ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ
ਭਾਰਤ ਦੇ ਤੀਜੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ / From Wikipedia, the free encyclopedia
ਡਾਕਟਰ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ (8 ਫਰਵਰੀ 1897 - 3 ਮਈ 1969) ਦਾ ਜਨਮ ਯੂ. ਪੀ. 'ਚ ਫਾਰੂਖਾਬਾਦ ਜ਼ਿਲੇ ਦੇ ਕਾਇਮਗੰਜ 'ਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਪ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤੀਜੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਸਨ। ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਮੌਤ ਰਾਸ਼ਟਰਤਪੀ ਕਾਲ ਸਮੇਂ ਹੀ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਉੱਤੇ ਚੰਡੀਗੜ ਵਿੱਚ ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ਰੋਜ਼ ਗਾਰਡਨ ਦਾ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ।
ਜ਼ਾਕਿਰ ਹੁਸੈਨ ذاکِر حسین | |
---|---|
ਤੀਜਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 13 ਮਈ 1967 – 3 ਮਈ 1969 | |
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ | ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ |
ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਵੀ. ਵੀ. ਗਿਰੀ |
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਸਰਵੇਪੱਲੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਣਨ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਵੀ. ਵੀ. ਗਿਰੀ (ਐਕਟਿੰਗ) |
ਦੂਜਾ ਭਾਰਤ ਦਾ ਉਪ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 13 ਮਈ 1962 – 13 ਮਈ 1967 | |
ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ | ਸਰਵੇਪੱਲੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਣਨ |
ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ |
|
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਸਰਵੇਪੱਲੀ ਰਾਧਾਕ੍ਰਿਸ਼ਣਨ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਵੀ. ਵੀ. ਗਿਰੀ |
ਚੌਥਾ ਬਿਹਾਰ ਦਾ ਗਵਰਨਰ | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 6 ਜੁਲਾਈ 1957 – 11 ਮਈ 1962 | |
ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ |
|
ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ | ਆਰ. ਆਰ. ਦਿਵਾਕਰ |
ਤੋਂ ਬਾਅਦ | ਮਦਭੂਸ਼ੀ ਅਨੰਤਸਾਯਨਮ ਅਯੰਗਰ |
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ, ਰਾਜ ਸਭਾ (ਨਾਮਜ਼ਦ) | |
ਦਫ਼ਤਰ ਵਿੱਚ 3 ਅਪਰੈਲ 1952 – 6 ਜੁਲਾਈ 1957 | |
ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ | |
ਜਨਮ | (1897-02-08)8 ਫਰਵਰੀ 1897 ਹੈਦਰਾਬਾਦ, ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਰਿਆਸਤ, ਬਰਤਾਨਵੀ ਭਾਰਤ (ਹੁਣ ਤੇਲੰਗਾਨਾ, ਭਾਰਤ)[1] |
ਮੌਤ | 3 ਮਈ 1969(1969-05-03) (ਉਮਰ 72) ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, ਭਾਰਤ |
ਕੌਮੀਅਤ | ਭਾਰਤੀ |
ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀ | ਆਜ਼ਾਦ |
ਜੀਵਨ ਸਾਥੀ |
ਸ਼ਾਹ ਜਹਾਂ ਬੇਗਮ (ਵਿ. 1915) |
ਬੱਚੇ | 2 |
ਪੇਸ਼ਾ | ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ |
ਪੁਰਸਕਾਰ |
|
ਇੱਕ ਅਫਰੀਦੀ ਪਸ਼ਤੂਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ, ਹੁਸੈਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਇਟਾਵਾ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦਨ ਐਂਗਲੋ-ਓਰੀਐਂਟਲ ਕਾਲਜ, ਅਲੀਗੜ੍ਹ ਅਤੇ ਬਰਲਿਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਗਿਆ ਜਿੱਥੋਂ ਉਸਨੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰ ਵਿੱਚ ਡਾਕਟਰੇਟ ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਦਾ ਇੱਕ ਨਜ਼ਦੀਕੀ ਸਾਥੀ, ਹੁਸੈਨ ਜਾਮੀਆ ਮਿਲੀਆ ਇਸਲਾਮੀਆ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਸਥਾਪਕ ਮੈਂਬਰ ਸੀ ਜੋ ਅਸਹਿਯੋਗ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੇ 1926 ਤੋਂ 1948 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਇਸਦੇ ਵਾਈਸ-ਚਾਂਸਲਰ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। 1937 ਵਿੱਚ, ਹੁਸੈਨ ਨੇ ਬੇਸਿਕ ਨੈਸ਼ਨਲ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਕੀਤੀ ਜਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਵਿਦਿਅਕ ਨੀਤੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਜਿਸਨੂੰ ਨਈ ਤਾਲਿਮ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਮੁਫਤ ਅਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸਿੱਖਿਆ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਵੱਖਰੇ ਵੋਟਰਾਂ ਦੀ ਨੀਤੀ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ, 1946 ਵਿੱਚ, ਮੁਹੰਮਦ ਅਲੀ ਜਿਨਾਹ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਮੁਸਲਿਮ ਲੀਗ ਨੇ ਇੰਡੀਅਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਕਾਂਗਰਸ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰਤ ਦੀ ਅੰਤਰਿਮ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਨੂੰ ਵੀਟੋ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।