หนานเยฺว่
From Wikipedia, the free encyclopedia
หนานเยฺว่ (จีน: 南越[1] หรือ 南粤[2]; พินอิน: Nányuè; ยฺหวิดเพ็ง: Naam4 Jyut6; แปลตรงตัว: "เยฺว่ตอนใต้"[3]) หรือ นามเหวียต (เวียดนาม: Nam Việt)[4] เป็นอาณาจักรโบราณที่ปกครองโดยตระกูลเจ้าของจีน[5][6] มีอาณาเขตปกคลุมบริเวณมณฑลทางตอนใต้ของจีน อันได้แก่ กวางตุ้ง,[7] กว่างซี,[7] ไหหลำ,[8] ฮ่องกง,[8] มาเก๊า,[8] ฝูเจี้ยนตอนใต้[9] ไปจนถึงเวียดนามตอนเหนือและกลางในปัจจุบัน[7] หนานเยฺว่ได้รับการก่อตั้งในช่วง 204 ปีก่อนคริสต์ศักราช ในช่วงการล่มสลายของราชวงศ์ฉินของจีน หนานเยฺว่ได้ถูกก่อตั้งโดย จ้าว ถัว ผู้ปกครองดินแดนทะเลจีนใต้ อาณาเขตของหนานเยฺว่ในช่วงแรกประกอบด้วยหนานไฮ่, กุ้ยหลิน และ เซียง
หนานเยฺว่ นามเซียด นามเหวียต | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
204 ปีก่อนคริสตกาล–111 ปีก่อนคริสตกาล | |||||||||||||
อาณาจักรหนานเยฺว่ในช่วงสูงสุด | |||||||||||||
เมืองหลวง | พานยฺหวี | ||||||||||||
ภาษาทั่วไป | จีนเก่า เยฺว่เก่า | ||||||||||||
กลุ่มชาติพันธุ์ | ชาวจีน ชาวไป่เยฺว่ | ||||||||||||
ศาสนา | ศาสนาชาวบ้านจีน เชมันพื้นเมือง | ||||||||||||
การปกครอง | ราชาธิปไตย | ||||||||||||
จักรพรรดิหรือพระมหากษัตริย์ | |||||||||||||
• 204–137 ปีก่อน ค.ศ. | เจ้า ถัว | ||||||||||||
• 137–122 ปีก่อน ค.ศ. | เจ้า มั่ว | ||||||||||||
• 122–113 ปีก่อน ค.ศ. | เจ้า ยิงฉี | ||||||||||||
• 113–112 ปีก่อน ค.ศ. | เจ้า ซิง | ||||||||||||
• 112–111 ปีก่อน ค.ศ. | เจ้า เจี้ยนเต๋อ | ||||||||||||
อัครมหาเสนาบดี | |||||||||||||
• 130 ปีก่อน ค.ศ. – 111 ปีก่อน ค.ศ. | ลฺหวี่เจีย | ||||||||||||
ประวัติศาสตร์ | |||||||||||||
• สงครามรวมดินแดนของราชวงศ์ฉิน | 218 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||||||
• สถาปนา | 204 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||||||
• ส่งบรรณาการให้ราชวงศ์ฮั่นครั้งแรก | 196 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||||||
• เจ้า ถัวเสด็จขึ้นเสวยราชสมบัติ | 183 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||||||
• การพิชิต Âu Lạc | 179 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||||||
• ส่งบรรณาการให้ราชวงศ์ฮั่นครั้งที่สอง | 179 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||||||
• การพิชิตหนานเยฺว่ของฮั่น | 111 ปีก่อนคริสตกาล | ||||||||||||
ประชากร | |||||||||||||
• 111 ปีก่อนคริสตกาล | 1,302,805 | ||||||||||||
สกุลเงิน | ป้านเหลี่ยง | ||||||||||||
| |||||||||||||
ปัจจุบันเป็นส่วนหนึ่งของ | จีน เวียดนาม |
หนานเยฺว่ | |||||||||||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาจีน | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ภาษาจีน | 南越 | ||||||||||||||||||||||||||||||
ฮั่นยฺหวี่พินอิน | Nányuè | ||||||||||||||||||||||||||||||
ยฺหวิดเพ็งกวางตุ้ง | Naam4 Jyut6 | ||||||||||||||||||||||||||||||
ความหมายตามตัวอักษร | "เยฺว่ตอนใต้" | ||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาเวียดนาม | |||||||||||||||||||||||||||||||
ภาษาเวียดนาม | Nam Việt | ||||||||||||||||||||||||||||||
ฮ้าน-โนม | 南越 | ||||||||||||||||||||||||||||||
