การเมืองฝ่ายซ้าย–ฝ่ายขวา
From Wikipedia, the free encyclopedia
คำว่า ฝ่ายซ้าย-ฝ่ายขวา (อังกฤษ: left-right politics) เป็นระบบจำแนกจุดยืน อุดมการณ์ทางการเมืองและพรรคการเมือง การเมืองฝ่ายซ้ายและการเมืองฝ่ายขวามักถูกนำเสนอว่าขัดแย้งกัน แม้ว่าปัจเจกบุคคลหรือกลุ่มอาจมีจุดยืนฝ่ายซ้ายในประเด็นหนึ่ง และจุดยืนฝ่ายขวาในอีกประเด็นหนึ่งก็ได้ ในประเทศฝรั่งเศส ซึ่งเป็นที่กำเนิดของคำดังกล่าว ฝ่ายซ้ายถูกเรียกว่า "ขบวนการเคลื่อนไหว" (party of movement) และฝ่ายขวาถูกเรียกว่า "ขบวนการระเบียบ" (party of order)[1][2][3][4] จุดยืนแบบเป็นกลางเรียกว่า สายกลาง (centrism) และบุคคลที่มีจุดยืนดังกล่าวเรียกว่า กลุ่มสายกลางหรือผู้เดินสายกลาง (moderate)
มีความเห็นพ้องทั่วไปว่า
- ฝ่ายซ้าย รวมถึง คอมมิวนิสต์ กลุ่มก้าวหน้า เสรีนิยมคลาสสิค สังคมนิยมเสรี สังคมนิยม อิสรนิยมฝ่ายซ้าย ฆราวาสนิยม ลัทธิต่อต้านทุนนิยม และอนาธิปไตย[5][6][7][8]
- ฝ่ายขวา รวมถึง ทุนนิยม อนุรักษนิยม อนุรักษนิยมใหม่ ประเพณีนิยม เสรีนิยมใหม่ อิสรนิยมฝ่ายขวา อำนาจนิยมฝ่ายขวา กษัตริย์นิยม เทวาธิปไตย ชาตินิยม นาซี (รวมถึงนาซีใหม่) การต่อต้านลัทธิคอมมิวนิสต์ และ ฟาสซิสต์[9]