Lankide:Garazi2904/Proba orria
From Wikipedia, the free encyclopedia
Plan Horia (alemanez Fall Gelb) Bigarren Mundu Gerran Frantzia, Herbehereak, Luxenburgo eta Belgika inbaditu zituen alemaniar operazio militarraren kode-izena izan zen. Erich von Mansteinek diseinatu zuen eta 1940ko maiatzaren 10ean jarri zen martxan.
Lehen Mundu Gerrako Schlieffen planarekin antzekotasuna izan arren, planak bi eraso-gune ezartzen zituen; lehena Herbehereak eta Belgika izango ziren, tropa anglo-frantses gehienak engainatzeko eta Belgikara erakartzeko; bigarren puntua, eraso nagusia izango zena eta Alemaniako goi-aginteak ultrasekretu moduan gordetzen zuena, Ardenetako basoa zen, Sedan parean, Gerd von Rundstedtek zuzendutako A Armaden Taldeak egingo zuena, Hermann Hoth, Heinz Guderian eta Erwin Rommelen agindupean blindaturiko banaketa gehienak biltzen zituena.
Planaren xehetasunak jasotzen zituzten dokumentuak belgikarren eskuetan erori ziren 1940ko urtarrilaren 10eko Mechelen Gertakarian, eta plana hainbat aldiz berrikusi zen, horietako bakoitzak Ardenetan zehar A Armada Taldearen eraso bati enfasi handiagoa eman ziolarik, B Armada Taldeak Herbehereetan zehar egindako erasoa pixkanaka desbideratze batera murriztu zuena.
Planaren arabera, Herbehereen aurkako erasoa lehenik hasiko zen, eta Fedor von Bock buru zuen B Armada Taldeak exekutatuko zuen. Plan Horia Maginot linearen defentsa zurrun eta estatikoak saihesteko sortu zen, Frantzia eta Alemaniaren arteko mugan zehar hedatzen zena, bi eraso-puntuen hegoaldean. Hala ere, itxuraz menderaezina zen Frantziako defentsa-lerroa ere arrakastaz gainditu zuen alemaniarren hirugarren eraso batek (Plan Gorria), 1940ko ekainaren 5ean abian jarria.
Plan horia izan zen Alemaniak Frantziako Batailan gauzatu zuen estrategia militarra.
FRANTZIAKO BATAILA TESTUINGURUA
Frantziako bataila – Frantziaren erorketa ere esaten zaio – Alemania naziak Frantzia, Belgika, Herbehereak eta Luxenburgo inbaditu izana izan zen, Bigarren Mundu Gerraren esparruan. Frantziak gerra deklaratu zion Alemaniari 1939ko irailaren 3an, azken honek Polonia inbaditu ondoren. 1939ko irailaren hasieran, Frantziak huts egindako Sarreren erasoaldia abiatu zuen, eta urriaren erdialderako frantziar tropak jatorrizko posizioetara itzuli ziren. Alemaniak 1940ko maiatzaren 10ean tiro egin zuen eta, sei asteren buruan, indar aliatuak garaitu zituen eta Frantzia, Belgika, Luxenburgo eta Herbehereak konkistatu zituen, mendebaldeko fronteko lurreko operazioekin amaituz 1944ko ekainaren 6an Normandiako lehorreratze aliatuetaraino. Italia gerran sartu zen 1940ko ekainaren 10ean eta Frantzia inbaditu zuen Alpeetatik.
Plan Horian (Fall Gelb), alemaniar unitate korazatuek ezustean egin zuten aurrera Ardenetan eta Somme haranean zehar, Belgikaraino joan ziren unitate aliatuak isolatuz eta inguratuz, lurralde horrek espero zuen inbasioari aurre egiteko. Britainiar, belgiar eta frantziar indarrak ondo antolatutako alemaniar operazioak itsasorantz bultzatu zituenean, Britainiar Espedizio Indarra (BEF) eta Frantziako zenbait dibisio Dunkerqueko hondartzatik ebakuatu zituzten Dinamo Operazioan.
Ekainaren 5ean, Alemaniako indarrek Plan Gorria (Fall Rot) abiarazi zuten. Frantziako hirurogei dibisioek eta Erresuma Batuko beste bik gogor egin zuten aurka, baina Tudesko aireko nagusitasunak eta mugikortasun korazatuak garaitu zituzten. Wehrmachteko gurdiak Maginot linearen alboetan jarri ziren eta aurrerapen handiak egin zituzten Frantziako lurraldean, ekainaren 14an Paris oposiziorik gabe okupatuz. Armadaren kolapsoaren eta gobernu galiarraren ihesaren ondoren, komandante alemaniarrak funtzionario frantsesekin bildu ziren ekainaren 18an, liskarren amaiera negoziatzeko.
