Aldehyd mrówkowy, formaldehyd, E240[13] (nazwa systematyczna: metanal), HCHO – organiczny związek chemiczny, pierwszy w szeregu homologicznym aldehydów. Został odkryty przez rosyjskiego chemika Aleksandra Butlerowa w 1859 roku[14]. W handlu najczęściej spotyka się jego 35–40% roztwór w wodzie, zwany formaliną. Produktem kondensacji formaldehydu jest polioksymetylen (zwany także paraformaldehydem)[2][3].
Szybkie fakty Nazewnictwo, farm. ...
Aldehyd mrówkowy
|
Nazewnictwo |
|
Nomenklatura systematyczna (IUPAC) |
metanal |
Inne nazwy i oznaczenia |
farm. |
formaldehydi solutio (35 per centum) |
inne |
formaldehyd |
|
Ogólne informacje |
Wzór sumaryczny |
CH2O |
Inne wzory |
HCHO, H2CO |
Masa molowa |
30,03 g/mol |
Wygląd |
bezbarwny gaz[1] o charakterystycznym[2], nieprzyjemnym zapachu[3] |
Identyfikacja |
Numer CAS |
50-00-0 |
PubChem |
712 |
DrugBank |
DB03843 |
|
InChI |
InChI=1S/CH2O/c1-2/h1H2 |
InChIKey |
WSFSSNUMVMOOMR-UHFFFAOYSA-N |
|
|
|
Niebezpieczeństwa |
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-03-20] |
|
Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów |
Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[9] formaldehyd ≥25%, niestabilizowany |
|
|
Zwroty H |
H301, H311, H314, H317, H331, H341, H350 |
Zwroty P |
brak wiarygodnych danych |
|
Na podstawie[10] formaldehyd 37%, stabilizowany metanolem |
|
|
Zwroty H |
H301+H311+H331, H314, H317, H335, H341, H350, H370 |
Zwroty P |
P201, P260, P280, P301+P310+P330, P303+P361+P353, P304+P340+P310, P305+P351+P338, P308+P311, P403+P233 |
|
NFPA 704 |
Na podstawie podanego źródła[11] formaldehyd 37%, stabilizowany metanolem |
|
|
|
Temperatura zapłonu |
85 °C[12] 32–61 °C (roztwory wodne formaldehydu)[4] |
Temperatura samozapłonu |
424 °C[12] |
Granice wybuchowości |
7,0–73%[12] |
Numer RTECS |
LP8925000 |
Dawka śmiertelna |
LD50 100 mg/kg (szczur, doustnie)[4] |
|
Podobne związki |
Pochodne |
acetaldehyd, formamid, kwas mrówkowy |
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
|
Farmakokinetyka |
|
Działanie |
przeciwbakteryjne, przeciwgrzybicze |
|
Uwagi terapeutyczne |
|
Drogi podawania |
miejscowo |
|
|
Zamknij
Formaldehyd powstaje podczas niepełnego spalania substancji zawierających węgiel[15] (na przykład podczas wędzenia pokarmów bogatych w białka[13]). Przemysłowo otrzymuje się go przez utlenianie i odwodornianie, na katalizatorze tlenkowym (molibdeniany żelaza lub bizmutu) albo srebrowym, metanolu[16][15].
Dobrze rozpuszcza się w wodzie, do stężenia około 40% (wagowo)[15]. Działa silnie bakteriobójczo oraz denaturująco na białka[2][3].