زاویه قائمه
From Wikipedia, the free encyclopedia
در هندسه و مثلثات، یک زاویهٔ قائمه یا راستگوشه یا زاویه گونیا زاویهای است که زاویهٔ تشکیل شده بوسیلهٔ دو نیمهٔ خط راست را نیمساز میکند یعنی آن را دو قسمت برابر میکند. سخن دقیقتر آن چنین است: اگر یک نیمخط به گونهای باشد که نقطهٔ یک انتهای آن بر روی یک خط راست قرار داشته باشد و زاویههای مجاور (همسایه) آن با هم برابر باشد، آنگاه میتوان گفت که این زاویهها زاویهٔ راستاند.[1] در چرخش (دوران)، یک زاویهٔ راست برابر است با یک چهارمِ گردش که برابر است با یک چهارم یک دایرهٔ کامل.[2]
در هندسه، اگر دو خط بر یکدیگر عمود باشند آنها را عمود برهم (متعامد) میخوانیم یعنی دو خط در نقطهای که همرس شدهاند زاویهای ۹۰ درجه ساختهاند؛ و تعامد که از ویژگیهای تشکیل راستگوشه است مفهومی است که تنها در فضای برداری و برای بردارها از آن استفاده میشود. بودن یک راستگوشه در سهگوش (مثلث) باعث میشود که آن مثلث، یک مثلث راستگوشه گردد[3] که این پدیده، پایهٔ مفهومهای به کار برده شده در مثلثات (سهبرسنجی) است.
واژه پارسی راستگوشه (rāstguše) از واژهٔ انگلیسی right angle که خود از واژهٔ لاتین angulus rectus گرته برداشته شده است. در این جا rectus بهمینوی راست و مستقیم، و angulus بهمعنی گوشه و کنجه است.