Муниципалитет
From Wikipedia, the free encyclopedia
Муниципалитет (нем. Munizipalität, франц. municipalité, от лат. municipiummunicipium) - аныҡ билдәләнгән территорияһы һәм ошо территорияла йәшәгән халҡы (биләмә, ҡала, ҡасаба йәки ауыл) булған үҙидаралы дәүләт административ-территориаль берәмек.
Ҡайһы бер сит ил илдәрҙең һайланып ҡуйылған органы[1].
Донъяның төрлө илдәрендә муниципалитеттар тип ике типтағы административ берәмектәр атала:
- Ҡала муниципалитеттары — административ берәмек, нигеҙҙә ҡала территорияһын (ҡағиҙә булараҡ, эре) һәм шул уҡ кимәлдәге, күбеһенсә ауыл райондарын үҙ эсенә алған административ берәмек. Был осраҡта идара органдары булып мэр һәм ҡала советы (йәки муниципаль совет) тора.
- Ҡайһы бер илдәрҙә муниципалитет, уларҙа ҡалалар һанына ҡарамаҫтан, бер кимәлдәге (ғәҙәттә 2-се йәки 3-сө) административ берәмек булып тора. Шундай илдәрҙең күпселегендә муниципалитет — һайлау органдары менән идара ителгән иң бәләкәй административ берәмек. Был осраҡта муниципалитет төшөнсәһе общинаһы, коммуна һәм волость атамаларының синонимы булып тора һәм рус телендә, оригинал телдә шундай һүҙ ҡулланылғанда ғына, файҙаланыла. Шул уҡ ваҡытта ҡайһы бер телдәрҙә уға тура килгән һүҙ (мәҫәлән, ингл. municipality) урындағы административ берәмектәрҙе аңлатыу, атап әйткәндә "коммуна" һәм "община" һүҙҙәрен тәржемә итеү өсөн төп атама булып тора.
Рәсәйҙә муниципаль берәмек термины федерация субъекттарынан (йәғни 2-се йәки 3-се кимәл) айырмалы үҙидаралыҡтар булған муниципаль берәмектәр өсөн дөйөм һүҙ булараҡ ҡулланыла. Ҡайһы бер осраҡтарҙа (мәҫәлән, Ярославль), ҡала парламенты муниципалитет тип атала.