ชื่อภาษาจ้วง | |||||||||||||||||||||||||||||||
ภาษาจ้วง | Namz Yied | ||||||||||||||||||||||||||||||
ใน 196 ปีก่อนคริสต์ศักราช จ้าว ถัว ได้สวามิภักดิ์ต่อจักรพรรดิฮั่นเกาจู่แห่งราชวงศ์ฮั่น ดินแดนหนานเยฺว่ได้ถูกเรียกโดยผู้ปกครองชาวจีนฮั่นว่าเป็น "คนรับใช้ชาวต่างชาติ" มีภาพพจน์เป็นดินแดนส่วนหนึ่งของจีน ประมาณ 183 ปีก่อนคริสต์ศักราช ความสัมพันธ์ระหว่างหนานเยฺว่และราชวงศ์ฮั่นได้ห่างเหินต่อกันมากขึ้น และ จ้าว ถัวได้เริ่มที่จะสถาปนาอ้างตัวเองว่าเป็นจักรพรรดิอีกทั้งประกาศอาณาจักรหนานเยฺว่เป็นอิสระ ใน 179 ปีก่อนคริสต์ศักราช ความสัมพันธ์ระหว่างหนานเยฺว่และราชวงศ์ฮั่นกลับมาดีขึ้นอีกครั้ง จ้าว ถัวได้ยอมสวามิภักดิ์ส่งเครื่องราชบรรณาการต่อราชวงศ์ฮั่นอีกครั้ง ในสมัยของจักรพรรดิฮั่นเหวิน ในฐานะเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของราชวงศ์ฮั่นของจีน อย่างไรก็ตามแม้จะมีการส่งบรรณาการและการยอมสวามิภักดิ์ หนานเยฺว่ยังคงมีอิสระและยังคงปกครองตนเองจากชาวจีนฮั่น และจ้าว ถัว ยังอ้างตนเป็น "จักรพรรดิ" แห่งหนานเยฺว่ จนกระทั่งพระองค์สิ้นพระชนม์ ในช่วง 113 ปีก่อนคริสตกาล ผู้นำ 4 รุ่น แห่งตระกูลจ้าว จ้าว ซิง มีแนวโน้มที่มีใจฝักใฝ่จีนโดยได้พยายามขอให้ราชวงศ์ฮั่นยอมรับหนานเยฺว่เป็นส่วนหนึ่งอย่างเป็นทางการ อัครมหาเสนาบดีของพระองค์ ลฺหวี่เจีย ได้คัดค้านอย่างรุนแรงและได้สมคบคิดวางแผนกับขุนนางคนอื่นๆทำการลอบสังหารจ้าว ซิง และอัญเชิญพระเชษฐา จ้าว เจี้ยนเต๋อที่มีพระชนม์มากกว่าขึ้นครองราชย์ ลฺวี่เจียได้บับบังคับจ้าว เจี้ยนเต๋อตั้งตนเป็นอิสระแข็งข้อต่อราชวงศ์ฮั่น ซึ่งเท่ากับเผชิญหน้ากับราชวงศ์ฮั่น ในปีต่อมาจักรพรรดิฮั่นอู่แห่งราชวงศ์ฮั่นได้ส่งกองทัพ 100,000 คน ทำสงครามบุกหนานเยฺว่ จนกระทั่งเมื่อถึงปลายปีเดียวกันนั้น กองทัพราชวงศ์ฮั่นได้บุกยึดและทำลายหนานเยฺว่ลงอย่างราบคาบและสถาปนาเป็นดินแดนของชาวจีนฮั่น ดินแดนหนานเยฺว่ได้สิ้นสุดลงนับแต่บัดนั้น โดยดำรงอยู่ 93 ปี มีกษัตริย์ปกครอง 5 รุ่น
การก่อตั้งอาณาจักรหนานเยฺว่เกิดมาจากการที่เป็นเมืองหน้าด่านของแคว้นหลิงหนานในระหว่างช่วงความวุ่นวายสับสนระหว่างการล่มสลายของราชวงศ์ฉิน เปิดโอกาสให้แคว้นทางตอนใต้ของจีนได้มีอิสระและหลีกเลี่ยงการปกครองที่กดขี่จากชาวจีนฮั่นที่มาจากแคว้นทางเหนือของจีน อาณาจักรหนานเยฺว่ถูกก่อตั้งโดยผู้นำชาวจีนฮั่นที่มาจากภาคกลางของจีนตอนบนซึ่งนำไปสู่การนำรูปแบบการปกครองแบบเจ้าขุนมูลนายจีน, เทคนิควิธีทางการเกษตร, ข้าวของเครื่องมือเครื่องใช้ที่ทันสมัย มาสอนเผยแพร่แก่ชนพื้นเมืองแคว้นทางตอนใต้ อาทิเช่น การรับรู้ภาษาจีนและระบบการเขียนแบบจีน ผู้นำหนานเยฺว่แทบทุกพระองค์สนับสนุนนโยบาย "สามัคคีและรวบรวมชนเผ่าไป่เยฺว่" (จีน: 和集百越) ประกอบกับตัวผู้นำเองมีใจฝักใฝ่จีนโดยมีการเชิญชวนให้ชาวจีนฮั่นผู้เป็นมิตรมาแสวงโชคโดยอพยพจากดินแดนแถบลุ่มแม่น้ำหวงโฮทางตอนเหนือเข้ามาอาศัยในดินแดนตอนใต้ พวกเขายังสนับสนุนนโยบาย เปลี่ยนให้เป็นจีน โดยการกลมกลืนระหว่างสองวัฒนธรรมและผู้คน ระหว่างสองวัฒนธรรมจีนฮั่นและวัฒนธรรมพื้นเมืองทางตอนใต้ บ่อยครั้งที่วัฒนธรรมจีนมักจะดูดกลืนวัฒนธรรมของชนพื้นเมือง ผู้นำหนานเยฺว่ ตระกูลจ้าว ยังประกาศใช้วัฒนธรรมจีนและภาษาจีนไปทั่วทั้งดินแดนหนานเยฺว่ แม้ว่าจะมีการรักษาขนบธรรมเนียมดั้งเดิมของตนเอาไว้ควบคู่กัน[10]