گازۆلین
From Wikipedia, the free encyclopedia
بەنزین یان گازۆلین جۆرێکی سووتەمەنییە. تایبەتمەندیەکی گازوایلێکی تایبەتی تێکەل بەرهەڵسی دەکات بۆ داگیرسانی زوو( هەروەها دەبێتە هۆی تەقەتەق و کەمکردنەوەی چووستی بزوێنەر) تێکڕای ئۆکتان ئەژمێردرێت کە لە چەندین پلەوە بەرهەم هاتووە.
قوڕقشمی تێتڕائەثیل و تێکەڵەکانی تری قوڕقشم لەئێستادا بەکارنایەن بۆ بەرکردنەوەی نمرەپێدانی ئۆکتان (هێشتا لە فڕین و ئۆتۆمبێلی پێشبڕکێدا بەکاردێ). ماددە کیمیاییەکانی تر بەزۆری زیاد دەکڕین بۆ گازوایل بۆ باشترکردنی جێگیری کیمیایی و تایبەتمەندی بەجێهێنان، کۆنترۆڵکردنی ژەنگ هەڵهێنان و بەخشینی سیستەمی پاککردنەوەی سووتەمەنی. لەوانەیە گازوایل ئۆکسجینی تیا بێت کە ماددە کیمیاییەکانی وەک ئیثانۆڵ، MTBE یان ETBE تیادایە بۆ باشترکردنی سووتان.
گازوایل بەکاردێ لە نێو بزوێنەری سووتانی ناوەکی کە دەتوانن گاریگەریەکی تەواویان هەبێت لەسەر ژینگەی ناوەخۆ، وە هەروەها بەخشەری دوانە ئۆکسیدی کاربۆنە بۆ گەرم بوونی زەوی. هەروەها گازوایل دەتوانێ بە نەسووتاوی بچێتە نێو ژینگەوە بە هەردوو جۆری شلە و هەڵم، لە چارەسەرکردن و دزەکردنەوە لە کاتی بەرهەم هێنانەوە، هەروها لە گواستنەوە و گەیاندندا ( بۆ نموونە لە تانکی خەزنکراوە، لە ڕژانەوە، وە هتد). نموونەیەک لەو هەوڵانەی کە بۆ کۆنتڕۆڵکردن دراوە لە دزەبردن، چەندین تنکی خەزنکردنی ژێر زەوی بەپێویست زانراوە کە پێوانەی چری هەبێ لەشوێنەکەیدا بۆ پێزانین و ڕێگرتن لە دزەکردن. گازوایل بەنزینی تیایە وە ماددەی تر ناسراوە بە کارسینۆجین( ماددەی شێرپەنجە پێگەیشتن)