Jednolity akt europejski
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Jednolity akt europejski (JAE, ang. Single European Act, SEA) – umowa międzynarodowa zawarta w ramach Wspólnot Europejskich, stanowiąca pierwszą poważną rewizję jej traktatów założycielskich. JAE został podpisany 17 lutego 1986 w Luksemburgu i 28 lutego 1986 w Hadze, ratyfikowany 1 lipca 1987. Dokument formalnie ustanowił powstanie wspólnego rynku europejskiego, a także umocnił współpracę polityczną państw Wspólnoty - uznaje się go za prekursora Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB). Założono w nim, że do końca 1992 powstanie wspólny rynek wewnętrzny (swobodny przepływ osób, towarów, usług i kapitału), zwiększono uprawnienia Parlamentu Europejskiego i zreformowano Radę Europejską.
Ten artykuł od 2008-06 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Akt nadał kształt organizacyjny Europejskiej Współpracy Politycznej, będącej formą współpracy państw członkowskich Unii od roku 1970. Odtąd Wspólnoty Europejskie i EWP miały zachowywać odrębność organizacyjną względem siebie, wspólnie jednak podejmować kroki do urzeczywistnienia Unii.
Ustanowił on także zasady funkcjonowania Rady Europejskiej, nadając jej charakter prawnomiędzynarodowy.
Umowa w istotny sposób rozwinęła i pogłębiła dziedziny prawa instytucjonalnego i materialnego Wspólnot. Wzmocniła pozycję Parlamentu Europejskiego (dopiero wtedy wprowadzono tę nazwę do traktatów), poprzez wprowadzenie postępowania współpracy w zakresie stanowienia prawa. Przewidziała także powołanie Sądu Pierwszej Instancji UE.
JAE wzmocnił obszar odpowiedzialności wspólnoty poprzez poszerzenie zakresu jej działalności, poszerzoną współpracę w zakresie polityki zagranicznej, a także zwiększył kompetencje Parlamentu Europejskiego, dając mu ostatnie słowo w sprawach uchwał i postanowień Wspólnoty. Ustanowiono także procedury, na jakich miała się odtąd odbywać kooperacja pomiędzy Parlamentem Europejskim a Radą Ministrów. Tym samym umożliwiono lepszy przepływ informacji i większy zakres konsultacji pomiędzy tymi dwoma organami.
W traktacie tym zniesiono także dotychczasową zasadę jednomyślności przy podejmowaniu decyzji przez Radę Ministrów, która wcześniej blokowała proces jednoczenia EWG. Od tej pory pojedyncze państwa nie miały prawa weta, a ustanawianie nowych regulacji wymagało kwalifikowanej większości uzyskanej w głosowaniu.