چرخه آب
From Wikipedia, the free encyclopedia
چرخهٔ آبی[1] یا چرخهٔ هیدرولوژی به فرایند پویای گردش آب در کرهٔ زمین شامل اتمسفر (هواکره)، سطح و زیر زمین گفته میشود. در این فرایند، آب در حالتهای مختلف جامد، مایع، و بخار هیدرو سایکل محیطهای مختلف را طی میکند. چرخهٔ آب نقطهٔ آغاز و پایانی ندارد. آب از مایع به بخار یا به یخ تبدیل میشود و دوباره به حالت اولیه بازمیگردد. چرخهٔ آب میلیاردها سال است که در حال کار است.[2] در طول زمان، مقدار آب روی زمین، نسبتاً ثابت باقی میماند اما بسته به طیف وسیعی از تغییرات اقلیمی آب به اشکال اصلی از جمله یخ، آب شیرین، آب شور و آب جوی تبدیل میشود. آب توسط فرآیندهای فیزیکی تبخیر، تراکم یا میعان، بارش، نفوذ، رواناب سطحی و جریان زیرسطحی، از یک منبع به منبع دیگر مثلاً از رودخانه به اقیانوس یا از اقیانوس به اتمسفر حرکت میکند. در این فرایند، آب به اشکال مختلفی تبدیل میشود: مایع، جامد و بخار یا گاز.آب زمین همواره در حال جابجایی است و چرخهٔ آب که گاهی چرخهٔ هیدرولوژی نیز نامیده میشود[3] ارتباطات بین اتمسفر (هواکره)، هیدروسفر (آبکره) و لیتوسفر (سنگکره) را توضیح میدهد.[4]فرایند گردش آب، پیچیدهتر از شکلهایی است که رسم میشود؛ زیرا هریک از مؤلفههای اصلی مشخص شده در شکلهای مذکور مسیرهای متفاوت و متنوعی را طی میکند.[5]در چرخهٔ آب، تبادل انرژی صورت میگیرد که به تغییر دما منجر میشود. هنگامی که آب تبخیر میشود از محیط اطرافش انرژی میگیرد و محیط را خنک میکند. هنگامی که متراکم میشود (میعان صورت میگیرد)، انرژی آزاد میکند و محیط را گرم میکند. این تبادلات گرمایی، اقلیم را تحت تأثیر قرار میدهند.فاز تبخیری چرخه، آب را تصفیه و زمین را با آب شیرین تغذیه میکند. جریان آب، مواد معدنی را در سراسر جهان منتقل میکند. این امر به همراه فرآیندهایی همچون فرسایش و رسوبگذاری، در شکلگیری مجدد عوارض زمینشناختی، تأثیرگذار است. همچنین چرخهٔ آب برای حفظ اکثر اکوسیستمها و حیات بر روی سیارهٔ زمین ضروری است.