Ճապոնիայի տնտեսություն
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ճապոնիայի տնտեսություն, աշխարհի ամենազարգացած տնտեսություններից մեկը։ ՀՆԱ-ի ցուցանիշով այն աշխարհում երրորդ տեղում է ԱՄՆ-ից ու Չինաստանից հետո և չորրորդը՝ գնողունակության համարժեքությամբ[6][7]։ Այն աշխարհի երկրորդ զարգացած տնտեսությունն է[8]։ Ճապոնիան և՛ G7-ի, և՛ G20-ի անդամ է։ Համաշխարհային բանկի տվյալներով՝ երկրի մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ն կազմել է $40,193 (2020 թ.)[9]: Արտարժույթի անկայուն փոխարժեքի պատճառով Ճապոնիայի ՀՆԱ-ն, որը չափվում է դոլարով, կտրուկ տատանվում է։ Հաշվի առնելով այս տատանումները Atlas մեթոդի կիրառմամբ՝ Ճապոնիան գնահատվում է մեկ շնչին ընկնող ՀՆԱ-ի մոտ $39,048: Ճապոնիայի տնտեսությունը կանխատեսվում է Ճապոնիայի Բանկի կողմից անցկացված գործարար տրամադրությունների վերաբերյալ Quarterly Tankan հետազոտության հիման վրա[10]։ Nikkei 225-ը ներկայացնում է Japan Exchange Group-ի առաջատար կապույտ չիպային բաժնետոմսերի ամսական հաշվետվությունը, որը շուկայական կապիտալիզացմամբ աշխարհի հինգերորդ ամենամեծ ֆոնդային բորսան է[11][12]։ 2018 թվականին Ճապոնիան աշխարհի չորրորդ խոշորագույն ներմուծողն ու չորրորդ խոշորագույն արտահանողն էր[13]։ Այն ունի աշխարհում երկրորդ արտարժութային պահուստները՝ 1,4 տրիլիոն դոլար արժողությամբ[14]։ Այն զբաղեցնում է 29-րդ տեղը բիզնեսով զբաղվելու հեշտության ինդեքսով և 5-րդը՝ Համաշխարհային մրցունակության զեկույցում։ Այն աշխարհում առաջին տեղն է զբաղեցնում տնտեսական բարդության ինդեքսով[15]։ Ճապոնիան նաև աշխարհի չորրորդ խոշոր սպառողական շուկան է[16]։
Տոկիո, Ճապոնիայի ֆինանսական կենտրոն | |
Վիճակագրություն | |
---|---|
ՀՆԱ | 4 872 136 945 507,6 $[1] |
ՀՆԱ-ի աճ | −4,6 տոկոս[2], 0 տոկոս[2], 0,6 տոկոս[2], 1,7 տոկոս[2], 0,8 տոկոս[2], 1,6[2], 0,3 տոկոս[2], 2 տոկոս[2], 1,4 տոկոս[2], 0 տոկոս[2], 4,1 տոկոս[2], −5,7 տոկոս[2], −1,2 տոկոս[2], 1,5 տոկոս[2], 1,4 տոկոս[2], 1,8 տոկոս[2], 2,2 տոկոս[2], 1,5 տոկոս[2], 0 տոկոս[2], 0,4 տոկոս[2], 2,8 տոկոս[2], −0,3 տոկոս[2], −1,3 տոկոս[2], 1 տոկոս[2], 3,1 տոկոս[2], 2,6 տոկոս[2], 0,9 տոկոս[2], −0,5 տոկոս[2], 0,8 տոկոս[2], 3,4 տոկոս[2], 4,9 տոկոս[2], 4,9 տոկոս[2], 6,8 տոկոս[2], 4,7 տոկոս[2], 3,3 տոկոս[2], 5,2 տոկոս[2], 4,5 տոկոս[2], 3,5 տոկոս[2], 3,3 տոկոս[2], 4,2 տոկոս[2][3], 3,2 տոկոս[2], 2,4 տոկոս[2], 2,8 տոկոս[3] և 3,4[3] |
ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով | 38 430 $[4] |
Գնաճ (ՍԳԻ) | 0,3 ± 0,1 տոկոս[5] |
