Аслам информация Хар кюнде тарихде болуула ...
Джаб
Аслам информация 1 сентябрь, 2 сентябрь ...
|
- 1714 — Петербургда I Пётрну буйругъу бла Россияда биринчи кърал джамагъат библиотека къуралгъанды.
- 1752 — Филадельфиягъа Азатлыкъны къонгурауу (суратда) келтирилгенди.
- 1923 — Талай джюз минг японлу Канто уллу джер тебрениуню къурманы болгъанды.
- 1928 — Ахмет Зогу кесин Албанияны королю баямлагъанды.
- 1939 — Нацист Германия, Экинчи дуния къазауатны башлаб, Польшагъа уруб киргенди.
- 1969 — Ливияда аскер переворот, аны эсеби бла Муаммар Каддафи властха келгенди.
- 1983 — Су-15 совет истребитель, ичинде 246 пассажири болгъан къыбылакорей Боинг 747 самолётну ургъанды.
- 2004 — Бесланда террорист акт.
|
|
|
|
- 911 — Византия бла Олег бийни арасында мамырлыкъ кесамат.
- 1727 — Витус Берингни экспедициясы Охотскдан Камчаткагъа чыкъгъанды.
- 1794 — Одесса шахарны тамалы салыннганды.
- 1807 — Ингилиз флот бла Копенгагенни бомбаланыуу (суратда) башланнганды.
- 1945 — «Миссури» американ линкорну бортунда Японияны капитуляциясыны церемониясы бла Экинчи дуния къазауат бошалгъанды.
- 1967 — Шимал тенгизде платформада бойсунмагъан Силенд бийлик баямланнганды.
- 1969 — АБШ-ны сауутлу кючлеринде Интернет туугъанды.
- 1991 — Тау-Къарабах Республиканы баямланыууну юсюнден декларация къабыл этилгенди.
|
|
Джаб
Аслам информация 3 сентябрь, 4 сентябрь ...
|
|
|
- 1479 — Португаллыла бла тёрт джылны кюрешгенден сора Испания Канар айрымканланы алгъанды.
- 1781 — 44 испанлы джерлешиучю Калифорнияда Лос-Анджелес шахарны тамалын салгъанды.
- 1821 — I Александр Американы Аляскадан Орегоннга дери кесегин Россияны зонасы баямлагъанды эмда Алясканы джагъасын тыш къралланы кемелерине джабханды.
- 1870 — III Наполеонну тайдырылыуу, Ючюнчю республиканы баямланыуу.
- 1913 — Б. А. Вилькицкийни экспедициясы II Николайны Джерин ачханды.
- 1975 — «Что? Где? Когда?» (къар.-малкъ. «Не? Къайда? Къачан») ойунну биринчи чыгъармасы телеэфирге чыкъгъанды.
- 1998 — Ларри Пейдж бла Сергей Брин «Google» (суратда — логотипи) компанияны къурагъандыла.
- 1999 — Буйнаксда атылыуну эсеби бла кёб фатарлы юйню кесеги оюлгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 5 сентябрь, 6 сентябрь ...
|
- 1698 — I Пётр сакъал джюрютюу ючюн налог салгъанды.
- 1774 — Филадельфияда Биринчи Континентал конгресс ачылгъанды.
- 1905 — Портсмут кесаматха къол салыу, Орус-япон къазауатны бошалыуу.
- 1914 — Биринчи дуния къазауат: тарихде эм уллуладан болгъан Марн сермешиу башланнганды.
- 1918 — Россияны Совнаркому къызыл террорну башланыууну юсюнден декрет чыгъаргъанды.
- 1945 — ГРУ-ну шифрлаучусу Игорь Гузенко Канаданы властларына совет посольствону джюзден кёб тасхалы документин бергенди.
- 1972 — Мюнхендеги Олимпиадада теракт.
- 1977 — «Вояджер-1» (сурат) автомат планетала арасы станция ийилгенди.
|
|
|
|
|
|
Джаб
Аслам информация 7 сентябрь, 8 сентябрь ...
|
|
|
|
|
Джаб
Аслам информация 9 сентябрь, 10 сентябрь ...
|
|
|
- 1627 — Кардинал Ришелье Ла-Рошелде Анри де Роган башчылыкъ этген гугенотланы къуршалагъанды.
- 1693 — I Пётр биринчи кемесин — «Сыйла Павел» деген 24-тоблу кемени ишлеб башлагъанды.
- 1725 — I Екатерина Невачы Александрны орденин джаратханды.
- 1839 — 1812 джылгъы Ата джурт къазауатны эсгеруге Къутхарыучу Христосну клисасыны тамалы салыннганды.
