Տրամադրության խանգարում
From Wikipedia, the free encyclopedia
Տրամադրության խանգարում, նաև հայտնի է որպես աֆեկտիվ խանգարում, հոգեկան և վարքային խանգարման վիճակների ցանկացած խումբ[1], որտեղ անձի տրամադրության խանգարումը հիմնական հիմքում ընկած հատկանիշն է[2]։ Դասակարգումը գտնվում է Հոգեկան խանգարումների ախտորոշիչ և վիճակագրական ձեռնարկում (DSM) և հիվանդությունների միջազգային դասակարգման (ICD) վանկում։
Տրամադրության խանգարումները բաժանվում են յոթ խմբերի[1], ներառյալ աննորմալ բարձր տրամադրություն, ինչպիսիք են մոլուցքը կամ հիպոմանիան, դեպրեսիվ տրամադրություն, որից ամենահայտնին և հետազոտվածը խոշոր դեպրեսիվ խանգարումն է (MDD) (այլապես հայտնի է որպես կլինիկական դեպրեսիա, միաբևեռ դեպրեսիա կամ խոշոր դեպրեսիա); և տրամադրություններ, որոնք պտտվում են մոլուցքի և դեպրեսիայի միջև, որը հայտնի է որպես երկբևեռ խանգարում (BD) (նախկինում հայտնի է որպես մոլագար դեպրեսիա)։ Կան դեպրեսիվ խանգարումների կամ հոգեբուժական սինդրոմների մի քանի ենթատեսակներ, որոնք ունեն ավելի քիչ ծանր ախտանիշներ, ինչպիսիք են դիսթիմիկ խանգարումը (նման է ԱՀՇ-ին, բայց ավելի երկարատև և ավելի համառ, թեև հաճախ ավելի մեղմ) և ցիկլոթիմիկ խանգարումը (նման է, բայց ավելի մեղմ, քան BD)[3]։
Որոշ դեպքերում անհատի մոտ կարող են լինել մեկից ավելի տրամադրության խանգարումներ, ինչպիսիք են երկբևեռ խանգարումը և դեպրեսիվ խանգարումը։ Եթե տրամադրության խանգարումը և շիզոֆրենիան երկուսն էլ առկա են անհատի մոտ, դա հայտնի է որպես շիզոաֆեկտիվ խանգարում։ Տրամադրության խանգարումները կարող են նաև առաջանալ նյութից կամ առաջանալ ի պատասխան բժշկական վիճակի։
Անգլիացի հոգեբույժ Հենրի Մոդսլին առաջարկեց աֆեկտիվ խանգարումների համընդհանուր կատեգորիա[4]։ Այնուհետև տերմինը փոխարինվեց տրամադրության խանգարմամբ, քանի որ վերջին տերմինը վերաբերում է հիմքում ընկած կամ երկայնական հուզական վիճակին[5], մինչդեռ առաջինը վերաբերում է ուրիշների կողմից նկատված արտաքին արտահայտությանը[2]։