Wikiprojekt:Tłumaczenie artykułów/Księżyc
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Księżyc (łac. Luna) to jedyny stały[1] naturalny satelita Ziemi. Jest on piątym co do wielkości księżycem w Układzie Słonecznym. Przeciętna odległość od środka Ziemi do środka Księżyca to 384,403 km, co stanowi mniej więcej trzydziestokrotność średnicy ziemskiej. Średnica Księżyca wynosi 3,474 km[2], nieco więcej niż 1/4 średnicy Ziemi. Oznacza to, że objętość Księżyca wynosi około 1/50 objętości kuli ziemskiej, a grawitacja na jego powierzchni jest blisko 6 razy słabsza. Księżyc wykonuje pełny obieg Ziemi w ciągu 27,3 dnia, a okresowe zmiany w geometrii układu Ziemia-Księżyc-Słońce powodują występowanie powtarzających się w cyklu 29,5-dniowym faz Księżyca.
Uwaga! Ta strona została już zintegrowana z artykułem głównym i ma charakter historyczny bądź archiwalny. Prosimy nie modyfikować tej strony. Artykuł znajduje się obecnie pod hasłem Księżyc. Źródłowa wersja artykułu znajduje się pod hasłem en:Moon |
Księżyc | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Charakterystyka orbity | |||||||
Półoś wielka | 384 400 km (0,0026 AU) | ||||||
Obwód orbity | 2 413 402 km (0,016 AU) | ||||||
Mimośród | 0,0554 | ||||||
Perygeum | 363 104 km (0,0024 AU) | ||||||
Apogeum | 405 696 km (0,0027 AU) | ||||||
Obieg syderyczny | 27,321 661 d (27d7h43m) | ||||||
Obieg synodyczny | 29,530 588 d (29d12h44m2,8s) | ||||||
Średnia prędkość orbitalna | 1,022 km/s | ||||||
Maks. prędkość orbitalna | 1,082 km/s | ||||||
Min. prędkość orbitalna | 0,968 km/s | ||||||
Inklinacja | pomiędzy 28,60° a 18,30° (5,145 396° do ekliptyki) | ||||||
Długość węzła wstępującego | 125,08° | ||||||
Długość perygeum orbity | 318,15° | ||||||
Jest satelitą | Ziemi | ||||||
Charakterystyka fizyczna | |||||||
Średnica równikowa | 3 476,2 km (0,273 Ziemi) | ||||||
Średnica biegunowa | 3 472,0 km (0,273 Ziemi) | ||||||
Promień | 1.737,064 km (0,273 Ziemi) | ||||||
Spłaszczenie | 0,0012 | ||||||
Powierzchnia | 3,793×107 km² (0,074 Ziemi) | ||||||
Odległość od Ziemi | 384,4 tys. km | ||||||
Objętość | 2,197×1010 km³ (0,020 Ziemi) | ||||||
Masa | 7,347 673×1022 kg (0,0123 Ziemi) | ||||||
Gęstość | 3,344 g/cm³ | ||||||
Przyspieszenie grawitacyjne na równiku | 1,622 m/s2 (0,1654 Ziemi) | ||||||
Prędkość ucieczki | 2,38 km/s | ||||||
Okres obrotu wokół własnej osi | 27,321 661 d (synchroniczny z okresem obiegu) | ||||||
Prędkość obrotu | 16,655 km/h (na równiku) | ||||||
Nachylenie osi | pomiędzy 3,60° a 6,69° (1,5424° do ekliptyki) | ||||||
Rektascensja na biegunie północnym |
266,8577° (17h47m26s) | ||||||
Deklinacja | 65,6411° | ||||||
Albedo | 0,12 | ||||||
Jasność w pełni | -12,74 mag | ||||||
Średnica kątowa tarczy widziana z Ziemi |
| ||||||
Temp. powierzchni |
| ||||||
Skład chemiczny | |||||||
Tlen | 43% | ||||||
Krzem | 21% | ||||||
Aluminium | 10% | ||||||
Węgiel | 10% | ||||||
Żelazo | 9% | ||||||
Magnez | 5% | ||||||
Tytan | 2% | ||||||
Nikiel | 0,6% | ||||||
Sód | 0,3% | ||||||
Chrom | 0,2% | ||||||
Potas | 0,1% | ||||||
Mangan | 0,1% | ||||||
Siarka | 0,1% | ||||||
Fosfor | 500 ppm | ||||||
Węgiel | 100 ppm | ||||||
Azot | 100 ppm | ||||||
Wodór | 50 ppm | ||||||
Hel | 20 ppm | ||||||
Charakterystyka atmosfery | |||||||
Ciśnienie atmosferyczne | 3×10-13 kPa | ||||||
Hel | 25% | ||||||
Neon | 25% | ||||||
Wodór | 23% | ||||||
Argon | 20% | ||||||
Metan |
śladowe |
Księżyc to jedyne ciało niebieskie, do którego podróżowali ludzie i na którym udało im się wylądować. Pierwszym sztucznym obiektem w historii, który przeleciał blisko Księżyca, była wystrzelona przez Związek Radziecki Luna 1; Luna 2 jako pierwszy statek osiągnęła powierzchnię naszego satelity, zaś Luna 3 jeszcze w tym samym roku co poprzedniczki - 1959 - wykonała pierwsze zdjęcia niewidocznej z Ziemi strony Księżyca. Pierwszym statkiem, który przeprowadził udane miękkie lądowanie była Luna 9, zaś pierwszym bezzałogowym pojazdem umieszczonym na orbicie Księżyca - Luna 10 (oba w 1966).[2] Amerykański program Apollo obejmował wyłącznie misje załogowe, zakończone 6 lądowaniami w latach 1969 - 1972. Eksploracja Księżyca przez ludzi zatrzymała się wraz z zakończeniem programu Apollo, jednak w 2007 roku kilka państw ogłosiło plany ponownego wysłania tam misji.