شیخ عدی
الهیدان اهل ترکیه / From Wikipedia, the free encyclopedia
شیخ عَدی (به کردی: شیخ ئادی و Şêx Edî) عارفی است که در برههای از تاریخ آیین ایزدیان (یزیدیان) شمال عراق وارد آن آیین شده و به نوعی آن را به طریقهای عرفانی، که رابطه مرید و مرادی بر آن حاکم است، تبدیل نموده و ایزدیان را در زمره مسلمانان درآورد. پس از وی نیز جانشینانش این رویه را ادامه دادهاند.[1]
از او به عنوان بنیادگذار آیین یزیدی یاد میشود. او در سال ۱۱۶۰ میلادی در لالش در کردستان عراق از دنیا رفت و هر یزیدی در صورت تواناییاش باید در زندگی دست کم یکبار به زیارت آرامگاه او در لالش برود.
یکی از توصیههای شیخ عدی به پیروانش دوری از کتابها بود (تونجی مغولزاده، ۱۳۸۰: ۳۸) که همین وصیت باعث رواج بیسوادی در میان پیروان وی گردید. به همین دلیل آنان اعتقاداتشان را به صورت شفاهی و سینه به سینه نقل میکنند. ایزدیان اثر مکتوب خاصی به جز دو کتاب خیلی مختصر مصحف رش و جلوه ندارند.[1]