Ekainaren 22an, bi herrialdeek bigarren armistizio bat sinatu zuten Compiègnen. Vichyko gobernua, Philippe Pétain mariskala buru zuena, Frantziako Hirugarren Errepublikaren legezko oinordeko bihurtu zen, eta Alemaniak Frantziako iparraldeko eta mendebaldeko kostalde guztiak hartu zituen, baita barnealdea ere. Italiak okupazio-eremu txiki bat erreserbatu zuen hego-ekialdean, eta Vichyko erregimenak, berriz, okupatu gabeko lurraldea atxiki zuen hegoaldean, «eremu librea» izenez ezagutzen dena. 1942ko azaroan, alemaniar eta italiar tropek «eremu librea» okupatu zuten Anton Operazioarekin, eta hau Ardatzaren eskuetan egon zen 1944an aliatuak lehorreratu ziren arte.
AURREKARIAK
Maginot linea
1930eko hamarkadan, Frantziak gotorleku lerro bat eraiki zuen Alemaniarekiko mugan zehar, "Maginot lerroa" izenekoa, eskulana aurrezteko eta Alemaniaren inbasio bat saihesteko Frantziarekin zuen mugatik, bere indarrak Belgikan kontzentratzera behartuz, non Frantziako Armadaren dibisiorik onenak aurkituko zituzten. Gerra Frantziako lurraldetik kanpo gertatuko zenez, Lehen Mundu Gerran gertatutako suntsipena saihestuko zen.1. Maginot linearen sekzio nagusiak Suitzako mugatik Longwyraino hartzen zuen; Ardenetako eskualdeko muino eta basoek iparraldera estaldura nahikoa eskaintzen zutela uste zen.3 Philippe Pétain jeneralak adierazi zuen Ardeak «zeharkaezinak» izango zirela indar inbaditzaile bat suntsitzeko «neurri bereziak» hartzen ziren neurrian, indar inbaditzaile hori basoetatik pintza mugimendu baten bidez azaleratzen zen bitartean. Maurice Gamelin Frantziako indarren komandante buruak ere uste zuen eremua eraso batetik salbu zegoela, eta azpimarratu zuen «inoiz ez zuela eskala handiko operazioen alde egiten». 1938an egindako gerra-jokoek, Ardenetan zehar alemanen balizko eraso baten premisari buruzkoak, lurraldea neurri handi batean zeharkaezina zelako irudipena utzi zuten armadan, eta horrek, Meuse ibaiak irudikatutako oztopoarekin batera, denbora nahikoa emango zien frantziarrei tropak bidali eta eraso bati aurre egin ahal izateko.
Alemaniak Polonia inbaditu zuen
1939an, Frantziak eta Erresuma Batuak laguntza militarra eskaini zioten Poloniari alemaniarren inbasio baten kasuan. Irailaren 1eko egunsentian, Wehrmachtek erasoaldiari ekin zion. Frantziak eta Ingalaterrak gerra deklaratu zioten Alemaniari irailaren 3an, Hitlerrek bi herrialdeek igorritako ultimatumari erantzun ez zuenean. Poloniarekiko konpromiso britainiar eta frantsesak maila politikoan beteak izan baziren ere, aliatuak ez zeuden poloniarrei laguntza militar egokia emateko moduan arrazoizko garai batean. Gainera, aliatuen esku-hartze militarra egingarria izan bazen ere, honek Sobietar Batasuna Alemaniaren defentsan sartzeko arriskua zekarren, bi herrialdeen artean sinatu berri den Ribbentrop-Molotov Itunaren eta sobietarrek Polonia ekialdea inbaditzearen ondorioz. Horregatik, aliatuek epe luzerako estrategia bat planifikatzea erabaki zuten, eta Alemaniaren aurkako lurreko defentsa-operazioak egiteko mobilizatu ziren; aldi berean, merkataritza-blokeo bat ezarri zen, eta gerraurreko berrarmatzea bizkortu zen, Alemaniaren balizko inbasiorako prestatzen.
Txantxetako gerra
Irailaren 7an, Poloniarekiko aliantza betez, Frantziak Sarre ibaiaren erasoaldiari ekin zion Maginot lineatik aurrera eginez eta Sarre ibaian bost kilometro sartuz. Frantziak 98 dibisio mugiarazi zituen (horietatik 70 gotorlekuen erreserbakoak edo goarniziokoak ziren) eta 2.500 borroka-gurdi 43 dibisioz (32 erreserbakoak) eta borroka-gurdirik gabeko alemaniar indar baten aurka. Frantsesak Siegfried lerroraino joan ziren, garai hartan ahul defendatua. Irailaren 17an, Gamelinek erretiratzea agindu zuen, eta azken soldadu frantziarrak urriaren 17an alde egin zuen Alemaniatik. Erasoaldi honen ondoren, bi borrokalarien arteko Txantxa-gerra bezala ezagutzen den bake erlatiboko aldi bat jarraitu zuen. Galiarrek atzera egin zuten Maginot lerroaren atzean, eta ingelesekin batera defentsa-lerro bat prestatu zuten Frantzia eta Belgikaren arteko mugan zehar, zeina neutraltzat jo baitzen, aliatuen defentsaren eraginkortasuna arriskuan jarriz. Londresen eta Parisen egoera Alemaniaren porrotean konfiantzazkoa zen, baina Ardatzak Polonian eta Norvegian lortutako garaipen azkarrek Aliatuak urduri jartzen hasi ziren. Hitlerrek, berriz, Frantziak eta Ingalaterrak Poloniaren okupazioa onartzea eta bakea bilatzea espero zuen. Urriaren 6an eskaintza bat luzatu zien bi potentziei.
