ઈટલી
યુરોપ મહાદ્વીપની દક્ષિણમાં સ્થિત એક દેશ / From Wikipedia, the free encyclopedia
ઇટલી યુરોપ મહાદ્વીપની દક્ષિણમાં સ્થિત એક દેશ છે. જેની મુખ્યભૂમિ એક પ્રાયદ્વીપ છે. ઇટલી ની ઉત્તરમાં આલ્પ્સ પર્વતમાળા છે જેમાં ફ્રાંસ, સ્વિટ્ઝરલેંડ, ઑસ્ટ્રિયા તથા સ્લોવેનિયા ની સીમાઓ આવી મળે છે. સિસલી તથા સાર્ડિનિયા, જે ભૂમધ્ય સાગર ના બે સૌથી મોટા દ્વીપ છે. જે ઇટલીના જ અંગ છે. વેટિકન સિટી તથા સૈન મરીનો ઇટલી ની અંતર્ગત સમાહિત બે સ્વતંત્ર દેશ છે.
ઈટાલીયન ગણરાજ્ય Repubblica Italiana (Italian) | |
---|---|
રાષ્ટ્રગીત: Il Canto degli Italiani (Italian) "ધ સોન્ગ ઓફ ધ ઈટાલીયન્સ" | |
રાજધાની and largest city | રોમ 41°54′N 12°29′E |
અધિકૃત ભાષાઓ | ઈટાલિયન ભાષા |
વંશીય જૂથો (૨૦૧૭) |
|
ધર્મ (૨૦૧૭) |
|
લોકોની ઓળખ | ઈટાલિયન |
સરકાર | સંસદીય ગણતાંત્રિક |
• પ્રમુખ | સર્ગેઇઓ માત્તારેલ્લા |
• વડા પ્રધાન | ગિયુસ્પે કોન્ટે |
• સંસદીય પ્રમુખ | એલિઝાબેટ્ટા કાસેલ્લેટી |
સંસદ | સંસદ |
• ઉપલું ગૃહ | પ્રજાસત્તાક સંસદ |
• નીચલું ગૃહ | ચેમ્બર ઓફ ડેપ્યુટી |
સ્થાપના | |
• ઐક્યકરણ | ૧૭ માર્ચ ૧૮૬૧ |
• ગણતંત્ર | ૨ જૂન ૧૯૪૬ |
• હાલનું બંધારણ | ૧ જાન્યુઆરી ૧૯૪૮ |
• યુરોપિય ઇકોનોમિક કોમ્યુનિટીની સ્થાપના (હવે યુરોપિયન યુનિયન) | ૧ જાન્યુઆરી ૧૯૫૮ |
વિસ્તાર | |
• કુલ | 301,340 km2 (116,350 sq mi) (૭૧) |
• જળ (%) | 2.4 |
વસ્તી | |
• 2017 અંદાજીત | 60,483,973 [1] (૨૩મો) |
• ગીચતા | 201.3/km2 (521.4/sq mi) (૬૩મો) |
GDP (PPP) | 2019 અંદાજીત |
• કુલ | $2.474 trillion [2] (૧૨મો) |
• Per capita | $40,737[2] (૩૨મો) |
GDP (nominal) | ૨૦૧૯ અંદાજીત |
• કુલ | $2.113 trillion[2] (૮મો) |
• Per capita | $34,784[2] (૨૫મો) |
જીની (૨૦૧૬) | 33.1[3] medium |
માનવ વિકાસ દર (HDI) (૨૦૧૭) | 0.880[4] very high · ૨૮ |
ચલણ | યુરો (€)b (EUR) |
સમય વિસ્તાર | UTC+1 (મધ્ય યુરોયિન સમય (CET)) |
• ઉનાળુ (DST) | UTC+2 (મધ્ય યુરોપિયન ઉનાળુ સમય (CEST)) |
તારીખ બંધારણ | dd/mm/yyyy (AD) |
વાહન દિશા | right |
ટેલિફોન કોડ | +39c |
ઇન્ટરનેટ ડોમેઇન (TLD) | .itd |
|
ઇટલીની રાજધાની રોમ પ્રાચીન કાળ થી એક શક્તિ અને પ્રભાવ થી સંપન્ન રોમન સામ્રાજ્ય ની રાજધાની રહ્યો છે. ઈસાની આસપાસ અને તે પછી રોમન સામ્રાજ્ય એ ભૂમધ્ય સાગરના ક્ષેત્રમાં પોતાની પ્રભુતા સ્થાપિત કરી હતી જેના કારણે આ સંસ્કૃતિ અને અન્ય ક્ષેત્રોમાં આધુનિક યુરોપની આધારશિલા તરીકે મનાય છે. તથા મધ્યપૂર્વ (જેને ભારતીય પરિપ્રેક્ષ્યમાં મધ્ય-પશ્ચ પણ કહી શકાય છે) ના ઇતિહાસમાં પણ રોમન સામ્રાજ્યએ પોતાનો પ્રભાવ પાડ્યો હતો અને તેનાથી પ્રભાવિત પણ થયો હતો. આજના ઇટલીની સંસ્કૃતિ પર યવનોં (ગ્રીક) નો પણ પ્રભાવ પડ્યો છે.
ઇટલીની જનસંખ્યા ૨૦૦૮માં ૫ કરોડ઼ ૯૦ લાખ હતી. દેશનું ક્ષેત્રફળ ૩ લાખ ચો કિલોમીટરની આસપાસ છે. ૧૯૯૧માં અહીં ની સરકાર ના શીર્ષ પદસ્થ અધિકારિઓમાં વ્યાપ્ત ભ્રષ્ટાચાર નો પર્દાફાશ થયો જેના પછી અહીં ની રાજનૈતિક સત્તા અને પ્રશાસનમાં ઘણાં બદલાવ આવ્યાં છે. રોમ અહીંની રાજધાની છે અને અન્ય પ્રમુખ નગરોમાં વેનિસ, મિલાન ઇત્યાદિ નું નામ લઈ શકાય છે.