- 1855 — Кърым къазауат: Ингилизни, Францияны эмда Сардинияны аскерлери Севастополну кючлегендиле.
- 1894 — Лондонда, дунияда биринчи кере болуб, эсириб тургъанлай машинаны джюрютгени ючюн джюрютгеннге штраф джазылгъанды.
- 1919 — Сен-Жермен къалада (суратда) Антанта бла Австрияны арасында мамырлыкъ кесаматха къол салыннганды.
- 1960 — Римде XVII джайгъы Олимпиада оюнлада, джаланаякъ чабхан киши танымагъан эфиоплу чабыучу Абебе Бикиланы марафон чабыуда сенсациялы хорламы.
|
|
Джаб
Аслам информация 11 сентябрь, 12 сентябрь ...
|
- 813 — Кюнбатышны Императору Уллу I Карл кеси бла бирге патчах этиб Намыслы I Людовикни салгъанды.
- 1794 — Уллу француз революция: Миллет конвент багъаланы максимумун киргизиуню юсюнден декретни чыгъаргъанды.
- 1832 — Санкт-Петербургда Александрин театр ачылгъанды.
- 1918 — Совнаркомну декрети бла РСФСР-де ёлчемлени метрика системасы киргизилгенди.
- 1944 — Экинчи дуния къазауат: АБШ, Гитлерге къаршчы коалицияны къралларындан биринчи болуб, Германияны территориясына киргенди.
- 1957 — СССР-ни Баш Советини Президиуму шахарла бла заводлагъа партияны алкъын джашагъан ишчилерини атларын бериуню джасакълагъанды.
- 1973 — Чилиде аскер переворот. Сальвадор Альендени ёлтюрюлюую эмда властха Аугусто Пиночетни келиую.
- 2001 — 11 сентябрдагъы террорист акт: Бютеудуния сатыу-алыу аралыкъны къурутулгъаны (суратда) эмда Пентагонну иги кесек оюлгъаны.
|
|
|
|
- 1683 — Ян Собеский Венаны тюркле бла къуршаланыуун алгъанды.
- 1847 — Американ-мексикан къазауат: Мехикода Чапультепек къала ючюн сермешиулени башланыуу.
- 1940 — Француз сабийле Ласко дорбунда (суратда) тарихге дери этилген суратланы табхандыла.
- 1942 — «Лакония» британ лайнер батдырылгъанды, аны эсеби бла «Тритон Нуль» буйрукъ чыкъгъанды.
- 1943 — Отто Скорцени Бенито Муссолинини тутмакъдан чыгъаргъанды.
- 1948 — Индияны аскерини Хайдарабадха уруб кириую.
- 1959 — «Луна-2» совет планетала арасы станция ийилгенди.
- 2002 — АБШ-ны президенти Джордж Буш Бирлешген Штатланы джангыдан ЮНЕСКО-гъа кирирге излегенин баямлагъанды (АБШ ЮНЕСКО-ну къурамындан 18 джыл андан алгъан чыкъгъанды).
|
|
Джаб
Аслам информация 13 сентябрь, 14 сентябрь ...
|
- 533 — Децимде сермешиу: Велизарий вандалладан Карфагенни къазауат этиб къайтаргъанды.
- 1759 — Джетиджыллыкъ къазауат: ингилизлиле Француз Канаданы бютеу территориясын алгъандыла.
- 1762 — Орус императрица II Екатеринаны коронациясы.
- 1956 — IBM, биринчи къаты дискни чыгъаргъанды.
- 1985 — Учуз нефтни эпохасыны ахыры: Ахмед Ямани, Сауд Арабны багъаланы тыйыу политиканы къойгъанын баямлагъанды.
- 1987 — Бразилияны бир больницасында джюзле бла адамла радиацияны себебин сынагъандыла.
- 1993 — Ясир Арафат бла Ицхак Рабин (суратда) «Ослода келишиулеге» къол салгъандыла.
- 1999 — Москвада Кашира шосседе атылгъанны эсеби бла 124 адам ёлгенди.
|
|
|
|
|
|
Джаб
Аслам информация 15 сентябрь, 16 сентябрь ...
|
- 1835 — Чарльз Дарвин «Бигль» кемеде (суратда) Галапагос айрымканлагъа келгенди.
- 1916 — Соммада сермешиуде ингилизлиле дунияда биринчи болгъан Mark I танканы сынагъандыла.
- 1928 — Ингилизли микробиолог Александр Флеминг дунияда биринчи болуб пенициллинни чыгъаргъанды.