Britainiarrek suediar burdinaren hornidura blokeatu nahi zutelakoan — Britainiar Errege Itsas Armadak Lehen Mundu Gerran egin zuen bezala —, Hitlerrek Norvegia eta Danimarka neutralak inbaditu zituen, eta, aldi berean, mendebaldean erasotzeko bidea prestatu zuen.
ESTRATEGIA ALIATUA
Escaut plana
Escaut Plana Frantziako estrategia militarra 1939ko irailaren 3an ezarri zen, geografiari, baliabideei eta eskulanari buruzko analisiak kontuan hartu ondoren. Frantziako Armadak eskuineko hegala defendatuko zuen, eta Belgikan ezkerretik sartuko zen, muga nazionaletik harantzagoko posizioa izateko. Aurrerapen horren sakontasuna egoeraren bilakaeraren araberakoa izan zen; izan ere, Belgikak hautsi egin zuen 1920ko Franko-Belgika Akordioa, Alemaniak 1936an Renania berriz militarizatu ondoren sinatua. Estatu neutral gisa, Brusela uzkur zegoen Frantziarekin modu irekian lankidetzan aritzeko, baina Belgikako defentsei buruzko informazioa eman zieten. 1940ko maiatzerako, bi herrialdeek ezagutzen zuten bestearen defentsarako planen izaera, baina ez ziren koordinatu mendebalderantz, Luxenburgotik eta Belgika ekialdetik, egiten ari ziren eraso bati aurre egiteko. Parisek espero zuen Alemaniak lehenik Belgikaren neutraltasuna urratzea, frantsesen esku-hartzerako aitzakia emanez edo belgikarrak Parisi laguntza eskatzera bultzatuz berehalako inbasio baten aurrean. Frantziako indar mugikor asko Belgikako mugan bilduta zeuden, alemaniarrak ahalik eta gehien atzeratzeko prest.
1939. urtearen amaieran, Belgikak bere defentsak hobetu zituen Alberto kanalean, eta armadaren prestakuntza handitu zuen. Gamelin eta Grand Quartier Général (GQG, Frantziako armadaren ad hoc goi-agintea gerra garaian) Escautetik haratago aurrera egiteko aukera aztertzen hasi ziren. Azarorako, GQGk Dyle ibaiaren ibilbidean zehar defentsa-lerro berri baten bideragarritasuna zehaztu zuen, nahiz eta Alphonse Georges jeneralak, ipar-ekialdeko fronteko komandanteak, eszeptizismoa izan alemanak baino lehenago bertara iristeko aukerari dagokionez. Britainia Handiak jarrera anbibalentea zuen Belgikan aurrera egiteko, baina Gamelinek britainiarrak konbentzitu zituen eta Dyle Plana azaroaren 9an onartu zen. Hilaren 17an, Anglo-Frantses Gerrako Kontseilu Gorenak funtsezkotzat jo zuen Dyle Linearen okupazioa, eta, egun horretan bertan, Gamelinek zuzendaritza bat igorri zuen Givetetik Namur, Gembloux, Wavre, Louvain eta Anberesera linea bat ezarriz. Hurrengo lau hilabeteetan, Herbehereetako eta Belgikako armadek defentsak indartu zituzten, BEF hedatu egin zen eta Frantziako armadak ekipamendu eta entrenamendu gehiago jaso zituen. Gamelinek ere Holandako Breda hirirako mugimendua iritzi zion. Aliatuek Breda alemanen eskuetan erortzea eragozten bazuten, nederlandarren armadako hamar dibisioak aliatuen beste alderdiekin batuko ziren, Ipar Itsasoaren gaineko kontrola areagotuko zen eta Alemaniari baseak kenduko zitzaizkion Britainia Handiari erasotzeko.
1939-40ko neguan, Belgikako Koloniako kontsul nagusiak Mansteinen aurrerapen-angelua aurreratu zuen. Inteligentzia txostenek belgikarrei Wehrmacht Belgikako eta Luxenburgoko mugetan zehar indarrak biltzen ari zela ondorioztatzeko aukera eman zieten. 1940ko martxoan, Suitzako inteligentziak Panzer sei edo zazpi dibisio eta Alemania, Belgika eta Luxenburgoren arteko mugan motorizatuagoak zeuden beste batzuk detektatu zituen. Frantziako inteligentziak, bere aldetik, aire-azterketak egin zituen, eta txalupen zubiak ikusi ziren Our ibaiaren erdian, Germania-Luxenburgoko mugan. Apirilaren 30ean, Bernako agregatu militar frantziarrak ohartarazi zuen eraso alemaniarra Meuse ibaian hasiko zela, Sedanen, noizbait maiatzaren 8tik 10era bitartean. Txosten horiek ez zuten Gamelin jo, iturri neutraletatik (Vatikanoa, adibidez) edo Luxenburgoko mugan kokatutako 100 km inguruko ibilgailu blindatuen zutabe germaniar bat ikusi zuten frantziarrek.
