Kubizmi
From Wikipedia, the free encyclopedia
Kubizmi ne matematik
përveç impresionismit,e ekspresionizmit në pikturë njihet edhe kubizmi. Kubizmi së pari u paraqit në fund të shekullit XIX nga artisti francez Paul Sezan (1839-1906). Ky artist në pikturat e tija i shndërronte çdo gjë të natyrës në formë gjeometrike. Ky stil i tij i veçantë e bën atë të jetë pararendës i një stili të ri në pikturë që u quajt kubizëm. Ky stil i ri filloi të paraqitet më 1906 nga dy artistë të shquar nga Gjorgj Braque-artist francez, dhe Pablo Pikaso-artist spanjoll. Ata u takuan më 1907 dhe punuan ngushtë së bashku deri sa shpërtheu lufta e parë botërore. Pikaso dhe Braque ishin eksponentët më të mëdhenjë të këtij stili dhe novatorë të mëdhenj në gjetjen e mënyrave të reja për të shprehur hapësirë dhe për të formuar në pikturë. Ata ishin të ndikuar nga Paul Cezanne, një artist i artit afrikan fisnor dhe skulpturë Iberik. Faza e parë që ata punuan përkrah njëri-tjetrit në periudhën 1906-1909 që mund të quhet para kubizëm dhe,pas kësaj,filluan të punojnë së bashku për të promovuar pikëpamjet e tyre mbi atë që u quajt më vonë kubizëm analitike rreth vjeshtë 1909 dhe dimrit 1911/1912. Faza e dytë e kubizmit, e cila fillon nga rreth 1913, u quajt kubizëm sintetike. Këto kryeveprat ishin të përbërë nga pjesë të dallueshme mbivendosur,pikturuar ose ngjitur shpesh mbi kanavacë dhe janë karakterizuar nga ngjyrat më të ndritshme shumë. Lëvizja e njohur si kubizëm, ka lindur në komunitetin artistike Montmartre dhe pastaj u zgjerua mjaft, në sajë të ndikimit të artistëve në Montparnasse, promovimin e Henry artit Kahnweiler tregtar. Ai u bë popullor në mënyrë të shpejtë se rreth vitit 1910 kritikët e kanë përmendur këtë stil si një "shkollë kubizëm" e artistëve të ndikuar nga Picasso dhe Braque. Megjithatë,shumë artistë të tjerë që mendonin për veten e tyre duke u zhvendosur në drejtime të ndryshme shumë të Picasso dhe Braque, i cili nga ana e tyre edhe shkuan nëpër disa faza të dallueshme para 1920. Artistë më të njohur ishin: Paul Sezan,Gjorgj Barque,Fernand Leger,Pablo Pikaso,Juan Gris,Henri Laurem,Henri Matis,Albert Gleiz,Francis Picabia etj.
Kubizmi ishte rrymë vërtetë revolucionare e artit modern,zhvilluar nga Pablo Picasso dhe Georges Braques. Ishte rryma e parë e artit abstrakt që u zhvillua ne fillim të shekullit të XX si përgjigje ndaj botës që po ndryshonte me shpejtesi të madhe. Kubizmi ishte nje tentativë e artisteve per te gjallëruar traditat e vjetëruara të artit perëndimor të cilave u kishte kaluar koha. Kubistët sfiduan format konvencionale si perspektiva e cila ka qene rregull që në Rilindje. Qëllimi ishte të zhvillohej një “menyrë e re e të parit” të gjerave e cila do reflektonte kohën moderne.