- 1935 — Нюрнберг законлагъа кёре немец чууутлула гражданлыкъсыз къалгъандыла, Германияны кърал символу свастика болгъанды.
- 1950 — Корей къазауат: американ десант Инчхон шахарда (Къыбыла Корея) тюшгенди.
- 1959 — Никита Хрущёв совет лидерледен биринчи болуб АБШ-гъа баргъанды.
- 1971 — «Гринпис»-ни биринчи акциясы (Аляскада ядролу сауут сынаулагъа къаршчы).
- 1974 — Москвада «Беляево» метрону къатында бульдозерле бла нонконформист суратчыланы кёргюзтмеси чачылгъанды.
|
|
|
|
- 1654 — Орус аскер Речь Посполитаядан Смоленск шахарны къазауат бла къайтаргъанды.
- 1795 — Революциялы Франция бла кюрешиу сылтау бла ингилизлиле Кап колонияны кючлегендиле.
- 1859 — Дэвид Ливингстон европачыладан биринчи болуб Ньяса кёлню (суратда) джагъасына чыкъгъанды.
- 1918 — Къызыл Байракъны ордени къуралгъанды.
- 1939 — Халхин-Голда сермешиулени тохтатыуну юсюнден келишиу кючюн алгъанды.
- 1976 — Шаварш Карапетян, батыб баргъан троллейбусдан 20 адамны къутхаргъанды.
- 1978 — Иранда 15 минг адам Табас джер тебрениуню къурманы болгъанды.
- 1999 — 19 адам Волгодонскда терактда ёлгенди.
|
|
Джаб
Аслам информация 17 сентябрь, 18 сентябрь ...
|
- 1176 — Мириокефалонда сермешиу: греклени ахыр кере Гитче Азияны къайтарыргъа кюрешгенлери.
- 1668 — Мольер, орус келечи Потёмкин (суратда) атына спектакль кёргюзтгенди.
- 1787 — Филадельфияда Конституцион конвент АБШ-ны Конституциясын алгъанды.
- 1916 — «Къызыл барон», Биринчи дуния къазауатда эм иги немец лётчик-ас биринчи хауа сермешиуюнде хорлагъанды.
- 1922 — Берлинде тауушлу фильмни биринчи публикалы кёргюзюу ётгенди.
- 1939 — Совет аскерле Польшаны чегин ётюб кюнчыгъыш бёлгелерин кючлегендиле.
- 1954 — Джангы Джерде ядролу сауутну сынагъан совет полигон къуралгъанды.
- 1991 — Линус Торвальдс Linux операцион системаны кодун чыгъаргъанды.
|
|
|
|
- 324 — Константин, Лицинийни хорлагъанындан сора Рим империяны джангыз башчысы болгъанды.
- 1812 — Наполеон, Петровский къаладан (суратда) Кремлге кёчгенди.
- 1851 — The New York Times газет къуралгъанды.
- 1873 — Дуния биржалада паника алтыджыллыкъ экономика депрессияны тамалын салгъанды.
- 1931 — Маньчжур инцидент японлулагъа Манчьжурияны оккупация этерге сылтау болгъанды.
- 1941 — Экинчи дуния къазауат: Киев ючюн сермшиу.
- 1961 — БМО-ну ючюнчю Генерал Секретары Даг Хаммаршёльдну болджалы бошалгъанды.
- 1998 — Домен атланы эмда IP-адреслени оноуун этген корпорация къуралгъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 19 сентябрь, 20 сентябрь ...
|
|
|
- 1187 — Саладин Иерусалимни къуршалаб башлагъанды.
- 1378 — Рим-католик клисаны уллу айырылыуу.
- 1519 — Магелланны Санлукар-де-Баррамеда портдан джюзюб кетиую.
- 1854 — Алма сермешиу, Кърым къазауатны биринчи уллу сермешиую.
- 1870 — Италияны биригиую: берсальерле, Аврелианны къабыргъасыны Пийни къабагъыны (суратда) къатында чачыб, Римге киргендиле.
- 1918 — Баку комиссарланы урулуулары.
- 1946 — Биринчи Канн кинофестиваль старт алгъанды.
- 1990 — Къыбыла Тегей Гюрджюден бойсунмагъанын баямлагъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 21 сентябрь, 22 сентябрь ...
|
|
|
|
|
Джаб
Аслам информация 23 сентябрь, 24 сентябрь ...
|
- 1803 — Ингилиз-маратх къазауатла: Артур Уэлслини башчылыгъы бла ингилизлиле индиялы раджаланы беш къатха уллу аскерлерин чачхандыла.
