Napoleon Iañ
penn-ar-stad Bro-c'hall / From Wikipedia, the free encyclopedia
Napoleone Buonaparte, Napulione Buonaparte e korseg ha Napoleone (di) Buonaparte e italianeg, Napoléon Bonaparte e galleg.
|
Rann eus | Napoleon I of France and Josephine |
---|---|
Reizh pe jener | paotr |
Bro ar geodedouriezh | Kentañ Republik c'hall, Impalaeriezh C'hall Kentañ, Rouantelezh Bro-C'hall |
Anv e yezh-vamm an den | Napulione Buonaparte |
Anv ganedigezh | Napulione Buonaparte, Napoleone di Buonaparte |
Anv-bihan | Napoléon |
Anv-familh | Bonaparte |
Deiziad ganedigezh | 15 Eos 1769 |
Lec'h ganedigezh | Aiacciu |
Deiziad ar marv | 5 Mae 1821 |
Lec'h ar marv | Longwood House |
Doare mervel | abeg naturel |
Abeg ar marv | krign-bev ar stomog |
Lec'h douaridigezh | Cathédrale Saint-Louis-des-Invalides, Valley of the Tomb |
Tad | Carlo Buonaparte |
Mamm | Maria Letizia Ramolino |
Pried | Joséphine de Beauharnais, Marie-Louise Aostria |
Bugel | Napoleon II, Charles Léon, Alexandre Colonna-Walewski, Eugen Megerle von Mühlfeld |
Kar | Camillo Borghese, 6th Prince of Sulmona, Stéphanie de Beauharnais, Eugène de Beauharnais, Napoleon III |
Familh | tierniezh Bonaparte |
Yezh vamm | korseg |
Yezhoù komzet pe skrivet | galleg, korseg |
Yezh implijet dre skrid | galleg |
Karg | Emperor of the French |
Bet war ar studi e | École Militaire |
Lec'h annez | Saint Helena, Aiacciu, Pariz, Elba |
Deroù ar prantad labour | 1789 |
Dibenn ar prantad labour | 1821 |
Relijion | Katoligiezh, deism |
Kleñved | drougsant |
Handedness | Kleizard |
Perzhiad e | Dispac'h Gall |
Grad milourel | jeneral brigadenn, divisional general |
Brezel | Brezelioù Napoleon, Brezelioù an Dispac'h Gall |
Diellaouet gant | Louis Round Wilson Library, Defence Historical Service |
Ezel eus | French Academy of Sciences |
Darvoud-alc'hwez | Taol-stad an 18 miz ar Vrumenn, coronation of Napoleon I |
Present in work | Civilization V |
Deskrivet dre | The Emperor Napoleon in His Study at the Tuileries |
Mount | Vizir, Marengo, Q3204197 |
Oberennoù zo en dastumad | National Museum of World Cultures, Wereldmuseum Rotterdam, Netherlands Photo Museum, Victoria and Albert Museum, Charents Museum of Literature and Arts |
Rummad tost | Category:Cultural depictions of Napoleon |
Statud e wirioù aozer | Ar gwirioù aozer ne dalvezont ket ken |
Anvet goude-se impalaer Napoleon Iañ (ganet d'ar 15 a viz Eost 1769 en Aiacciu, Korsika ha aet d'an anaon d'ar 5 a viz Mae 1821 war enezenn Santez-Helena), a oa bet da gentañ soudard, araok bezañ jeneral, dispac'her hag impalaer ar c'hallaoued.
Eus un tiegezh kors e teu Buonaparte, newazh e engouestlas en arme c'hall e-pad an Dispac'h gall. Du-hont e tiskouezas e ampartiz milourel dispar. Ar vrezeliadenn en Italia hag en Egipt en deus graet e vrud da-vat. An degouezh-mañ a roas dezhoñ an digarez kemer galloud ar vro en ur ober taol-stad an 18 a viz ar Vrumenn (9 a viz Du 1799) ha mont da vout koñsul. Adal 1799 betek 1804 e oa-eñ rener e-touesk ar gonsuled e-pad ar c'hentañ Republik c'hall ha kenderc'hel a reas bezañ e penn ar vro betek 1814 evel impalaer ar c'hallaoued o staliañ ur renad diktaturiezhel.
Dre veur a adreizh evel da skouer krouadenn ar Code civil ("kod keodedel") en deus diazezet framm melestradurel Bro-c'hall a vo miret betek hiziv an deiz hag en devoa ur pezh-mell levezon war broioù all Europa. Adal 1805 e teuas da vout Roue Italia hag etre 1806 ha 1813 e oa anvet "Diwaller kengevread ar Roen" hag en devoa lakaet kerent ha tud nes war kadorioù ar monarkiezhioù estren. Goude divodadur Impalaeriezh santel roman german e oa ur gudenn vras dezhañ gouzout penaos aozañ ha frammañ holl Europa ar C'hreiz. Soñjal a rae unvaniñ Europa a-bezh en ur stad kreñv met un harz a-bouez en devoa kejet gant bro-Spagn da gentañ, bro-Alamagn ha bro-Rusia dreist-holl.
Ar vrezeliadenn a-enep ar Rusiz a oa ur gwalleur du dezhañ hag e arme. Krogiñ a reas un diskar dezhañ da neuze gant Brezeliadenn alaman 1813 (anvet eo "Brezeliadenn dieubidigezh" gant an Alamaned) hag e echuas gant faezhidigezh Buonaparte hag e zistaolidigezh. Goude ur prantad amzer o chom e Elba e tistroas da Vro-C'hall evit Ren ar C'hant Devezh betek ma tegouezhas emgann Waterloo a echuas e ren e 1815 hag e voe kaset da Santez-Helena evit peurest e vuhez-pad gant ar Saozon. Milionoù a Europeiz a varvas abalamour d'e vrezelioù.
Goude e varv e voe savet mojenn an « den meur » gant politikourien ha skrivagnerien dreist-holl. Ul luskad politikel awenet gantañ a zo e Bro-C'hall zoken : ar bonapartouriezh.