Jednopółkulowy sen wolnofalowy
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Jednopółkulowy sen wolnofalowy (ang. Unihemispheric slow-wave sleep, USWS) – stan, w którym jedna połowa mózgu śpi, podczas gdy druga czuwa. Różni się tym od zwykłego snu, w czasie którego przy zamkniętych obu oczach obie półkule mózgu wykazują zredukowaną świadomość. W USWS jedna z półkul mózgu pogrążona jest w śnie głębokim (rodzaj snu NREM), a odpowiadające tej półkuli oko jest zamknięte, podczas gdy drugie oko pozostaje otwarte. Elektroencefalografia niskonapięciowa wykazuje charakterystyczne cechy snu wolnofalowego po jednej stronie głowy, podczas gdy po drugiej obecne są cechy czuwania[1]. Fenomen ten obserwowano u licznych zwierząt lądowych, morskich i latających.
Ze zjawiskiem tym wiąże się unikalna fizjologia, obejmujące różne wydzielanie neurotransmitera acetylocholiny[1]. USWS niesie ze sobą liczne korzyści, jak zdolność do odpoczynku na obszarach o wysokim zagrożeniu ze strony drapieżnictwa lub podczas długich lotów w czasie migracji. Pozostaje ono istotnym tematem badań, ponieważ jest prawdopodobnie pierwszym zachowaniem zwierząt, podczas którego odmienne obszary mózgu służą do jednoczesnej kontroli snu i czuwania[2]. Największe teoretyczne znaczenie USWS wiąże się z jego potencjalną rolą wyjaśnianiu funkcji snu poprzez zmianę różnych popularnych sądów. Badacze obserwują zwierzęta wykazujące jednopółkulowy sen wolnofalowy w celu ustalenia, czy sen rzeczywiście musi być niezbędny; inaczej gatunki wykazujące USWS wyeliminowały by to zjawisko na drodze ewolucji[3].