Mošomi:Ptpare/Zondo Commission
From Wikipedia, the free encyclopedia
Khomišene ya Boahlodi ya Dinyakišišo ka ga Ditatofatšo tša go Tshwa ga Mmušo, Bomenetša le Bomenetša ka Lefapheng la Setšhaba go akaretšwa Ditho tša Mmušo, yeo e tsebjago kudu bjalo ka Khomišene ya Zondo goba Khomišene ya go Gapiša Mmušo ya go thopša ga mmušo, bomenetša, le bomenetša ka lekaleng la mmušo ka Afrika Borwa.[1][2] Ka December 2020, khomišene e be e boledišane le dihlatse tše 278 gomme ya kgoboketša matlakala a 159 109 le exabyte e tee ya data e le bohlatse.[3] Ka morago ga go amogela dikatološo tše hlano, khomišene e letetšwe go phethagatša pego ya yona mafelelong a Dibatsela 2021, ka letšatšikgwedi la mafelelo la semmušo la la 1 Pherekgong 2022.[4] Karolo ya mathomo ya pego ya dikarolo tše nne e phatlaladitšwe ka la 4 Pherekgong 2022..[5][6] E bitša mmušo kgauswi le R1 pilione, e lego go feta kgole dinyakišišo tša pele tša boahlodi tša Afrika Borwa..[7]
Ka 2016, Mošireletši wa Setšhaba, Thuli Madonsela, o thomile nyakišišo ya go swarwa ga mmušo ka morago ga go amogela dingongorego tša semmušo go tšwa go Stanislaus Muyebe wa Dominican Order of Southern Africa, setho se sengwe sa setšhaba, le moetapele wa kganetšo Mmusi Maimane.[8] Ka November 2017, go gatišwa ga pego ya nyakišišo ya gagwe, yeo e bitšwago State of Capture, go bakile kgobogo e kgolo. Pego e be e akaretša Zuma le bahlankedi ba bangwe ba mmušo ditswalanong tše di sa swanelago le lapa la Gupta, gare ga tše dingwe tše di sa swanego, gomme e šišinya gore Zuma e swanetše go kgetha khomišene ya dinyakišišo ka go thopša ga mmušo.Zuma o ile a nyaka gore dikutollo tša Madonsela di fetolwe ka Kgorong ya Tsheko, eupša kgoro ya tsheko e ile ya gana kgopelo ya gagwe, ya hwetša gore tšhišinyo ya Mošireletši wa Setšhaba e be e tlametše le gore Zuma o be a swanetše go kgetha khomišene ya dinyakišišo mo matšatšing a 30.[9][10] Ka taelo ya kgoro ya tsheko, e be e le Moahlodi yo Mogolo Mogoeng Mogoeng yo a kgethilego modulasetulo wa nyakišišo, Motlatša Moahlodi Raymond Zondo.[2] Zondo o thušwa ke bahlankedi ba bangwe ba nako ka moka ba mmalwa, go akaretšwa yo e bego e le Auditor-General Terence Nombembe yo e bego ya le hlogo ya sehlopha sa dinyakišišo, le Frank Dutton, yo a hlanketšego bjalo ka monyakišiši yo mogolo go fihla lehung la gagwe ka Janaware 2022.[11][12]
Khomišene e hlomilwe ka Janaware 2018 eupša ga se ya swara tsheko ya yona ya mathomo go fihla ka Agostose 2018, ka nako yeo Zuma o ile a rola modiro gomme a tšeelwa legato ke Mopresidente Cyril Ramaphosa.Ka morago ga lelokelelo la katološo, e phethile ditherišano tša yona ka Agostose 2021 ka bohlatse go tšwa go Ramaphosa.[9] Le ge go le bjalo, ka la 29 Setemere, Kgorokgolo ya Tsheko ya Pretoria e dumeletše khomišene go katološwa gape ga dikgwedi tše tharo, yeo e fedilego mafelelong a Disemere 2021.[7] Tona ya Toka le Ditirelo tša Toka Ronald Lamola o ikarabela ka go lefelela khomišene yeo e tlišitšwego, gomme a tlogela, tlhohlo ya semolao go kgopelo ya katološo.[7] Khomišene e tšweleditše karolo ya boraro le ya mafelelo ya dikutollo tša yona ka March 1, 2022.