Йоһанн Кеплер
Германия математигы, астроном һәм астролог / From Wikipedia, the free encyclopedia
Йоганн Кеплер (нем. Johannes Kepler; 27 декабрь 1571 йыл — 15 ноябрь 1630 йыл) — Германия математигы, астроном һәм астролог. XVII быуат фәнни революцияһының төп фигураһы, планеталарҙың хәрәкәт закондарын асыусы.
Йоһанн Кеплер | |
нем. Johannes Kepler | |
Зат | ир-ат[1][2][3] |
---|---|
Гражданлыҡ | Изге Рим империяһы |
Тыуған ваҡыттағы исеме | нем. Johannes Kepler |
Тыуған көнө | 27 декабрь 1571[3][4] |
Тыуған урыны | Вайль-дер-Штадт[d], free imperial city of Weil der Stadt[d], Изге Рим империяһы[5] |
Вафат булған көнө | 15 ноябрь 1630({{padleft:1630|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:15|2|0}})[2][6][3][…] (58 йәш) |
Вафат булған урыны | Регенсбург, Изге Рим империяһы[2][7] |
Ерләнгән урыны | Регенсбург |
Атаһы | Heinrich Kepler[d][8] |
Әсәһе | Катарина Кеплер[d] |
Бер туғандары | Margarethe Maickler[d] |
Хәләл ефете | Barbara Müller[d] һәм Susanne Reuttinger[d] |
Һөнәр төрө | тәбиғәт фәндәре белгесе, астролог, дин белгесе, математик, астроном, музыка белгесе, физик, космолог, теоретик музыки, фәлсәфәсе, яҙыусы, уҡытыусы |
Эшмәкәрлек төрө | оптика[d], астрономия, математика һәм механика |
Эш урыны |
Грац университеты[d] Рудольф II[d] Линц |
Уҡыу йорто |
Тюбинген университеты[d][6] Evangelical Seminaries of Maulbronn and Blaubeuren[d] Тюбингенская богословская семинария[d] |
Ғилми дәрәжә | бакалавр искусств[d][6] (1588) һәм сәнғәт магистры[d][6] (1591) |
Ғилми етәксе | Михаэль Мёстлин[d] |
Уҡыусылар | Петер Крюгер[d], Ambrosius Rhode[d][9] һәм Johann Odontius[d][9] |
Кемдә уҡыған | Михаэль Мёстлин[d] һәм Тихо Браге[d][9] |
Әүҙемлек урыны | Грац[6], Линц[6], Ульм[d][6] һәм Прага |
Спонсор | Рудольф II[d][6] һәм Альбрехт фон Валленштейн[d][6] |
Девиз тексы | „Die Himmel hab ich gemessen, jetzt mess ich die Schatten der Erde. Himmelwärts strebte der Geist, des Körpers Schatten ruht hier.“, “Mensus eram coelos, nunc terrae metior umbras.Mens coelestis erat, corporis umbra iacet.” һәм “I have measured the heavens, now I measure the shadows of the earth. Heavenward the spirit strives, here the shadow of the body rests.” |
Ойошма ағзаһы | деи Линчеи милли академияһы[d] |
Йоғонто яһаусы | Николай Коперник |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре | |
Вики-проект | Проект:Математика[d] |
Авторлыҡ хоҡуҡтары статусы | авторлыҡ хоҡуҡтарының ғәмәлдә булыу ваҡыты үткән[d] |
Авторҙың Викимилектәге ҡалыбы | Johannes Kepler |
Йоһанн Кеплер Викимилектә |
Николай Коперник хеҙмәттәренең йоғонтоһо атаҡлы немец ғалимы Иоганн Кеплерҙың ижади эшсәнлегендә лә һиҙелә. Ул Коперниктың астрономия өлкәһендәге ҡараштарын ҡабул итһә лә, бер ниҡәҙәр ваҡыт уларҙы мистик концепциялар менән һуғарарға тырыша. Ләкин Галилей хеҙмәттәре менән танышыу уға дөрөҫ юлды һайларға мөмкинлек бирә. Быға бигерәк тә Галилей менән туранан-тура хат яҙышыу ҙа ярҙам итә. Кеплер астрономия фәнен айырыуса мөһим фекерҙәр менән байыта. Тәбиғәт тураһындағы фәндәр өсөн уның айырыуса «Кеплер закондары» тигән асышы әһәмиәтле. Был хеҙмәтендә ул планеталарҙың Ҡояш тирәһендәге хәрәкәте тигеҙ түгеллеген дәлилләй. Планеталар хәрәкәтенең тиҙлеге уларҙың Ҡояшҡа ни дәрәжәлә яҡын йәки алыҫ булуына бәйле, йәғни планета Ҡояшка яҡынырак булһа, уның тиҙлеге лә ҙурыраҡ тигән һүҙ. Шуның өҫтөнә Кеплер планеталарҙың траекторияларының түңәрәк түгел, бәлки эллипс формаһында икәнлеген иҫбатлай. Был фекерҙәр һуңыраҡ И. Ньютонға яңы фәнни асыштар яһауға этәргес була.