Halderren planak huts egin zion Hitlerri, eta hark erreakzionatu egin zuen, Armadak ahalik eta lasterren eraso zezan erabakiz, Aliatuen prestakuntza faltak garaipen erraza ekarriko ote zuen espekulatuz. Hitlerrek 1939ko urriaren 25a proposatu zuen inbasioaren hasiera data gisa, baina errealista ez zela onartu zuen. Urriaren 29an, Halderrek beste plan bat aurkeztu zuen, Aufmarschanweisung 2, Fall Gelb izenekoa, Behe Herrialdeen aurkako bigarren mailako eraso bat jasotzen zuena. Azaroaren 5ean, Hitlerrek Walther von Brauchitschi jakinarazi zion erasoaldia hilaren 12an abiarazteko erabakia. Brauchitschek erantzun zuen armadak denbora behar zuela Poloniako kanpainatik errekuperatzeko, eta uko egin ziola. Hitlerrek, ordea, bi egun geroago atzeratu zuen operazioa, klima txarra justifikazio gisa aipatuz.Ondoren, beste atzerapen batzuk etorri ziren, komandanteek Hitler konbentzitu ahala kanpaina egun edo aste batzuetan atzeratzeko, plangintzako akatsak zuzentzeko edo baldintza meteorologiko hobeak itxaroteko. Hitlerrek ere plana aldatu nahi izan zuen, ez baitzitzaion egokia iruditzen; Alemania gerrarako ez prestatzeari eta ibilgailu blindatuen galeraren ondorioei dagokienez, ez zen inoiz ulertu. Polonian garaipena azkar lortu bazen ere, ibilgailu blindatu asko galdu egin ziren eta ez zen erraza haiek ordezkatzea. Horren ondorioz, hedatu beharreko indarrak sakabanatu egin ziren: eraso nagusia Belgika erdialdean gertatu behar bazen ere, alboetan ere bigarren mailako erasoak egingo ziren. Hitlerrek iradokizun hori egin zuen, azkar erasotzeko presioa eginez defentsarako prest ez zeuden zuriei.
Dyle plana
1939. urtearen amaieran, Belgikak bere defentsak hobetu zituen Alberto kanalean, eta armadaren prestakuntza handitu zuen. Gamelin eta Grand Quartier Général (GQG, Frantziako armadaren ad hoc goi-agintea gerra garaian) Escautetik haratago aurrera egiteko aukera aztertzen hasi ziren. Azarorako, GQGk Dyle ibaiaren ibilbidean zehar defentsa-lerro berri baten bideragarritasuna zehaztu zuen, nahiz eta Alphonse Georges jeneralak, ipar-ekialdeko fronteko komandanteak, eszeptizismoa izan alemanak baino lehenago bertara iristeko aukerari dagokionez. Britainia Handiak jarrera anbibalentea zuen Belgikan aurrera egiteko, baina Gamelinek britainiarrak konbentzitu zituen eta Dyle Plana azaroaren 9an onartu zen. Hilaren 17an, Anglo-Frantses Gerrako Kontseilu Gorenak funtsezkotzat jo zuen Dyle Linearen okupazioa, eta, egun horretan bertan, Gamelinek zuzendaritza bat igorri zuen Givetetik Namur, Gembloux, Wavre, Louvain eta Anberesera linea bat ezarriz. Hurrengo lau hilabeteetan, Herbehereetako eta Belgikako armadek defentsak indartu zituzten, BEF hedatu egin zen eta Frantziako armadak ekipamendu eta entrenamendu gehiago jaso zituen. Gamelinek ere Holandako Breda hirirako mugimendua iritzi zion. Aliatuek Breda alemanen eskuetan erortzea eragozten bazuten, nederlandarren armadako hamar dibisioak aliatuen beste alderdiekin batuko ziren, Ipar Itsasoaren gaineko kontrola areagotuko zen eta Alemaniari baseak kenduko zitzaizkion Britainia Handiari erasotzeko.
1940ko maiatzerako, I. Armada Taldeak bere gain zuen Frantziaren defentsa, Mantxako kanalaren kostaldetik Maginot linearen mendebaldeko mugaraino. VII. Armada (Henri Giraud), BEF (Lord Gort), eta I eta IX. Armadak (Georges Maurice Jean Blanchard eta André Corap, hurrenez hurren) prest zeuden Dyle Lerrorantz joateko, hegoalderago zegoen II.
