تاریخ پاریس
From Wikipedia, the free encyclopedia
کهنترین نشانههای زندگی انسان در سرزمین پاریس، استخوانهائیست که از انسان بهجا مانده و گواههاییست از لشگرگاه شکارچیان که دیرینگیاش به ۸۰۰۰ سال پیش از میلاد، در دوره میانسنگی برمیگردد.
میان سالهای ۲۵۰ تا ۲۲۵ پیش از میلاد، تباری از سلتیک-سنونها به نام پاریزیها در کرانه رود سن نشیمن گزیدند، پلها و دژی ساختند، سکه ضرب کردند و بازرگانی با دیگر شهرکهای رودخانهای در اروپا را آغاز نمودند.
در سال ۵۲ پیش از میلاد، یک ارتش رومی به رهبری تیتوس لابینوس، پاریزیها را شکست داد و یک پادگان-شهرِ گالو-رومی به نام لوتتیا پایهگذاری کرد. این شهر در سده سوم پس از میلاد مسیحی شد و پس از فروپاشی امپراتوری روم، کلوویس یکم، پادشاه فرانکها، آن را گرفت و در سال ۵۰۸ پایتخت خود کرد. در درازای سدههای میانه، پاریس بزرگترین شهر اروپا، یک کانون دینی و بازرگانی برجسته و گهواره معماری سبک گوتیک بود. دانشگاه پاریس در کرانه چپ رود سن، که در میانههای سده سیزدهم پایهگذاری شد، یکی از نخستین دانشگاهها در اروپا بود. پاریس زخمخوردهٔ طاعون خیارکی در سده چهاردهم و جنگ صدساله در سده پانزدهم بود. میان سالهای ۱۴۱۸ و ۱۴۳۶، شهر را بورگوندیها و سربازان انگلیسی گرفتند. در سده شانزدهم، پاریس پایتخت نشر کتاب اروپا شد، هرچند که با روی دادن جنگهای دینی فرانسه میان کاتولیکها و پروتستانها این سرآمدی سست و ناپایدار شد. در سده هجدهم، پاریس کانون جوشش اندیشهای نامور به روشنگری و بستر بنیادین انقلاب فرانسه از سال ۱۷۸۹ بود که هر سال در ۱۴ ژوئیه با رژه لشکری گرامیاش میدارند. در سده نوزدهم، ناپلئون شهر را با سازههای تاریخی برای شکوه لشکری آراست. این شهر پایتخت مد اروپا و بستر دو انقلاب دیگر (در سالهای ۱۸۳۰ و ۱۸۴۸) شد. در دوره ناپلئون سوم و فرماندار او در سن، ژرژ اوژن هاوسمان، میانه پاریس در سالهای ۱۸۵۲ تا ۱۸۷۰ با خیابانهای نو، میدانها و بوستانهای نو بازسازی شد و شهر تا پهناوری کنونی خود در سال ۱۸۶۰ گسترش یافت.