रामायणाच्या आवृत्त्या
From Wikipedia, the free encyclopedia
विविध प्रकारे मोजल्यास, रामायण ह्या महाकाव्याच्या जवळजवळ ३०० वेगवेगळ्या आवृत्त्या आहेत. त्यांपैकी महर्षी वाल्मिकी यांनी संस्कृत भाषेत लिहिलेले रामायण अर्थात वाल्मीकि रामायण हे सर्वात जुने व मूळ आहे.
रामायणाचा प्रसार भारताबाहेर श्रीलंका, नेपाळ, ब्रह्मदेश, इंडोनेशिया, कंबोडिया, लाओस, चीन, थायलंड, फिलिपाईन्स, जपान, मलेशिया, व्हिएतनाम, आणि मंगोलिया अशा आशियातील देशांमध्ये झाला आहे. मूळ वाल्मिकी रामायण भारत तसे भारताबाहेरील गेले तसेच त्याचे भारतातील अन्य प्रादेशिक भाषांमध्ये रूपांतरित झाले.
मूळ रामायणाचे रूपांतरण केवळ विविध भाषा साहित्य लेखन या माध्यमांपुरते झालेले नसून ह्याचे प्रकटीकरण अनेक प्रकारचा कला माध्यमांतून झालेले आहे. उदाहरणार्थ, ख्मेर नृत्य रंगभूमी, केरळ व लक्षद्वीप मधील मुस्लिमांची मप्पिला गीते, कर्नाटकातील यक्षगान नृत्ये इत्यादी. काही रामायणावरील प्रसंगांवर आधारित चित्रं म्हणजे थायलंडमधील वट फ्रा केयो मंदिरावरील चित्रे. तसेच सादरीकरणातील इंडोनेशियातील इतर प्रकार म्हणजे रामायणावर आधारित नृत्यनाट्य सादरीकरण, मुखवटा नृत्यनाट्य आणि वायंग हे छायाबाहुली सादरीकरण. तसेच शिल्प प्रकारांमध्ये, अंगकोर वट मंदिराच्या भिंतीवरील रामायणातील लंकेच्या अंतिम युद्धाचे काही प्रसंग कोरण्यात आले आहेत.