ایلخانان
دودمان مغولی در ایران / From Wikipedia, the free encyclopedia
ایلخانان یا ایلخانیان نام دودمانی از مغولها است که از سال ۶۵۴ تا ۷۵۶ ه.ق (۱۲۵۶ تا ۱۳۵۶ میلادی) به مدت حدود ۱۰۰ سال در سرزمین ایران حکومت کردند.[11][12] دولت ایلخانی بهطور رسمی با نام، ایرانزمین یا بهصورت سادهتر ایران شناخته میشد.[11][12] سپاهیان چنگیزخان نخستین بار در سال ۶۱۶ ه. ق(۱۲۱۹ میلادی) به خراسان حمله نمودند. چنگیزخان در سال ۶۲۴ ه.ق (۱۲۲۷ میلادی) به مغولستان بازگشت و در آنجا درگذشت. خانات از بخش جنوب غربی امپراتوری مغول تأسیس شد. در سال ۶۴۸ ه.ق (۱۲۵۱ میلادی)، منگوقاآن پسر تولی خان و نوه چنگیز خان (خاقان امپراتوری مغول) بر آن شد تا با اعزام برادرانش هولاکو و قوبلای به ترتیب بر ایران و چین پیروزیهای مغولها را تحکیم و تکمیل کند. هولاکو با فتح ایران دودمان ایلخانان را در ایران و قوبلای با فتح چین دودمان یوآن را در چین را بنیان نهادند. فتح ایران به دست هلاکوخان پیامدهای مهمی چون پایان کار اسماعیلیهای الموت و انقراض خلافت عباسی را در پی داشت. ایلخانان در ابتدا پیرو آئین شمنی بودند، سپس به مسیحیت نسطوری گرویدند، اما از دوران غازان خان در سال ۱۲۹۵ میلادی، به اسلام گرویدند. ایلخانان مسلمان، خود را سلطان نامیده و نامهای اسلامی برگزیدند. در دهه ۱۳۳۰ میلادی، دودمان ایلخانان توسط بیماری طاعون سیاه ویران شد. آخرین خان آن ابوسعید بهادرخان در سال ۱۳۳۵ میلادی درگذشت و پس از آن خانات از هم پاشید. فرمانروایان ایلخانی، گرچه اصالتی غیرایرانی داشتند، سعی کردند با گره زدن خود به گذشته ایران، اقتدارشان را گسترش دهند و مورخانی را به خدمت گرفتند تا مغولها را به عنوان وارثان ساسانی (۲۲۴–۶۵۱ میلادی) معرفی کنند[13] سرزمین آنها، شامل کشورهای ایران، جمهوری آذربایجان و ترکیه است. ایلخانان در بزرگترین حدّ خود، بخشهایی از کشورهای چین، عراق، سوریه، ارمنستان، گرجستان، افغانستان، ترکمنستان، پاکستان، داغستان و تاجیکستان امروزی را نیز شامل میشد.
این مقاله دارای چندین مشکل است. خواهشمندیم به بهبود آن کمک کنید یا در مورد این مشکلات در صفحهٔ بحث گفتگو کنید. (دربارهٔ چگونگی و زمان مناسب برداشتن این برچسبها بیشتر بدانید)
|
ایلخانان ایلخانیان | |||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
۶۵۴ قمری (۱۲۵۶ میلادی)–۷۵۶ قمری (۱۳۵۶ میلادی) | |||||||||||||||||||||||||||||
پرچم ایلخانان به نقل از اطلس کاتالان | |||||||||||||||||||||||||||||
وضعیت | امپراتوری | ||||||||||||||||||||||||||||
پایتخت | مراغه (۱۲۵۶–۱۲۶۵) تبریز (۱۲۶۵–۱۳۰۶) سلطانیه (۱۳۰۶–۱۳۳۵) | ||||||||||||||||||||||||||||
زبان(های) رایج | فارسی (زبان رسمی)[5] مغولی (زبان مادری)[6] عربی (دینی)[7] زبان ترکی (زبان مادری) تغییر از مغولی در سالهای واپسین حکمرانی [8] | ||||||||||||||||||||||||||||
دین(ها) | شمنباوری، نسطوری، آیین بودایی (۱۲۵۶–۱۲۹۵) اسلام (۱۲۹۵–۱۳۳۵) | ||||||||||||||||||||||||||||
حکومت | پادشاهی | ||||||||||||||||||||||||||||
ایلخان | |||||||||||||||||||||||||||||
هولاکو خان | |||||||||||||||||||||||||||||
اباقا خان | |||||||||||||||||||||||||||||
احمد تگودار | |||||||||||||||||||||||||||||
ارغون خان | |||||||||||||||||||||||||||||
گیخاتو خان | |||||||||||||||||||||||||||||
غازان خان | |||||||||||||||||||||||||||||
محمد خدابنده اولجایتو | |||||||||||||||||||||||||||||
ابوسعید بهادرخان | |||||||||||||||||||||||||||||
قوه مقننه | قورولتای | ||||||||||||||||||||||||||||
تاریخ | |||||||||||||||||||||||||||||
• بنیانگذاری | ۶۵۴ قمری (۱۲۵۶ میلادی) | ||||||||||||||||||||||||||||
• فروپاشی | ۷۵۶ قمری (۱۳۵۶ میلادی) | ||||||||||||||||||||||||||||
مساحت | |||||||||||||||||||||||||||||
۱۳۱۰ م.[9][10] | ۳٬۷۵۰٬۰۰۰ کیلومتر مربع (۱٬۴۵۰٬۰۰۰ مایل مربع) | ||||||||||||||||||||||||||||
|