Đồ sành
Thuật ngữ để chỉ đồ gốm hay các vật phẩm gốm khác được nung ở nhiệt độ tương đối cao / From Wikipedia, the free encyclopedia
Đồ sành, gốm sành hay đơn giản chỉ là sành là một thuật ngữ khá rộng để chỉ một lớp đồ gốm hay các vật phẩm khác bằng gốm được nung ở nhiệt độ tương đối cao.[2] Một định nghĩa hiện đại mang tính kỹ thuật coi đồ sành là gốm thủy tinh hóa hoặc nửa thủy tinh hóa chủ yếu làm từ đất sét sành hoặc đất sét lửa không chịu lửa.[3] Cho dù có thủy tinh hóa hay không thì chúng là vật liệu không xốp (không cho chất lỏng thấm qua);[4] và chúng có thể được tráng men hoặc không.[5] Theo dòng lịch sử, trong phạm vi rộng khắp thế giới thì đồ sành ra đời sau đồ đất nung và trước đồ sứ, và thường được sử dụng làm những đồ vật chất lượng cao hoặc đồ đựng thiết thực thông thường.
Như một chỉ dẫn thô sơ thì đồ đất nung hiện đại thường được nung trong lò nung ở nhiệt độ trong phạm vi 1.000–1.200 °C (1.830–2.190 °F); đồ sành trong phạm vi 1.100–1.300 °C (2.010–2.370 °F) và đồ sứ trong phạm vi 1.200–1.400 °C (2.190–2.550 °F). Trong quá khứ, để đạt được các mức nhiệt độ cao như vậy là một thách thức lớn, và các khoảng nhiệt độ thấp hơn các con số vừa nêu từng được sử dụng trong một khoảng thời gian dài. Đồ đất nung có thể được nung thành công ở nhiệt độ thấp tới 600 °C (1.112 °F), đạt được trong kỹ thuật nung hố, nhưng 800–1.100 °C (1.470–2.010 °F) là điển hình hơn.[6] Đồ sành cũng cũng đòi hỏi phải có một số loại vật liệu đất sét nhất định, cụ thể hơn so với loại đất làm đồ đất nung, nhưng không yêu cầu nghiêm ngặt hơn so với loại đất sét làm đồ sứ.
Đồ sành không được coi là một lớp đồ gốm riêng trong thuật ngữ gốm sứ Đông Á truyền thống, và nhiều loại đồ sành châu Á, như đồ gốm Định (定瓷, Định từ), được người Trung Hoa coi là đồ sứ.[7] Các thuật ngữ đại loại như "á sứ" hay "cận sứ" có thể là phù hợp trong những trường hợp như vậy. Một định nghĩa khác về đồ sành lấy từ Danh pháp Kết hợp (CN, Combined Nomenclature) của Cộng đồng châu Âu, một tiêu chuẩn công nghiệp của châu Âu. Nó phát biểu rằng:
“ | Stoneware, which, though dense, impermeable and hard enough to resist scratching by a steel point, differs from porcelain because it is more opaque, and normally only partially vitrified. It may be vitreous or semi-vitreous. It is usually coloured grey or brownish because of impurities in the clay used for its manufacture, and is normally glazed.[4] | ” |
Bản dịch:
“ | Đồ sành là những vật phẩm chắc sít, không thấm và cứng đủ để chống lại cào xước do mũi thép, nhưng khác với đồ sứ ở chỗ nó mờ đục hơn, và thông thường chỉ thủy tinh hóa một phần. Nó có thể là thủy tinh hóa hoặc nửa thủy tinh hóa. Thông thường nó có màu xám hoặc ánh nâu do các tạp chất trong đất sét sử dụng để sản xuất nó, và thông thường được tráng men.[4][8] | ” |