiếng Trung Giản thể (trên) và Phồn thể (dưới) | |||||||||||||||||||||||
Giản thể | 大跃进 | ||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Phồn thể | 大躍進 | ||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Những thay đổi chính trong đời sống của người dân nông thôn Trung Quốc còn bao hàm cả quá trình gia tăng áp đặt tập thể hóa nông nghiệp bắt buộc. Canh tác tư nhân bị nhà nước nghiêm cấm, bất cứ ai chống lại lệnh cấm đều bị đàn áp và gán cho cái mác "phản cách mạng". Những hạn chế đối với người dân nông thôn được hiệu lực hóa thông qua các buổi đấu tố công khai và nhờ áp lực xã hội, kể cả là khi họ cũng đã phải trải qua lao động cưỡng bức. Công nghiệp hóa nông thôn, mục tiêu ưu tiên chính thức của chiến dịch, chứng kiến "tiến trình phát triển ... bị bỏ dỡ bởi chính những sai lầm của Đại nhảy vọt". Đại nhảy vọt là một trong hai giai đoạn từ năm 1953 đến năm 1976, trong đó nền kinh tế Trung Quốc lâm vào tình trạng đại suy thoái. Nhà kinh tế học Dwight Perkins tranh luận rằng "lượng đầu tư khổng lồ chỉ để tạo ra mức tăng sản lượng khiêm tốn hoặc bằng không. ... Tóm lại, Đại nhảy vọt quả là một thảm họa tốn kém".
Năm 1959, Mao Trạch Đông nhường quyền lãnh đạo hàng ngày cho các những người ôn hòa thực dụng như Lưu Thiếu Kỳ và Đặng Tiểu Bình. ĐCSTQ cũng chịu nghiên cứu thiệt hại mà Đại nhảy vọt gây ra tại các hội nghị năm 1960 và 1962, đặc biệt là tại "Hội nghị Bảy nghìn cán bộ". Mao vẫn kiên định với các chính sách của mình, đổ lỗi cho công tác triển khai kém hiệu quả và bè lũ "hữu khuynh" chống phá ông ta. Mao khởi xướng Phong trào Giáo dục Xã hội chủ nghĩa năm 1963 và Cách mạng Văn hóa năm 1966 nhằm tiêu diệt phe đối lập và củng cố lại quyền lực. Hàng chục con đập được xây dựng ở Trú Mã Điếm, Hà Nam trong thời kỳ Đại nhảy vọt đã sụp đổ vào năm 1975 (do ảnh hưởng của Bão Nina). Sự cố vỡ đập Bản Kiều năm 1975 cướp đi sinh mạng của ước tính từ hàng chục nghìn đến 240.000 người.