Pismo Kozaków zaporoskich do sułtana Mehmeda IV
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
List Kozaków zaporoskich do sułtana – domniemana piśmiennicza pamiątka historii Siczy Zaporoskiej, najprawdopodobniej znacznie później napisana mistyfikacja. List miał być podpisany przez atamana koszowego Iwana Sirkę wraz z „całą Siczą Zaporoską” w odpowiedzi na ultimatum sułtana osmańskiego Mehmeda IV.
Datowanie listu jest niepewne; podaje się bardzo wiele dat jego powstania. Biorąc jednak pod uwagę okres życia Iwana Sirki (zmarł w 1680 roku) oraz okres walk Mehmeda z Kozakami, i zakładając, że list nie jest mistyfikacją, najbardziej prawdopodobnymi datami są rok 1675[1][2] lub 1680[3].
Oryginał pisma nie zachował się do naszych czasów, jednak w latach siedemdziesiątych XIX wieku została odnaleziona kopia (lub wspomniana wyżej mistyfikacja) pisma sporządzona w XVIII wieku. Kopię odnalazł etnograf-hobbysta z Jekaterynosławia, który przekazał ją historykowi Dmytrowi Jawornickiemu. Ten z kolei odczytywał pismo dla rozweselenia swoich gości, wśród których był artysta malarz Ilja Riepin. Riepin zainteresował się całą historią i w 1880 roku rozpoczął prace nad przedstawiającym scenę pisania listu obrazem Kozacy piszą list do sułtana.