Зөвлөлт Холбоот Улс
Дэлхийн анхны социалист улс / From Wikipedia, the free encyclopedia
Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Холбоот Улс нь (Орос хэл: Союз Советских Социалистических Республик, СССР) буюу Зөвлөлт Холбоот Улс (Орос хэл: Советский Союз) нь 1922-с 1991 он хүртэл Евразид оршин тогтносон социалист орон байжээ.
Quick Facts Нийслэлба томоохон хот, Албан ёсны хэл ...
Зөвлөлт Социалист Бүгд Найрамдах Холбоот Улс Союз Советских Социалистических Республик (Орос) (Орос хэлээр; бусад нутгийн хэл дээр харах)[1]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1922–1991 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Уриа: Пролетарии всех стран, соединяйтесь! "Орон бүрийн пролетари нар нэгдэгтүн!" | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Төрийн дуулал: Интернационал "Интернационал" (1922–1944)Государственный гимн СССР[lower-alpha 1] "Зөвлөлт Холбоот Улсын Төрийн дуулал" (1944–1991) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Нийслэл ба томоохон хот | Москва 55°45′N 37°37′E | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Албан ёсны хэл | Орос хэл[lower-alpha 2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Хүлээн зөвшөөрөгдсөн орон нутгийн хэл | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Угсаатны бүлгүүд (1989) | 44.8% Оросууд 23.7% Казахууд 4.2% Украинчууд 2.8% Узбекчүүд 1.5% Туркменчүүд 25% бусад | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Шашин | Шашингүй улс (де-юре) Төрийн атеизм (де-факто) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ард түмний нэршил | Зөвлөлтүүд | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Төр засаг | Мөн үзэх: Зөвлөлт Холбоот Улсын Засгийн газар
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Удирдагч | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1922–1924 | Владимир Ленин[lower-alpha 3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1924–1953 | Иосиф Сталин[lower-alpha 4] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1953[lower-alpha 5] | Георгий Маленков[lower-alpha 6] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1953–1964 | Никита Хрущёв[lower-alpha 7] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1964–1982 | Леонид Брежнев[lower-alpha 8] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1982–1984 | Юрий Андропов | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1984–1985 | Константин Черненко | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1985–1991 | Михаил Горбачёв[lower-alpha 9] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Төрийн тэргүүн | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1922–1946 (анхны) | Михаил Калинин | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1988–1991 (сүүлийн) | Михаил Горбачёв | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Засгийн газрын тэргүүн | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1922–1924 (анхны) | Владимир Ленин | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1991 (сүүлийн) | Иван Силаев | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Хууль тогтоох байгууллага | Зөвлөлтийн их хурал (1922–1936)[lower-alpha 10] Дээд Зөвлөл (1936–1991) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Дээд танхим | Үндэстнүүдийн Зөвлөл (1936–1991) Бүгд Найрамдах Улсуудын Зөвлөл (1991) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Доод танхим | Холбооны Зөвлөл (1936–1991) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Түүхэн эрин |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
11 сарын 7, 1917 он | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Байгуулах гэрээ | 12 сарын 30, 1922 он | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Иргэний дайны дуусгавар | 6 сарын 16, 1923 он | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Анхдугаар Үндсэн хууль | 1 сарын 31, 1924 он | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 2-р Үндсэн хууль | 12 сарын 5, 1936 он | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Баруун зүг рүү чиглэсэн тэлэлт | 1939–1940 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1941–1945 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
10 сарын 24, 1945 он | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Десталинжуулалт | 2 сарын 25, 1956 он | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Сүүлийн үндсэн хууль | 10 сарын 9, 1977 он | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Литвын салан тусгаарлалт | 3 сарын 11, 1990 он | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1991 оны 8 сарын 19–22 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Беловежийн тохиролцоо | 12 сарын 8, 1991 он[lower-alpha 11] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Задрал | 12 сарын 26, 1991 он[lower-alpha 12] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Газар нутаг | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Нийт | 22,402,200 км2 (1) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Усны эзлэх талбай | 2,767,198 км2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Усны эзлэх талбай (%) | 12.3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Хүн ам | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• 1989 тооллого | 286,730,819[6] (3) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Нягтаршил | 12.7/км2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ДНБ (ХАЧТ) | 1990 тооцоо | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Нийт | $2.7 их наяд[7] (2) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Нэг хүнд ноогдох | $9,000 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ДНБ (нэрлэсэн) | 1990 тооцоо | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Нийт | $2.7 их наяд[7] (2) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
• Нэг хүнд ноогдох | $9,000 (28) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ОТББИ (1989) | 0.275 бага | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ХХИ (1990 оны томьёо) | 0.920[8] маш өндөр | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Мөнгөний нэгж | Зөвлөлтийн рубль (Rbl) (SUR) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Цагийн бүс | (UTC+2 - +12) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Жолооны тал | баруун | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Утасны томьёо | +7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ISO 3166 код | SU | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Домэйн нэр | .su[lower-alpha 13] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Close
Зөвлөлт Холбоот Улс нь 15 Бүгд Найрамдах Улс болон хэд хэдэн автономит улс, хязгааруудаас бүрдсэн холбооны улс байсан. Энэ холбооны улс нь дэлхийн хуурай газрын зургааны нэгийг хамарсан 255 сая хүн амтай их гүрэн байлаа. ЗХУ нь коммунист үзэл сурталтай дэлхийн социалист лагерийн тэргүүлэгч, цэрэг улс төрийн Варшавын гэрээ, Эдийн засгийн харилцан туслах Зөвлөл /СЭВ/-ийн орнуудын гол хүчин байсан юм.