- 1821 — Грек революция: къозгъалгъанла Триполицаны алыб бютеу муслиман халкъын кесеб чыкъгъандыла.
- 1846 — Астроном Иоганн Галле, Нептун планетаны (суратда) табханды.
- 1889 — Фусадзиро Ямаути, ойнаучу картла чыгъаргъан Nintendo компанияны къурагъанды.
- 1905 — Швед-норвегия унияны бузгъан Карльстад келишимле.
- 1913 — Француз лётчик Ролан Гаррос тарихде биринчи кере Джерле арасы тенгизни юсю бла учуб ётгенди.
- 1923 — Болгарияда Сентябрь къозгъалыу башланнганды.
- 1932 — Хиджаз бла Неджд бирлешиб Сауд Аравия королевствону къурагъанларын баямлагъандыла.
|
|
|
|
- 622 — Мухаммад файгъамбар Ясрибге джетгенди.
- 1664 — Ингилиз экспедиция Джангы Амстердам деген голланд колонияны кючлегенди.
- 1841 — Брунейни солтаны Саравакны авантюрист Джеймс Брукга бергенди.
- 1851 — Гаспыралы Исмаил (суратда) туугъанды.
- 1852 — Французлу Анри Жиффар биринчи болуб дирижаблде учханды.
- 1959 — Гюнтер Грассны «Къанджал дауурбас» деген романы басмадан чыкъгъанды.
- 1960 — АБШ-да «Энтерпрайз» деген биринчи атом авианосец суугъа ийилгенди.
- 1991 — Nirvana рок-къауумну Nevermind альбомуну релизи.
|
|
Джаб
Аслам информация 25 сентябрь, 26 сентябрь ...
|
- 1066 — Стамфорд-Бриджде сермешиу викинглени Ингилизге уруб кириулерин тыйгъанды.
- 1396 — Орта ёмюрлю Европаны тарихинде «ахыр къачлы джюрюшню» хорланнганы.
- 1493 — Христофор Колумб Америкагъа экинчи кере чыкъгъанды.
- 1513 — Нуньес де Бальбоа (суратда) европачыладан биринчи болуб Шош океанны кёргенди.
- 1555 — Аугсбург дин мамырлыкъ империяны сословиелерине дин тутууда эркинликни гарантия этгенди.
- 1854 — Кърым къазауат: Севастополь джакълауну башланнганы.
- 1956 — Биринчи трансатлантика телефон кабель (TAT-1) эксплуатациягъа киргизилгенди.
- 2002 — Бодайбо шахарны къатында Витим болид тюшгенди.
|
|
|
|
- 1580 — Фрэнсис Дрейк, «Алтын марал» (суратда) галеонда дуния тёгерек джюзюуюнден Плимутха къайтханды.
- 1687 — Франческо Морозини, Парфенонну бомбалагъанды.
- 1832 — Зунд джасакъны тёлемез ючюн шведле Гёта-илипинни ишлегендиле.
- 1960 — Фидель Кастро, БМО-ну тарихинде эм узун — 4 сагъат бла 29 минут баргъан сёзюн айтханды.
- 1981 — Биринчи Боинг-767 учханды.
- 1983 — Подполковник Станислав Петров, болургъа боллукъ ядролу къазауатны тыйгъанды.
- 1991 — «Биосфера-2» эксперимент башланнганды.
- 2003 — Википедияны юлгюсю Нупедияны ишлегени тохтагъанды.
|
|
Джаб
Аслам информация 27 сентябрь, 28 сентябрь ...
|
- 1821 — Мексика Испаниядан бойсунмагъан кърал болгъанды.
- 1822 — Жан-Франсуа Шампольон. Розетт ташны дешифровка этилгенин баямлагъанды.
- 1829 — Дерптден профессор Иван Паррот, биринчи болуб Уллу Арарат (суратда) таугъа чыкъгъанды.
- 1905 — Annalen der Physik журналны редакциясына E=mc² уравнение бла Эйнштейнни статьясы келгенди.
- 1940 — Германия, Италия эмда Япония Ючлюк пактха къол салгъандыла.
- 1977 — Украинаны биринчи атом электростанциясы Чернобыль АЭС биринчи тогун бергенди.
- 1983 — Ричард Столлмэн, GNU проектни юсю бла Unix операцион система къуралыргъа керегин баямлагъанды.
- 1997 — Марсны юсюнде болгъан Mars Pathfinder аппарат бла ахыр байлам сеанс.
|
|
|
|
Джаб
Аслам информация 29 сентябрь, 30 сентябрь ...
|
|
|
|
|
Джаб