پروتکل انتقال ابرمتن
پروتکل کاربردی برای سیستم های اطلاعاتی توزیع شده، مشارکتی و اَبَررسانهای / From Wikipedia, the free encyclopedia
پروتکل انتقال ابرمتن (به انگلیسی: Hypertext Transfer Protocol) (HTTP)، یک پروتکل لایه کاربرد در مدل مجموعه پروتکل اینترنت برای سامانههای اطلاعاتی توزیعشده، مشارکتگرا و ابررسانه است.[1] HTTP شالودهٔ ارتباط اطلاعاتی برای وب جهانگستر است که در آن مستندات ابرمتن شامل ابرپیوند به سایر منابعی اند که کاربر به راحتی میتواند به عنوان مثال با یک کلیک ماوس یا با تپ بر روی صفحه نمایش در یک مرورگر وب به آنها دسترسی داشته باشد.
استاندارد بین المللی |
|
---|---|
توسعه یافته توسط | در ابتدا CERN؛ IETF، W3C |
تاریخ معرفی | ۱۹۹۱؛ ۳۳ سال پیش (۱۹۹۱-خطا: زمان نامعتبر}}) |
وبگاه |
توسعه HTTP توسط تیم برنرز-لی در ۱۹۸۹ میلادی در سرن کلید خورد و در یک سند ساده رفتار کلاینت و سرور را با استفاده از اولین نسخه از پروتکل HTTP که نام نسخه ۰٫۹ بر آن نهاده شد توصیف نمود.[2]
HTTP/3 آخرین نسخه از این پروتکل است که در ۲۰۲۲ میلادی منتشر شده و تا کنون در حدود %۲۵ از وبسایتهای پیشگام در استانداردسازی به کار رفتهاست. HTTP/3 برای صفحات وب جهان واقعی تأخیر پایینتری داشته و اگر بر روی سرور فعال گردد سریع تر از HTTP/2 و حتی سریعتر از HTTP/1.1 خواهد بود و در برخی از موارد سرعت آن سه برابر HTTP/1.1 است (که اغلب تنها نسخه فعال است).[3] یکی از دلایل آن این است که دیگر همچون استانداردهای قدیمیتر در این استاندارد از TCP (از TCP/IP) استفاده نشده.
اولین نسخه از پروتکل HTTP خیلی زود به نسخههای پیشرفتهتری تکامل یافت که نقش اولین پیشنویس برای نسخهٔ ۱٫۰ که در آیندهٔ دور ایجاد شد را داشت.[4]
توسعه اولین درخواست توضیحات (RFCهای) HTTP چند سال بعد شروع شد که تلاشی هماهنگ از سوی کارگروه مهندسی اینترنت (IETF) و ائتلاف وب جهانگستر (W3C) بود که بعدها کارگروه به IETF منتقل شد.
HTTP/1 در ۱۹۹۶ میلادی به عنوان نسخه ۱٫۰ نهاییسازی و کاملاً مستندسازی شد.[5] این پروتکل در ۱۹۹۷ میلادی به نسخه ۱٫۱ تکامل یافت و سپس مشخصات آن در ۱۹۹۹ و ۲۰۱۴ بروزرسانی شدند.[6]
گونهٔ امن آن به نام HTTPS توسط بیش از %۷۹ وبسایتها مورد استفاده واقع شدهاند.[7]
HTTP/2 تجلی کارآمدتری از معانی «روی سیم بودن» HTTP است که در ۲۰۱۵ میلادی منتشر شد و توسط بیش از %۴۶ درصد وبسایتها استفاده شده[8] و اکنون تقریباً توسط تمامی مرورگرها (%۹۶ کاربران)[9] و اکثریت سرورهای وب روی امنیت لایه انتقال (TLS) با استفاده از پروتکل توسعه دهندهٔ «مذاکره پروتکل لایه کاربرد»[معادل 1] (ALPN)[10] حمایت شده که در آن به TLS 1.2 یا نسخه جدیدتر آن نیاز است.[11][12]
HTTP/3 خلف و جانشین HTTP/2 است که در ۲۰۲۲ میلادی منتشر شد[13] و توسط %۲۵ وبسایتها استفاده شده[14] و اکنون توسط بسیاری از مرورگرها (%۷۳ کاربران) حمایت میشود.[15] HTTP/3 از QUIC به جای TCP به عنوان پروتکل انتقال زیربنایی خود استفاده میکند. این پروتکل همچون HTTP/2، نسخههای اصلی قبلی خود را منسوخ نمیکند. پشتیبانی از HTTP/3 ابتدا به کلودفلر و گوگل کروم[16][17] و سپس فایرفاکس[18] افزوده شد.