مونونوکلئوز عفونی
بیماری عفونی که توسط ویروس اپشتین–بار ایجاد میشود / From Wikipedia, the free encyclopedia
مونونوکلئوز عفونی[6] (انگلیسی: Infectious mononucleosis) که در زبان عامیانه بیماری بوسه نامیده می شود[7] یا تب غُدهای[8][9][10] (glandular fever) یک بیماری عفونی است که توسط ویروس اپشتین–بار ایجاد میشود.[2][3] بیشتر افراد در سنین کودکی به این ویروس مبتلا میشوند و بیماریشان بدون علامت یا کمعلامت است.[2] در سنین جوانی، بیماری اغلب با تب، گلودرد، لنفادنوپاتی گردن و خستگی همراه است.[2] بیشترِ مبتلایان ظرف دو تا چهار هفته بهبود مییابند، اما احساس خستگی ممکن است تا ماهها باقی بماند.[2] کبد و طحال هم گاهی متورم میشود[3] و در کمتر از یک درصد موارد، پارگی طحال رخ میدهد.[11]
تب غدهای | |
---|---|
نامهای دیگر | مونونوکلئوز عفونی، بیماری فایفر، بیماری فیلاتوف،[1] |
تورم غدد لنفاوی گردن در یک فرد مبتلا | |
تخصص | بیماری عفونی |
نشانهها | تب، گلودرد، لنفادنوپاتی گردنی، خستگی[2] |
عوارض | تورم کبد یا طحال[3] |
دورهٔ بیماری | ۲ تا ۴ هفته[2] |
علت | ویروس اپشتین–بار (EBV) معمولاً از طریق بزاق[2] |
روش تشخیص | بر اساس علائم بیماری و آزمایشهای خونی[3] |
درمان | نوشیدن مایعات فراوان، استراحت کافی، داروهای ضد درد همچون استامینوفن و ایبوپروفن[2][4] |
فراوانی | ۴۵ نفر در هر ۱۰۰٬۰۰۰ در سال (ایالات متحده آمریکا)[5] |
طبقهبندی و منابع بیرونی | |
پیشنت پلاس | تب غدهای |
با آنکه عامل ایجاد بیماری معمولاً ویروس اپشتین–بار (هرپسویروس ۴) و از خانوادهٔ هرپسویروسان است،[3] چند نوع ویروس دیگر نیز ممکن است سبب ایجاد این بیماری شوند.[3] مونونوکلئوز عفونی بیشتر از طریق بزاق و بهطور بسیار نادر، از طریق منی و خون هم منتقل میشود.[2] انتقال ویروس از طریق اشیایی چون لیوان، مسواک، سرفه یا عطسه هم ممکن است.[2][12] افراد مبتلا ممکن است ویروس را هفتهها پیش از ظهور علائم به دیگران انتقال دهند.[2] تشخیص تب غدهای از طریق علائم بالینیاش صورت میپذیرد و جهت تاییدِ تشخیص، میتوان از آزمایشهای خونی و برخی پادتنهای خاص استفاده نمود.[3] یکی از یافتههای آزمایشگاهی، افزایش لنفوسیتهای خون است که بیش از ۱۰٪ آنها «آتیپیک» هستند.[3][13] انجام آزمایش مونوسپات (تست پادتن هتروفیل) برای جمعیت عادی به سبب دقتِ تشخیصیِ اندک توصیه نمیشود.[14]
هیچگونه واکسنی برای ویروس اپشتین–بار وجود نداردِ اما میتوان با خودداری از بهاشتراک گذاشتن وسایل شخصی یا بزاق، از انتشار آن جلوگیری کرد.[2] این بیماری اغلب بدون درمان خاص برطرف میشود[2] و علائم آن با نوشیدن مایعات فراوان، استراحت کردن و مصرف داروهای ضدِ درد معمولی چون استامینوفن و ایبوپروفن تخفیف مییابد.[2][4]
در کشورهای توسعهیافته، مونونوکلئوز عفونی در سنین ۱۵ تا ۲۴ سالگی شایعتر است. در کشورهای در حال توسعه، اغلب افراد این بیماری را در سنین کودکی میگیرند که علائم چندانی ندارد.[15] در سنین ۱۶ تا ۲۰ سالگی، فقط ۸٪ افراد گلودرد دارند.[13] در ایالات متحده آمریکا، همه ساله حدود ۴۵ نفر از هر ۱۰۰٬۰۰۰ به این بیماری مبتلا میشوند.[5] همچنین حدود ۹۵٪ افراد تا رسیدن به سن بلوغ، به این عفونت مبتلا شدهاند.[5] این بیماری در هر فصلی از سال ممکن است رخ دهد.[13] مونونوکلئوز عفونی نخستین بار در دههٔ ۱۹۲۰ میلادی توصیف شد و بدان «بیماری بوسه» میگفتند.[16]