Старажытныя славяне
From Wikipedia, the free encyclopedia
Артыкул прысвечаны гісторыі раннесярэдневяковых славян з VI па VIII стст.
Прыкладна ў V стагоддзі пачалася славянская экспансія з тэрыторыі Прыкарпацця, вярхоўяў Днестра, а таксама правабярэжжа сярэдняга Падняпроўя, на захад, поўдзень і ўсход. На захад славяне мігрыравалі ў кірунку вярхоўяў Віслы, а затым Эльбы, агінаючы вонкавыя Заходнія Карпаты (гэта значыць з усходняга і паўночнага боку Карпат). На ўсход славянскія плямёны распаўсюджваліся ў напрамку да вярхоўяў Волгі і Акі. На поўдзень славяне рухаліся ў бок Дуная, затым уздоўж яго на захад, засяляючы мясцовасці ўздоўж прытокаў Дуная і ўрываючыся ў межы Візантыйскай імперыі. У савецкі час панавалі версіі аўтахтоннасці славянскіх плямёнаў на большай частцы Усходняй Еўропы ці Польшчы, але археалагічныя даныя апошняга часу паказваюць на фарміраванне прыкметнага масіва славян як часткі адзінага этнаса ў арэале кіеўскай археалагічнай культуры (II—IV стст.).
У той час як заходні і ўсходні кірункі экспансіі славянскіх плямёнаў аднаўляюцца паводле археалагічных даных, паўднёвы добра задакументаваны ў сведчаннях візантыйскіх аўтараў. Гэты артыкул складзена галоўным чынам паводле эпіграфічных крыніц, якія апісваюць менавіта паўднёвых славян.
Хоць славяне ўступілі ў ранняе Сярэднявечча ўжо не маналітным народам, а падзеленым на тры асноўныя племянныя ўтварэнні (венедаў, склавін і антаў паводле візантыйскіх крыніц), у разгляданы перыяд адбываецца раннесярэдневяковае геаграфічнае і звязанае з гэтым часткова культурнае адасабленне адзін ад аднаго заходніх, усходніх і паўднёвых славян (паводле сучаснай класіфікацыі). Тады ж пачынаецца станаўленне славянскіх народнасцей і дзяржаў з іх удзелам — пра далейшую гісторыю славян (гл. прысвечаныя гэтым дзяржавам артыкулы: Сарматыя, Гоція, Гунія, Аварскі каганат, Вялікая Балгарыя, Хазарыя, дзяржава Само, Карантанія, Вялікамараўская дзяржава, Рускі каганат, Наўгародская Русь, Кіеўская Русь, Польшча, Сербія, Харватыя і інш.)
Гісторыя Польшчы | |
---|---|
| |
Дагістарычная Польшча (да 877) | |
Гнезненская Польшча (877—1025) | |
Каралеўства Польскае (1025—1385) | |
Кракаўская Польшча (1320—1569) | |
Рэч Паспалітая (1569—1795) | |
Падзелы Рэчы Паспалітай (1772—1795) | |
Варшаўскае герцагства (1807—1815) | |
Царства Польскае (1815—1915) | |
Кракаўская рэспубліка (1815—1846) | |
Вялікае Княства Пазнанскае (1815—1919) | |
Рэгенцкае каралеўства Польшча (1916—1918) | |
Польская Рэспубліка (1918—1939) | |
Генерал-губернатарства (1939—1945) | |
Польская Народная Рэспубліка (1944—1989) | |
Рэспубліка Польшча (з 1989) | |
Партал «Польшча» |
Гісторыя Расіі | |
---|---|
| |
Усходнія славяне, русы | |
Старажытная Кіеўская дзяржава (IX—XII ст.) | |
Удзельная Русь (XII—XVI ст.) | |
Наўгародская дзяржава (1136—1478) | |
Уладзіміра-Суздальскае княства (1157—1389) | |
Маскоўскае княства (1263—1478) | |
Маскоўская дзяржава (1478—1721) | |
Расійская імперыя (1721—1917) | |
Расійская рэспубліка (1917) | |
Савецкая Расія (1917—1922) | |
СССР (1922—1991) | |
Расійская Федэрацыя (з 1991) | |
Назвы | Кіраўнікі | Храналогія | Экспансія Партал «Расія» |