Хүлэмжийн хий
From Wikipedia, the free encyclopedia
Хүлэмжийн хий (англи. greenhouse gas, орос. парниковые газы) нь нарнаас ирж буй цацраг туяаг өөртөө шингээж аван цацруулдаг нэгэн төрлийн агаарын давхарга юм. Энэ үйл явц нь хүлэмжийн нөлөөний гол учир шалтгаан юм. Озон буюу O3, усны уур, метан, нүүрстөрөгч буюу N2O, CO2 гэсэн хийнүүд нь дэлхийн агаар мандалд зонхилох хүлэмжийн хийнүүд юм. Нарны аймгийн Сугар, Ангараг гаригууд болон Санчир гаригийн дагуул Титаны агаар мандал нь хүлэмжийн нөлөө явагдаж болох хийг агуулсан байдаг. Хүлэмжийн хий нь дэлхийн температурт ихээр нөлөөлдөг, хүлэмжийн хийгүй байсан бол дэлхийн гадаргын дундаж температур -18°C байх байсан бөгөөд одоо байгаагаас дунджаар 33°C бага дулаантай байх байжээ.
Аж үйлдвэрийн эрин үеийн эхлэл 1750-1800 оны үед чулуун нүүрсийг түлш болгон дэлхий даяар хэрэглэж байсан нь агаар мандал дахь CO2 буюу нүүрстөрөгчийн давхар исэл 280 ppm-ээс 397 ppm болоход хүргэжээ. Хүний үйл ажиллагаанаас үүдэлтэйгээр агаар мандал дахь CO2 нь карбон суурьтай түлшний шаталт, голчлон мод,нүүрс, шатахуун, болон байгалийн хийн шатаалтаас болон ихэсч байна.