- VII. Armadak Anberesetik mendebaldera dagoen lurraldea okupatuko zuen, Holandan sartzeko prest.
- Espero zen belgikarrek alemanak atzeratuko zituztela Alberto kanaletik Dylera, Anberesetik Louvainera, atzera egin baino lehen.
- Belgikako eskuineko hegalean (hegoaldean), BEFek Dyletik 20 bat kilometro defendatu behar zituen Louvainetik Wavreraino, bederatzi dibisioekin.
- I. Armadak, BEFaren eskuinaldean zegoenak, 35 km mantendu behar zituen, hamar dibisioekin Wavretik, Gemblouxetik zehar, Namurreraino. Sambre ibaiaren iparraldean zegoen Dyle eta Namur ibaien arteko espazioak, alde banatan Maastricht eta Mons zituela, oztopo geografiko natural gutxi zituen, eta inbasio-ibilbide tradizionala zen, Pariserantz zuzenekoa.
- IX. Armada Namur hegoaldean kokatuko litzateke, Meuse ibaiaren luzeran, II. Armadaren ezkerraldean (iparraldean).
- II. Armadak I. Armada Taldearen eskuineko hegala (hegoaldea) estaliko zuen, eta Pont à Bar, Sedandik 6 km mendebaldera, eta Longuyon arteko linea mantenduko zuen.
GQGk II eta IX Armadak taldearen lanik errazenak betetzen zituztela uste zuen, Meuse ibaiaren mendebaldeko ertzean gotortuta baitzeuden, erraz defenda zitekeen eta Ardenaren atzean zegoen lurralde batean, Frantziako frontean alemanen edozein eraso berehala ohartaraziko zuen oztopo handi bat. VII. Armada erreserba estrategikotik I. Armada Taldera transferitu ondoren, oraindik zazpi dibisio zeuden II eta IX. Armaden atzean, eta beste batzuk mugi zitezkeen Maginot lerroaren atzealdetik. Dibisio guztiak, bakarra izan ezik, bi armaden arteko elkargunearen alde banatan zeuden, GQG gehiago kezkatzen baitzuen alemaniar eraso baten aukerak Maginot linearen iparraldeko mugatik haratago, eta orduan hego-ekialderantz Stenaytik zehar, zeinarentzat II. Armadaren atzeko banaketak ondo kokatuta zeuden.
Aliatuen estrategia
1939-40ko neguan, Belgikako Koloniako kontsul nagusiak Mansteinen aurrerapen-angelua aurreratu zuen. Inteligentzia txostenek belgikarrei Wehrmacht Belgikako eta Luxenburgoko mugetan zehar indarrak biltzen ari zela ondorioztatzeko aukera eman zieten. 1940ko martxoan, Suitzako inteligentziak Panzer sei edo zazpi dibisio eta Alemania, Belgika eta Luxenburgoren arteko mugan motorizatuagoak zeuden beste batzuk detektatu zituen. Frantziako inteligentziak, bere aldetik, aire-azterketak egin zituen, eta txalupen zubiak ikusi ziren Our ibaiaren erdian, Germania-Luxenburgoko mugan. Apirilaren 30ean, Bernako agregatu militar frantziarrak ohartarazi zuen eraso alemaniarra Meuse ibaian hasiko zela, Sedanen, noizbait maiatzaren 8tik 10era bitartean. Txosten horiek ez zuten Gamelin jo, iturri neutraletatik (Vatikanoa, adibidez) edo Luxenburgoko mugan kokatutako 100 km inguruko ibilgailu blindatuen zutabe germaniar bat ikusi zuten frantziarrek.
ALEMANIAKO ESTRATEGIA
Plan horia
Urriaren 9an, Hitlerrek Führer-Anweisung 6.9 zk.a ezarri zuen. Hitlerrek, hain zuzen ere, Mendebaldeko Europako nazioak militarki garaitzeko beharra aitortzen zuen, ekialdeko Europa konkistatzeko eta, horrela, bi fronteko gerra saihesteko baldintza gisa, baina asmo horiek ez dira argi agertzen 6.18 zk.ko Zuzentarauan. Planak, itxuraz errealistagoa zen presuntzio batean oinarritzen zen, alegia, urte batzuk beharko zituela Tudesko botere militarra sendotzeko. Oraingoz, helburu mugatuak baino ezin dira aurreikusi, eta Alemaniak gerra luze batetik bizirik irauteko trebetasunak hobetzeko helburuarekin.19 Hitlerrek Herbehereen inbasioa ahalik eta azkarren egitea agindu zuen, frantziar tropak atzeratzeko eta Ruhr. 20ren gaineko aireko botere aliatuaren mehatxua eragozteko. Zuzentarauak ez zuen aipatzen Frantzia osoa bereganatzea helburu zuen berehalako erasorik, baina ezartzen zuen Frantziako iparraldean ahalik eta mugalde gehien okupatu behar zirela.
