Podmiot polityki
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Podmiot polityki (aktor polityczny) – zbiorowy lub indywidualny uczestnik życia politycznego podejmujący w sposób względnie trwały świadome, suwerenne i zaplanowane działania. Jego celem jest realizacja, poprzez bezpośrednie sprawowanie lub współuczestnictwo we władzy politycznej, określonych potrzeb, interesów, wartości i idei. Podmiot polityki może także wpływać na proces podejmowania decyzji politycznych w sposób formalny (zgodny z normami obowiązującymi w systemie politycznym lun nieformalny (niezgodny z tymi normami). Podstawowym celem podmiotu polityki jest utrwalenie lub zmiana istniejących stosunków politycznych. Z formalnego punktu widzenia podmiotem polityki jest każdy pełnoletni obywatel, o czym świadczy czynne i bierne prawo wyborcze. Podejście realistyczne wskazuje na posiadanie podmiotowości politycznej jedynie przez te jednostki, które w sposób stały i aktywny podejmują działalność polityczną na przykład zawodowi politycy, partie polityczne, funkcjonariusze administracji państwowej.
Podstawowy podział podmiotów to rozróżnienie na podmioty pierwotne i wtórne:
- pierwotne – wielkie grupy społeczne, narodowe, etniczne, grupy dążące do wspólnych celów;
- wtórne – wszelkie siły polityczne, instytucje, organizacje zawodowe itd., które prezentują stosunek wszelkich grup społecznych.
Podmioty polityki pierwotne to duże grupy społeczne, wspólnoty narodowe lub etniczne, które są zorganizowane w całość i posiadają wspólne interesy. Podmioty polityki wtórne to różnego rodzaju siły polityczne, organizacje zawodowe wytwórców i pracodawców, instytucje polityczne, organizacje pozarządowe, związki wyznaniowe, a także grupy lub zespołu reprezentujące interesy i wolę wielkich grup społecznych.