Wikipedysta:TonyMontana37/brudnopis/ZhouEnlai
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Zhou Enlai (wym. [tʂóʊ ə́nlǎɪ]; ur. 5 marca 1898, Huai’an w prowincji Jiangsu, zm. 8 stycznia 1976 w Pekinie) – chiński polityk i wojskowy, pierwszy premier ChRL od momentu jej powstania w 1949 roku aż do śmierci.
Ta osoba nosi chińskie nazwisko Zhou. |
Nazwisko chińskie | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
|
Pochodził z zamożnej rodziny mandaryńskiej. Ukończył Uniwersytet Nankai w Tianjinie. W 1919 roku więziony za udział w Ruchu 4 Maja. W latach 1920-1924 studiował we Francji (1920-1922) i Niemczech (1923-1924). Podczas pobytu za granicą w 1922 roku wstąpił do Komunistycznej Partii Chin. W tym samym roku założył we Francji europejską sekcję tej partii.
Po powrocie do Chin był w latach 1924-1926 szefem wydziału politycznego akademii wojskowej w Huangpu. Został usunięty z tego stanowiska przez Czang Kaj-szeka. Objął następnie funkcję szefa wydziału wojskowego Komunistycznej Partii Chin. W 1936 roku z ramienia KPCh prowadził w Xi’anie negocjacje z Kuomintangiem w sprawie utworzenia wspólnego frontu antyjapońskiego. Po zakończeniu wojny w latach 1945-1946 ponownie przewodniczył delegacjom KPCh podczas rozmów pokojowych z Kuomintangiem.
Po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej w 1949 roku objął funkcję premiera, którą do 1958 sprawował równolegle z funkcją ministra spraw zagranicznych. Jako minister spraw zagranicznych m.in. podpisał układ o przyjaźni i współpracy z ZSRR w 1950 roku i w porozumieniu z Jawaharlalem Nehru sformułował pięć zasad pokojowego współistnienia podczas wizyty w Indiach w 1954 roku. Od 1956 był członkiem Stałego Komitetu Biura Politycznego KPCh i zastępcą przewodniczącego KC KPCh.
Podczas rewolucji kulturalnej (1966-1976) Zhou zdystansował się od partyjnych ekstremistów, udało mu się jednak zachować zajmowane do tej pory stanowiska. Podczas 10 lat rewolucji kulturalnej starał się ratować chińską gospodarkę i chronić zabytki kultury przed zniszczeniem ze strony hunwejbinów (m.in. wprowadzając wojsko do Zakazanego Miasta). Starał się także chronić Deng Xiaopinga i doprowadził do przywrócenia mu stanowiska wicepremiera w 1973 roku.
Zhou zmarł 8 stycznia 1976 roku. Wiec na cześć zmarłego premiera zorganizowany przez studentów w przededniu chińskiego Święta Zmarłych 4 kwietnia na placu Niebiańskiego Spokoju przerodził się w wielką demonstrację przeciwko bandzie czworga.
Od 1925 roku był żonaty z Deng Yingchao (1904-1992), przewodniczącą Ludowej Politycznej Konferencji Konsultatywnej Chin w latach 1983-1988.