John xứ Gaunt
From Wikipedia, the free encyclopedia
John xứ Gaunt, Công tước xứ Lancaster (6 tháng 3 năm 1340 – 3 tháng 2 năm 1399) là một vương tử, chỉ huy quân sự, và nhà chính trị người Anh dưới triều đại nhà Plantegenet. Ông là con trai thứ ba của vua nước Anh Edward III. Nhờ vào xuất thân vương gia, các cuộc hôn nhân lợi ích và sự hào phóng với nông dân trong lãnh địa của mình, công tước John đã trở thành một trong những giàu có nhất trong thời của ông, và có tầm ảnh hưởng đáng kể trong thời trị vị của cả vua cha Edward và cháu của ông, Richard II. Khi được phong là Công tước xứ Lancaster, ông là người sáng lập ra nhà Lancaster, sau này sẽ thừa kế ngai vang nước Anh trong gần 70 năm. Nơi ông sinh ra có tên là Ghent, được gọi trong tiếng Anh là Gaunt, về sau được đặt cho tên ông.
Bài viết hoặc đoạn này cần người am hiểu về chủ đề này trợ giúp biên tập mở rộng hoặc cải thiện. (tháng 4/2022) |
John xứ Gaunt John of Gaunt | |
---|---|
Một bức chân dung được ủy quyền trong khoảng năm 1593 bởi ngài Edward Hoby cho Lâu đài Queenborough, có lẽ được mô phỏng theo hình nộm trong lăng mộ của Gaunt.[1] Áo Tabard của ông cho thấy Phù hiệu vương thất của Castilla và León đang để ở vị trí cánh tay vương tộc Plantagenet khác nhau của ông, trong khi trên chiếc khiên Castilla và León được thể hiện như một kẻ giả vờ bất cần, đại diện cho tuyên bố của ông đối với vương quốc đó bằng quyền kết hôn với Constanza xứ Castilla. | |
Công tước xứ Lancaster | |
Tại vị | 13 tháng 11, 1362 – 3 tháng 2 1399 |
Kế nhiệm | Henry Bolingbroke |
Công tước xứ Aquitaine (tức John II) | |
Tại vị | 2 tháng 3, 1390 – 3 tháng 2, 1399 |
Richard II | |
Quốc vương Castilla (tự xưng) | |
Xưng hiệu | 29 tháng 2 năm 1372 – 8 tháng 7 năm1388 |
Thông tin chung | |
Sinh | 6 tháng 3 năm 1340 Ghent, Flanders (nay là Bỉ) |
Mất | 3 tháng 2, 1399 (58 tuổi) Lâu đài Leicester (nay là hạt Leicestershire, Vương quốc Anh) |
An táng | 15 tháng 3, 1399 Thánh đường St Paul, London |
Phối ngẫu |
|
Hậu duệ |
|
Hoàng tộc | Nhà Plantagenet (nguồn gốc) Nhà Lancaster (sáng lập) |
Thân phụ | Edward III, vua nước Anh |
Thân mẫu | Philippa xứ Hainault |
Sự nghiệp quân sự | |
Thuộc | Kingdom of England |
Năm phục vụ | 1367–1388 |
Chiến dịch | Hundred Years' War
Castilian Civil War
|
John khởi đầu sự nghiệp trên đất Pháp và Tây Ban Nha, để chiến đấu cho nước Anh trong chiến tranh Trăm Năm. Ông từng một lần tự xưng vua xứ Castilla nhằm soán đoạt ngai vàng xứ Castilla thông qua người vợ thứ hai của ông nhưng bất thành. Khi anh trai ông là Edward Vương Tử Đen_người thừa kế của vua cha Edward III lâm bệnh nặng đến nỗi không đủ sức kế vị, ông nhanh chóng kiểm soát quyền hành trong triều và trở thành một trong những chính trị gia quyền lực nhất nước Anh. Nhưng ông phải đối mặt với nhiều khó khăn quân sự tại nước ngoài lẫn sự chia rẽ chính trị trong nước, và gặp khó khăn trong việc tìm cách dung hòa mối quan hệ với quốc hội và với triều đình, khiến cho ông trở thành cái gai trong mắt nhiều người vào thời điểm đó.
Đến thời vua Richard II, John tiếp tục thực thi tầm ảnh hưởng to lớn lên triều đình trong suốt khoảng thời gian khủng hoảng chính trị, đặc biệt là sau cuộc khởi nông dân năm 1381. Sau đó, ông tiếp tục làm người hòa giải giữa vua Richard II và các quý tộc chống đối vị quân vương trẻ, dẫn đầu bởi chính con trai ông, Henry xứ Bolingbroke (vua Henry IV sau này).[2] Sau khi ông chết, vua Richard II tiến hành tước bỏ hết lãnh địa và tước vị của ông, khiến cho con trai ông là Henry không còn tài sản và tiềm lực chính trị để khuynh đảo triều chính như ông đã từng. Điều này lại khiến Henry tức giận, đứng lên nổi dậy thất bại và bị lưu đày[3]. Tuy nhiên, Henry trốn thoát ngay sau đó nhờ các đồng minh thuộc giới quý tộc khắp nước Anh, lật đổ thành công ngai vàng của Richard và trở thành vua Anh Henry IV (1399 - 1413), bắt đầu thời kỳ cai trị nước Anh của nhà Lancaster.
John xứ Gaunt được xem như tổ tiên của tất cả các quân vương nước Anh sau triều đại của con trai ông Henry IV. Các hậu duệ nam trực hệ của ông, nhà Lancaster, trị vì nước Anh từ năm 1399 đến tận khi kết thúc chiến tranh Hoa Hồng. Ngoài ra, ông còn là cha của 5 người con ngoài giá thú, trong đó con gái ông Joan Beaufort, nữ bá tước xứ Westmoreland, là tổ tiên của các vua Anh thuộc nhà York gồm vua Edward IV, Edward V, và Richard III. Đồng thời, ông cũng là tổ tiên của vua Henry VII và tất cả các vị vua sau đó.