Edhen dhineyj
From Wikipedia, the free encyclopedia
Ydhyn dineyj yw kettep huni a gollas an gallos dhe neyja der esplegyans. Yma moy ages 60 eghen lemmyn, ow komprehendya an ratites meur aga hanow (strusow, emu, kaswars, rheas ha kiwis) ha pennow gwynn. An edhen lyha dineyj yw raker Enys Andrehedhadow (hys 12.5 cm, poos 34.7 g). An moyha (possa ha hirra) edhen dhineyj, ha'n edhen vyw moyha yw an strus (2.7 m, 156 kg).
Lies edhen dhov, kepar ha'n yar dre ha hos dre, re gollas an gallos dhe neyja dres pellder hir, kyn hallo aga eghennow hendasek, yar rudh an gwylgos ha hos kors, agettep, a yll neyja yn pell.
Dineyjter re esplegyas yn lies edhen yn anserghek. Yth esa teyluyow a ydhyn dineyj, kepar ha'n Phorusrhacidae, (difeudhys lemmyn), a esplegyas dhe vos preydhoryon gallosek war an nor. An euthydhyn (ha'ga neskerens an bathornithids), eogruids, geranoidids, gastornithiformes, ha dromornithids (oll difeudhys) oll a esplegyas shapow korf hevelep, garrow hir, konaow hir ha pennow meur - mes nyns ens i neskerens ogas. Pella vyth, i oll a gevrann nasow a vos ydhyn kowrek dineyj gans eskelli munys, garrow hir ha konaow hir gans nebes a'n ratites, kyn nag yns i neskerens ogas.
Menhesennow a dhiskwedh ydhyn dineyj dhe eksistya poran wosa an hwarvedhyans difeudha war dhiwedh an Amser Kalghek nans yw 66 milvil bledhen. Yth esa lies treveth ekologel kavadow wosa difeudhans an arghpedrevanes. Dineyjter a eksist pub tro le may fo fowt a vronnviles, kepar hag enesow andrehedhadow. Mordir Nowydh a gomprehend moy a eghennow es neb tyller aral y'n bys. Bys dhe dhevedhyans tus eno nans yw a-dro dhe 1,000 bledhen, an preydhoryon moyha o ydhyn aga honan.