Urriaren 10ean, Britainia Handiak uko egin zion Hitlerren bake proposamenari, eta Frantziak gauza bera egin zuen hiru egun geroago. Franz Halder koronel jeneralak (OKHko Estatu Nagusiko burua) urriaren 19an aurkeztu zuen Plan Horiaren lehen zuhaiztia. Horixe zen Herbehereetan kanpaina baterako planen gerraurreko izen nagusia: Aufmarschanweisung 1, Fall Gelb (Hedapenerako 1. Jarraibidea, Plan Horia). Halder plana Schlieffen Planaren antzekoa zen (I. Mundu Gerran, 1914ko alemaniar estrategiari emandako izena), 22 miloi, biek Belgikako erdigunearen bidez aurrerapen bat ezartzen baitzuten. Aufmarschanweisung 1 zenbakiak aurrez aurreko erasoa aurreikusten zuen, eta miloi erdi soldadu alemaniar sakrifikatzea Aliatuak Somme ibaira bultzatzeko soilik. 1940ko alemaniar gaitasun militarra agortua izango zen orduan, eta Frantziaren aurkako eraso nagusia 1942.23an gertatu zen. Hitlerrek ideia hori zalantzan jarri eta aurrerapen korazatu erabakigarri baten alde egin zuenean, Polonian bezala, Halder eta Brauchitsch hura burutik kentzen saiatu ziren, mugimendu mekanizatu azkarren taktikak ekialdeko Europako «pacotilla» armada baten aurka eraginkorrak ziren arren, Frantziakoa bezalako lehen mailako armada baten aurka ez zutela balioko azalduz.
Halderren planak huts egin zion Hitlerri, eta hark erreakzionatu egin zuen, Armadak ahalik eta lasterren eraso zezan erabakiz, Aliatuen prestakuntza faltak garaipen erraza ekarriko ote zuen espekulatuz. Hitlerrek 1939ko urriaren 25a proposatu zuen inbasioaren hasiera data gisa, baina errealista ez zela onartu zuen. Urriaren 29an, Halderrek beste plan bat aurkeztu zuen, Aufmarschanweisung 2, Fall Gelb izenekoa, Behe Herrialdeen aurkako bigarren mailako eraso bat jasotzen zuena. Azaroaren 5ean, Hitlerrek Walther von Brauchitschi jakinarazi zion erasoaldia hilaren 12an abiarazteko erabakia. Brauchitschek erantzun zuen armadak denbora behar zuela Poloniako kanpainatik errekuperatzeko, eta uko egin ziola. Hitlerrek, ordea, bi egun geroago atzeratu zuen operazioa, klima txarra justifikazio gisa aipatuz.Ondoren, beste atzerapen batzuk etorri ziren, komandanteek Hitler konbentzitu ahala kanpaina egun edo aste batzuetan atzeratzeko, plangintzako akatsak zuzentzeko edo baldintza meteorologiko hobeak itxaroteko. Hitlerrek ere plana aldatu nahi izan zuen, ez baitzitzaion egokia iruditzen; Alemania gerrarako ez prestatzeari eta ibilgailu blindatuen galeraren ondorioei dagokienez, ez zen inoiz ulertu. Polonian garaipena azkar lortu bazen ere, ibilgailu blindatu asko galdu egin ziren eta ez zen erraza haiek ordezkatzea. Horren ondorioz, hedatu beharreko indarrak sakabanatu egin ziren: eraso nagusia Belgika erdialdean gertatu behar bazen ere, alboetan ere bigarren mailako erasoak egingo ziren. Hitlerrek iradokizun hori egin zuen, azkar erasotzeko presioa eginez defentsarako prest ez zeuden zuriei.
Hitler ez zen Halderren planak konbentzitzen ez zuen bakarra. Gerd von Rundstedt jeneralak ere, A. Rundstedt Armada Taldeko komandanteak, onartu zuen ez zetorrela bat Bewegungskrieg («maniobren gerra») delakoaren lineamendu klasikoenekin, zeinak Alemaniako estrategia XIX. mendetik modelatu baitzuten. Indar aliatu gehienak setiatu eta suntsitu egin behar ziren. Hori egiteko lekurik praktikoena Rundstedteko Armada Taldearen eremuan zegoen Sedango eskualdean izango zen. Urriaren 21ean, Rundstedtek bere Estatu Nagusiko buru Generalleutnant Erich von Mansteinekin adostu zuen beharrezkoa izango zela oinarrizko ideia horiek islatuko zituen plan alternatibo bat sortzea, A Armada Taldea ahalik eta gehien indartuz B Armada Taldearen kontura iparraldean.
Manstein plana
Manstein Coblenzan plan berriak asmatzen ari zen bitartean, Heinz Guderian jenerala, XIX. Armada Taldeko komandantea, gertuko hotel batean bizi zen. Hasieran, Mansteinek iparralderanzko mugimendua iritzi zion Sedandik, zuzenean Belgikako indar mugikor aliatuen atzekaldean. Eztabaida informaletan plangintzan parte hartzera gonbidatu zutenean, Guderianek ideia berri eta erradikal bat proposatu zuen: Panzerwaffe-en zatirik handiena Sedan inguruan kontzentratu beharko litzateke, eta gero mendebalderantz egin, Mantxako kanalerantz, infanteriako dibisioak iritsi arte itxaron gabe. Horrek etsaiarengan kolapso estrategikoa sor zezakeela uste zuen, eta Kesselschlacht (poltsikoratzea) batengandik espero zitekeen baja kopuru handi samarra saihestu.
