Գրադարան
From Wikipedia, the free encyclopedia
Գրադարան, մշակութային, կրթական և գիտա-օժանդակ հիմնարկություն՝ տպագիր և թվային արտադրանքի հասարակական օգտագործումը կազմակերպելու համար։ Համաձայն ԻՖԼԱ-ի բնորոշման՝ «Գրադարանը մի կազմակերպություն է կամ կազմակերպության մաս, որի հիմնական նպատակն է դյուրացնել տեղեկատվական այնպիսի ռեսուրսների, ծառայությունների և միջոցների օգտագործումը, որոնք անհրաժեշտ են գրադարանից օգտվողների տեղեկատվական, հետազոտական, կրթական, մշակութային կամ ժամանցի կարիքները բավարարելու համար»։
Գրադարանների դերն է տպագիր և թվածին արտադրանքի հավաքումը, պահպանումը, տպագիր ժառանգության թվայնացումը, գրքի և ընթերցանության հանրահռչակումը, ընթերցողներին գիրք սպասարկելը, ինչպես նաև տեղեկատու-մատենագիտական աշխատանքը։ Ըստ նշանակության և գրքային հավաքածուների կազմի ու աշխատանքի մեթոդի, գրադարանները բաժանվում են երկու հիմնական տեսակի՝
- հանրային,
- գիտական ու մասնագիտական։
Հանրային գրադարանների թվին են պատկանում մշակույթի նախարարության կազմում գտնվող Հայաստանի ազգային գրադարանը, Խնկո Ապոր անվան ազգային մանկական գրադարանը, ՀՀ 10 մարզկենտրոններում գործող մարզային գրադարանները, ինչպես նաև քաղաքային և գյուղական բնակավայրերում գտնվող տեղական ինքնակառավարման մարմիններին ենթակա համայնքային գրադարանները։ Գիտական և մասնագիտական գրադարանների հիմնական գործառույթն է սպասարկել ուսուցման և հետազոտության ոլորտների տեղեկատվական կարիքները, ապահովել բարձրագույն և միջնակարգ ուսումնական հաստատությունների պահանջները, կատարել տեղեկատու-մասնագիտական ն գրադարանագիտության վերաբերյալ գիտահետազոտական աշխատանք, մեթոդական-մասնագիտական օգնություն են ցույց տալ գրադարաններին, հրատարակել մատենագիտական ն գրադարանագիտական գրականություն։ Գիտական գրադարանների թվին են դասվում ազգային, ակադեմիական, տարբեր ճյուղային մասնագիտացված ձեռնարկությունների, ԳՏԻ-ների, բուհերի գրադարանները։
Ըստ գրականության կազմի գրադարանները լինում են համընդհանուր և ճյուղային։ Ժամանակակից գիտատեխնիկական առաջընթացի պայմաններում գրադարանների աշխատանքը անընդհատ փոփոխվում է։ Տպագիր արտադրանքի և թվային բովանդակության վիթխարի աճը գրադարանների առաջ նոր մարտահրավերներ է դրել հսկայական թվով հրատարակությունների ընտրության, մշակման, արդյունավետ պահպանման և ընթերցողներին արագ և ճիշտ սպասարկելու համար։