Văn hóa Andronovo
From Wikipedia, the free encyclopedia
Văn hóa Andronovo là tên gọi chung của một nhóm các văn hóa khảo cổ gần gũi thuộc thời đại đồ đồng, diễn ra trong khoảng từ 2300 tới 1000 TCN tại Tây Siberi, phía tây của Trung Á, Nam Ural. Tên gọi có nguồn gốc từ làng Andronovo (55°53′B 55°42′Đ) gần Achinsk, nơi vào năm 1914 lần đầu tiên người ta phát hiện được các mộ táng thuộc văn hóa này.
Văn hóa Andronovo được nhà khảo cổ học Nga Sergey Aleksandrovich Teploukhov xác định năm 1927. Các nghiên cứu cũng được nhà khảo cổ Konstantin Vladimirovich Salnikov thực hiện và năm 1948 ông đã đề xuất phân loại đầu tiên cho các di chỉ của văn hóa này. Ông chia văn hóa này thành 3 giai đoạn là: Fedorovo, Alakul và Zamaraev.
Ngày nay trong thành phần của văn hóa Andronovo người ta chia ra là ít nhất 4 văn hóa có quan hệ họ hàng:
- Sintashta-Petrovka-Arkaim (Nam Ural, bắc Kazakhstan, 2200-1600 TCN,
- Khu dân cư được tăng cường gia cố Sintashta ở tỉnh Chelyabinsk, có niên đại 1800 TCN;
- Khu dân cư Arkaim, cũng trong tỉnh Chelyabinsk, có niên đại 1700 TCN;
- Alakul (2100-1400 TCN), trong khu vực giữa các sông Amu Darya và Syr Darya, sa mạc Kyzyl Kum;
- Alekseyevka (1300-1100 TCN) ở miền đông Kazakhstan, có tiếp xúc với Namazga-Tepe VI tại Turkmenistan.
- Thung lũng Ingal ở miền nam tỉnh Tyumen, trong đó các di chỉ của các văn hóa Alakul, Fedorovo và Sargat xen kẽ lẫn nhau[2][3].
- Fedorovo (1500-1300 TCN) ở Nam Siberi (lần đầu tiên bắt gặp sự hỏa táng và thờ cúng lửa)[4];
- Beshkent-Bakhsh (Tajikistan), 1000-800 TCN.