Þjóðdans
From Wikipedia, the free encyclopedia
Þjóðdans er almennt hugtak um þá dansa sem eiga uppruna sinn í menningarsögu landa. Hefðir eru mjög ríkjandi í þjóðdönsum þó þeir þróist líka. Þjóðdans er í ýmsum löndum dansaður af fólki sem hefur litla eða enga danskunnáttu, það er að segja áhugafólki , ekki atvinnudönsurum. Í upphafi var það þannig að fólk lærði dansinn hvert af öðru á samkomum, fylgdist með og lærði þannig. Þannig lifðu dansarnir kynslóð eftir kynslóð. Þjóðdansar voru dansaðir af alþýðunni og voru ekki hugsaðir sem sýningardansar þó þeir hafi orðið það í seinni tíð. Þjóðdansar eru yfirleitt dansaðir við þjóðlög eða þjóðlega tónlist.
Talið er að þeir dansar sem dansaðir voru á Íslandi þar til um 1800 hafi að uppruna verið fornir. Elstu heimildir um dans á Norðurlöndum eru reyndar frá Íslandi og er það íslenskum bókmenntum að þakka að svo snemma er getið um dans. Hins vegar má ekki skilja það svo að Íslendingar hafi lært dans fyrstir allra Norðurlandaþjóða. Fyrsta heimildin um dans á Íslandi er í sögu Jóns biskups helga en hann varð biskup 1106. Dæmi um íslenska þjóðdansa eru Vikivakar sem hafa lifað með Íslendingum frá kaþólskum tíma og söfnuðu Íslendingum til gleði allt fram á 18. öld.
Eftir 1800 komu til Íslands nýjir dansar af erlendri fyrirmynd sem tóku við af gömlu dönsunum. Þessir dansar voru síðar kallaðir gömlu dansarnir. Þessir dansar öðluðust nýtt líf á Íslandi og sér íslensk afbrigði þróuðust. Dansarnir lifðu inn í 20.öldina allt þangað til skipulögð söfnun á dönsunum hófst.