Mikołaj Szarlejski
wojewoda brzeskokujawski i inowrocławski / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Mikołaj Szarlejski ze Ściborza herbu Ostoja (ur. ok. 1400, zm. 1457) – podstoli brzeskokujawski, kasztelan inowrocławski od 1438 r., starosta bydgoski od 1441 r., wojewoda inowrocławski 1457 r., starosta tucholski od 1454 r., wojewoda brzeskokujawski 1453-1457 r., starosta brodnicki, starosta gniewkowski, starosta człuchowski w 1454 roku i w latach 1455-1456[1], członek Związku Pruskiego. Z ramienia królowej Zofii Holszańskiej zarządzał również starostwem inowrocławskim i nieszawskim w latach 1435-1448.
Ostoja | |
Data urodzenia | |
---|---|
Data śmierci | |
Rodzice | |
Wojny i bitwy | |
Administracja |
kasztelan inowrocławski |
Pochodził z rodu osiadłego na Kujawach i wywodzącego się ze wsi Ściborze pod Inowrocławiem. Jego ojcem był Mikołaj kasztelan bydgoski. Posiadał liczne dobra rodowe na Kujawach, udzielał pożyczek sąsiadom, kapitule gnieźnieńskiej, i przede wszystkim królowi pod zastaw wsi. W sumie pożyczył Władysławowi III Warneńczykowi 6 tys. florenów, przez co stał się największym wierzycielem monarchy. W zastaw otrzymał w 1441 r. starostwo bydgoskie i na rok starostwo brzeskie. Dzięki kumulacji dóbr kujawskich stał się ważną osobistością pogranicza polsko-krzyżackiego, występującą w otoczeniu monarchy. W 1440 r. udał się razem z Warneńczykiem na Węgry, gdzie pozostał do 1443 r.
Szarlejski stał na straży interesów politycznych Królestwa i gospodarczych podległych mu starostw. Troszczył się o wolną żeglugę na Wiśle i ostro występował przeciwko ograniczeniom handlowym ze strony zakonu. Sam ściśle przestrzegał zakazów handlu: konfiskował sól płynącą Wisłą z Prus, interweniował w Gdańsku, który ograniczał handel polskim zbożem, dbał o rozwój gospodarczy starostw, co było skorelowane ze wzrostem jego własnych dochodów. Starał się ograniczyć szlak handlowy Nakło – Tuchola na rzecz Inowrocław – Bydgoszcz, czynił zabiegi o odwołanie zakazu gdańskiego sprzedaży piwa bydgoskiego.
Szarlejski był mężem zaufania króla polskiego i jego oficjalnym reprezentantem, miał więc prawo również dowodzić operacjami wojskowymi. 25 marca 1454 z Torunia wysłał on list wypowiedni do wielkiego mistrza, zaś następnego dnia wraz z zaciężnymi Związku Pruskiego wyruszył w kierunku znajdujących się w rękach krzyżackich Chojnic, mając jako zastępcę Janusza Kołudzkiego, chorążego inowrocławskiego[2]. W dniu 18 września 1454 r. dowodził wraz z Łukaszem Górką w bitwie pod Chojnicami po której dostał się do niewoli krzyżackiej. Zwolniony 1455. W uznaniu zasług w 1455 r. powierzono mu zamek w Świeciu oraz inne dobra.
Jego siedzibą rodową był przypuszczalnie drewniany zamek wznoszący się na brzegu Jeziora Szarlejskiego, którego pozostałością jest już tylko kopiec z wałem ziemnym[3].
Zmarł w 1457 r., na kilka miesięcy przed śmiercią zrzekł się z posiadanych urzędów.