Blindajearen erabilera independente eta arriskutsu hori luze eztabaidatua izan zen Alemanian gerra aurretik ere, baina Oberkommando des Heeresek (OKH, Armadako Goi Agintea) zalantzan jartzen zuen horrelako operazioen arrakasta.31 Mansteinen ideia operazional orokorrek Guderiak-en laguntza lortu zuten, lurraldea ulertzen baitzuen, eta 1914an eta 1918. 32an haren baldintzak ezagutu ondoren, Mansteinek lehenengo memoranduma idatzi zuen, plan alternatiboa termino orokorretan azalduz, urriaren 31n. Dokumentuan saiatu zen Guderian aipatzea saihesten eta unitate blindatuen eginkizun estrategikoa minimizatuz.33 Beste sei memorandak 1939ko urriaren 31tik 1940ko urtarrilaren 12ra bitartean jarraitu zuten, aurrekoa baino erradikalagoa. OKHk denak baztertu zituen, eta Hitlerrek ez zuen inoiz horien edukiaren berri izan.
Mecheleneko gertaera
1940ko urtarrilaren 10ean, Belgikako bihotzean zehar Ipar Itsasorantz erasoaldi bat egiteko Luftwaffe-ren planak zeramatzan ofizial bat zeraman hegazkin alemaniar batek lurreratze bat egin behar izan zuen Belgikako Maasmechelen herritik gertu, Flandriako eskualdean. Dokumentazioa hartu bazuten ere, aliatuek zalantzan jarri zuten egiazkoa ote zen. 1940ko apirileko ilargi betearen garaian, Aliatuak alertan jarri zituzten Holandan edo Herbehereetan gerta zitekeen eraso baten aurrean, Herbehereetan zehar iparraldetik Maginot linea inguratzeko erasoaldi baten aurrean, defentsa lerroaren beraren aurkako eraso baten aurrean edo Suitzaren inbasio baten aurrean. Gertakizun horietako batek ere ez zuen Ardenetan alemanen erasorik aurreikusten, baina Luftwaffe-ren planak galdu ondoren, alemaniarrek onartu zuten Aliatuak beren asmoez zuen iritzia indartu egingo zela. Aufmarschanweisung 3, Fall Gelb, planari egindako zuzenketa bat, urtarrilaren 30ekoa, xehetasunen berrikuspen bat besterik ez zen. Otsailaren 24an, germaniar indarren kontzentrazio saiatua Ardenetara eraman zen hegoaldera.34 Hogei dibisio (zazpi Panzer eta hiru motorizatu barne) B Armada Taldetik, Belgika eta Holandaren aurrean, A Armada Taldera transferitu ziren, Ardearen aurrean kokatua. Frantziako inteligentzia militarrak kontingenteak Sarretik Moselaren iparraldera lekualdatu zirela kontuan hartu zuen, baina ez zuen tropen mugimendua antzeman Herbehereetako mugatik Eifel eta Mosela eskualdeen arteko eremurantz.
Manstein Plana onartzea
Urtarrilaren 27an, Manstein A Armada Taldeko Estatu Nagusiko buruzagi bezala kaleratua izan zen, eta ekialdeko Prusian armadaren gorputz bat batzera bidalia izan zen. Manstein isilarazteko, Franz Halder otsailaren 9an etorri zen Stettinera. Mansteingo estatu nagusiak bere alde egin zuen Hitlerren aurrean, zeinak Sedanen eraso bat iradoki baitzuen, OKHren aholkuen aurka. Otsailaren 2an, Hitlerrek Mansteinen planaren berri izan zuen, eta 17an bilera batera deitu zuen Rudolf Schmundt (Langileen Saileko Burua) eta Alfred Jodl (Oberkommando der Wehrmacht (OKW, Alemaniako Indar Armatuen Goi Agintea) jeneralekin batera.36 Hurrengo egunean, Hitlerrek Mansteinen ideiak hartzeko agindu zuen, behin betiko garaipena lortzeko aukera ematen zutela.37 Hitlerrek taktikoki Sedanen eraso baten potentziala baino onartzen ez zuen bitartean, Mansteinek helburu baterako bitarteko gisa ikusten zuen. Mantxako Kanalerantz operazio bat aurreikusten zuen, Belgikan armada aliatuak inguratzeko helburuarekin; plana arrakastatsua izanez gero, maila estrategikoan eragina izan zezakeen.