Ճապոնիան աշխարհում երկրորդ խոշորագույն ավտոարտադրող երկիրն է[17]։ Այն հաճախ դասվում է աշխարհի ամենանորարար երկրների շարքում՝ գլխավորելով գլոբալ արտոնագրերի ներկայացման մի քանի չափումներ։ Հանդիպելով Չինաստանի և Հարավային Կորեայի[18] աճող մրցակցությանը՝ Ճապոնիայում արտադրությունը ներկայումս կենտրոնանում է հիմնականում բարձր տեխնոլոգիաների և ճշգրիտ ապրանքների վրա, ինչպիսիք են ինտեգրալ սխեմաները, հիբրիդային մեքենաները և ռոբոտաշինությունը[19]։ Բացի Կանտո շրջանից, Կանսաի շրջանը[20][21][22][23] ճապոնական տնտեսության առաջատար արդյունաբերական կլաստերներից և արտադրական կենտրոններից մեկն է[24]: Ճապոնիան աշխարհի ամենամեծ վարկատու պետությունն է[25][26][27]։ Ճապոնիան ընդհանուր առմամբ ունենում է տարեկան առևտրային հավելուրդ և ունի զգալի զուտ միջազգային ներդրումների ավելցուկ։ Ճապոնիան աշխարհում երրորդ ամենամեծ ֆինանսական ակտիվներն է, որոնց արժեքը կազմում է 12 տրիլիոն դոլար կամ 2020 թվականի դրությամբ համաշխարհային ՀՆԱ-ի 8,6%-ը[28][29]։ 2017 թվականի դրությամբ Fortune Global 500 ընկերություններից 51-ը գտնվում են Ճապոնիայում՝ 2013 թվականի 62-ի փոխարեն[30][31]։ Երկիրն իր ընդհանուր հարստությամբ երրորդն է աշխարհում։
Ճապոնիան նախկինում ուներ երկրորդ ամենամեծ ակտիվներն ու հարստությունը՝ երկու կատեգորիաներում զիջելով միայն Միացյալ Նահանգներին։ 2015 թվականին այն խավարվեց Չինաստանի կողմից և՛ ակտիվներով, և՛ հարստությամբ[32][33]։ Ճապոնիան նաև ԱՄՆ-ից հետո ուներ աշխարհի երկրորդ խոշոր տնտեսությունն անվանական ՀՆԱ-ով։ 2010 թվականին այն խավարվեց Չինաստանի կողմից[34]։
Ճապոնիայի ակտիվների գների փուչիկի փլուզումը 1991 թվականին հանգեցրեց տնտեսական լճացման շրջանի, որը հայտնի է որպես «կորցրած տասնամյակ», որը երբեմն երկարաձգվում է մինչև «կորցրած 20 տարի» կամ ավելի երկար։ 1995 թվականից մինչև 2007 թվականը ՀՆԱ-ն անվանական արտահայտությամբ 5,33 տրլն դոլարից նվազել է մինչև 4,36 տրիլիոն դոլար[35]։ 2000-ականների սկզբից Ճապոնիայի բանկը ձեռնամուխ եղավ խրախուսելու տնտեսական աճը քանակական մեղմացման նոր քաղաքականության միջոցով[36][37]։ Պարտքի մակարդակը շարունակեց աճել՝ ի պատասխան 2007-ի համաշխարհային ֆինանսական ճգնաժամի, 2011-ին Տոհոկուի երկրաշարժի և ցունամիի և Ֆուկուսիմայի միջուկային աղետի, և 2020-ից COVID-19 համաճարակի։ 2021-ի դրությամբ Ճապոնիան ունի պետական պարտքի զգալիորեն ավելի բարձր մակարդակ, քան որևէ մեկը։ այլ զարգացած երկրներ, որոնք կազմում են ՀՆԱ-ի 266%-ը[38][39]։ Այս պարտքի 45%-ը պատկանում է Ճապոնիայի բանկին[38]։ Ճապոնական տնտեսությունը բախվում է զգալի մարտահրավերների, որոնք բխում են բնակչության ծերացման և նվազման հետևանքով, որը հասել է 128 միլիոնի գագաթնակետին 2010 թվականին և իջել է 125,5 միլիոնի 2022 թվականի դրությամբ[40]։ Կանխատեսումները ցույց են տալիս, որ բնակչությունը կշարունակի նվազել՝ պոտենցիալ մինչև 100 միլիոնից ցածր։ 21-րդ դար[41][42]։