Halder bat-batean iritziz aldatu zen, eta Schwerpunkt Sedanen izango zela onartu zuen. Ez nuen inolako asmorik A Armada Taldeko Panzer zazpi dibisioei sarbide estrategiko independente bat egiten uzteko. Guderian en zoritxarrerako, elementu hau plan berritik ezabatua izan zen, Aufmarschanweisung 4, Fall Gelb, otsailaren 24an aldarrikatua.25 Alemaniar ofizialtasunaren zati handi bat haserretu egin zen eta Halder deitu zuen «Panzer indarren ehorzle» bezala. Metodologia konbentzionalago batera egokituta ere, plan berriak jeneral alemaniar gehienen kritikak erakarri zituen. Erabateko arduragabekeriatzat jotzen zuten behar bezala hornitu ezinezko posizio batean indar kontzentrazio bat sortzea, frantsesek erraz blokea zitzaketen ibilbideen bidez. Aliatuek espero bezala erreakzionatzen ez bazuten, alemaniarren erasoaldia gertaera militarra izan zitekeen. Bere objekzioak alde batera utzi eta Halderrek erantzun zion ezen, Alemaniaren posizio estrategikoak etsita zirudienez gero, garaipenerako itxaropenik txikiena ere aprobetxatu egin behar zela.39 Inbasioa baino lehentxeago, Hitlerrek, mendebaldeko fronteko indarrei zuzendu zitzaienak eta Norvegiako arrakastak adoretzen zituenak, konfiantzaz iragarri zuen kanpainak sei bat aste hartuko zituela. Pertsonalki, gehien hunkitzen zuena Eben-Emael gotorlekuaren gaineko planeagailuen lapurreta.
ONDORIOAK
Alemaniako armada
Alemaniak Heerreko (Wehrmacht) 4.000 gizon mobilizatu zituen, Luftwaffeko (Alemaniako Aire Armada) 1.000, Kriegsmarineko (Alemaniako Armada) 180 000 eta Waffen-SSetako (Nazien Alderdiaren beso militarra) 100.000. Polonian, Danimarkan eta Norvegian zeudenak kenduz, Alemaniak, 1940ko maiatzaren 10ean, Frantzian eta Herbehereetan erasoaldia egiteko prest zeuden 3.000 gizon zituen. Tropa hauek 157 dibisiotan eratu ziren. Horietatik 135 erasora bideratu ziren, erreserbako 42 dibisio barne. Mendebaldeko indar alemaniarrek maiatzean eta ekainean 2 439 tanke eta 7 378 kanoi zabaldu zituzten. 1939-1940an, armadaren % 45ek gutxienez 40 urte zituen, eta soldadu guztien % 50ek aste gutxi batzuk baino ez zituen entrenatzen. Bere armadaren % 10 bakarrik zegoen motorduna 1940an, eta 120 000 ibilgailu baino ezin zituen bildu, Frantziako armadaren 300.000 ibilgailuekin alderatuta. Britainiar espedizio-indar guztia motorizaturik zegoen. Alemaniako garraio logistiko gehiena zaldiek tiratutako ibilgailuak izan ziren. 1940ko alemaniar dibisioen % 50 bakarrik zeuden borrokarako prest, sarritan armada britainiar eta frantseseko euren baliokideak baino okerrago hornituak zeuden, edo 1914ko alemaniar armadaren mailan doi-doi. 1940ko udaberrian, alemaniar armada erdi hornitua zen. Ongien hornitutako eta eliteko dibisioen kopuru txiki bat bigarren eta hirugarren mailako dibisio askok indargabetzen zuten ".
A Armada Taldeak, Gerd von Rundstedt buru zuena, 45 dibisio eta erdi hartzen zituen, zazpi blindatu barne, eta mugimendu erabakigarria egin behar zuen Ardenetako defentsa aliatuen bidez. Alemanek egindako maniobra batzuetan Sichelschnitt bezala ezagutzen da, geroago Winston Churchillek egindako sickle cut («igitai mozketa») esaldiaren alemanezko itzulpena. Hiru armada biltzen zituen (4., 12. eta 16. multzoak) eta hiru Panzer gorputz zituen. XV. mendea 4. armadari esleitua izan zen, baina XLIak (Reinhardt) eta XIXak (Guderian) bat egin zuten Panzergruppe Kleist-eko (XXII. Gorputza) maila operatibo independente batean infanteria motorizatuaren bi dibisioetako XIV. armada-gorputzarekin .45 B Armaden Taldeak (Fedor von Bock), 29 dibisio eta erdiz osatua, hiru blindatu barne, aurrera egin behar zuen Herbehereetan zehar eta aliatuen armaden iparraldeko unitateak erakarri behar zituen giltzapetze batean sartzeko. 6. eta 18. gudarosteek osatzen zuten. C Armada Taldea (Wilhelm Ritter von Leeb), 1. eta 7. armadetako 18 dibisioz osatua, ekialdetik albo-mugimendu bat saihesteaz eta Maginot linearen eta Rhin Garaiaren aurka atxikitze eraso txikiak egiteaz arduratu zen.